Bài 6. Cô bé bán diêm

Tiết 21+22: Văn bản:
CÔ BÉ BÁN DIÊM
(An Đec-xen)
KIỂM TRA BÀI CŨ
? Trình bày hiểu biết của em về tác giả Ngô Tất Tố và đoạn trích Tức nước vỡ bờ
Phân tích nhân vật cai lệ và nhân vật chị Dậu trong đoanh trích ?
A.Giới thiệu chung
1, Tác giả
Nhà văn An-đéc-xen
- An-đéc-xen (1805-1875)
- Là nhà văn Đan Mạch nổi tiếng với loại truyện kể cho trẻ em.
- Phong cách: nhẹ nhàng, ấm áp, thấm đẫm chất nhân văn,
toát lên lòng thương yêu con
người, nhất là những người
nghèo khổ.
2. Tác phẩm

-“Cô bé bán diêm” là một trong những truyện ngắn xuất sắc nhất của An-đec-xen.
-Đoạn trích (SGK) thuộc phần cuối của câu chuyện.
-Nhân vật chính: Cô bé bán diêm.
Thể loại: Truyện ngắn
PTBĐ: TS+MT+BC
Bố cục: 3 phần
- Phần 1: Từ đầu …cứng đờ ra Cô bé bán diêm trong đêm giao thừa.
- Phần 2: Tiếp… về chầu thượng đế (trọng tâm): =>Những lần quẹt diêm và những mộng tưởng.
- Phần 3: Còn lại =>Cái chết thương tâm của em bé bán diêm.

 Phần trọng tâm có thể chia thành 5 đoạn nhỏ căn cứ vào các lần quẹt diêm. Bốn lần đầu, mỗi lần quẹt một que diêm. Lần thứ năm quẹt tất cả những que diêm còn lại trong bao.
Tóm tắt:
Truyện kể về một em bé mồ côi mẹ phải đi bán diêm trong đêm giao thừa rét buốt, không bán được diêm em chẳng dám về nhà vì sợ bố đánh, đành ngồi nép vào góc tường, liên tục quẹt diêm để sưởi ấm. Hết một bao diêm thì em bé đã chết cóng trong giấc mơ cùng bà nội lên trời. Sáng hôm sau – ngày đầu năm, mọi người qua đường vẫn thản nhiên nhìn cảnh tượng thương tâm ấy.
Mồ côi mẹ, bà đã mất, sống với người bố tàn nhẫn không yêu thương mình
Nhà nghèo, sống trong một xó tối tăm.
Em phải đi bán diêm tự kiếm sống…
=> Cô bé bán diêm nghèo khổ, tội nghiệp,đáng thương, sống thiếu thốn tình yêu thương
4. Phân tích văn bản
4.1. Hoàn cảnh của em bé bán diêm:
Cái xó tối tăm em
chui rúc hiện nay.


Trời đông giá rét, tuyết
rơi.


Ngoài đường lạnh buốt
và tối đen.
Em bé bụng đói cả
ngày chưa ăn uống gì.

Ngôi nhà có dây trường
xuân năm xưa khi bà còn
sống.

Cô bé đầu trần, đi chân
đất.
Cửa sổ mọi nhà đều
sáng rực ánh đèn.
Trong phố sực nức
mùi ngỗng quay.
=> Nhà văn sử dụng nhiều hình ảnh tương phản có lựa chọn nhằm làm nổi bật tình cảnh hết sức tội nghiệp của em bé.
-> Miêu tả chi tiết, đan xen giữa hiện thực và mộng tưởng.
2. Mộng tưởng và thực tế của em bé
Lần 1
Lần 2
Lần 3
Lần 4
Lần 5
Lo bị cha mắng.
Bàn ăn và một con ngỗng quay.
Cây thông Nô-en.
Em thấy bà đang mỉm cười với em.
Ảo ảnh rực sáng biến mất.
Ngọn nến bay lên biến
thành những ngôi sao.
Hai bà cháu bay vụt lên cao.
Em đã chết vì giá rét
Phố xá vắng teo, lạnh buốt.
Lò sưởi rực hồng.
- Con ngỗng quay nhảy ra khỏi đĩa,
hai bà cháu nắm tay
nhau bay lên trời thuần túy chỉ là mộng tưởng.
- Các hình ảnh: lò sưởi, bàn ăn,
cây thông Nôen
gắn với thực tế.
Sự sắp đặt song song cảnh mộng tưởng và cảnh thực tế có ý nghĩa gì ?
Làm nổi bật hình ảnh một cô bé
bị bỏ rơi, đói rét và cô độc,
luôn khao khát được ấm no,
yên vui, tình yêu thương.


Các mộng tưởng diễn ra theo trình tự hợp lí, phù hợp với hoàn cảnh em bé lúc đó.Thực tế và mộng tưởng xen kẽ với nhau khi diêm cháy là lúc mộng tưởng hiện ra trong đầu em bé, khi diêm tắt là lúc em trở về với thực tại.

Cái chết của em bé bán diêm
- Mọi người vui vẻ ra khỏi nhà - em bé chết ở xó tường.
- Mọi người dửng dưng nhìn bao diêm đã hết và bảo: “Chắc nó muốn sưởi cho ấm!”
- Chẳng ai biết những điều kỳ diệu em đã trông thấy và cảnh huy hoàng khi hai bà cháu bay lên.

=> Cả xã hội đều vô tình lạnh lùng trước cái chết của em bé nghèo mồ côi.
=> Tác giả muốn gửi đến một thông điệp giàu tính nhân đạo: Hãy yêu thương trẻ thơ, hãy để trẻ thơ được sống hạnh phúc.


NGHỆ THUẬT:
Đan xen giữa yếu tố thật và huyền ảo.
Kết hợp tự sự, miêu tả và biểu cảm.
Kết cấu truyện theo lối tương phản.
C. TỔNG KẾT
Ghi nhớ SGK/ 68
Bằng nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, đan xen giữa hiện thực và mộng tưởng, với các tình tiết diễn biến hợp lí, tác phẩm Cô bé bán diêm của An-đéc-xen truyền cho chúng ta lòng thương cảm sâu sắc đối với một em bé bất hạnh.