Bài 6. Chị em Thúy Kiều

0
Câu hỏi: Nhận xét giọng điệu của khúc ngâm? Tác giả Nguyễn Du đã gửi gắm điều gì qua lời thơ trên?
Kiểm tra bài cũ
1
Nôĩ niềm xót xa đau đớn trước hiện thực đen tối và tấm lòng thương cảm đối với kiếp người "Hồng nhan bạc mệnh" trong xã hội phong kiến đương thời.
- Tư tưởng định mệnh "Tài mệnh tương đố" và quan niệm "Hồng nhan đa truân"
" Lời văn phả ra hình như máu chảy ở đầu ngọn bút, nước mắt thấm trên tờ giấy, khiến ai đọc đến cũng phải thấm thía, ngậm ngùi đau đớn đến đứt ruột. Tố Như dụng tâm đã khổ, tự sự đã khéo, tả cảnh đã hệt, đậm tình đã thiết. Nếu không phải có con mắt trông thấu cả sáu cõi, tấm lòng nghĩ suốt cả nghìn đời thì tài nào có cái bút lực ấy"
( Mộng Liên Đường).
2
Chị em Thuý Kiều
(Truyện Kiều)
Nguyễn Du
Văn bản
Ngữ văn 9
Tiết 27
3
4
Chị em Thuý Kiều
(Truyện Kiều)
Nguyễn Du
Văn bản
I.Tìm hiểu chung
- Bố cục ba phần :............ - Số câu thơ miêu tả Thuý Vân và Thuý Kiều:. - Trình tự miêu tả:............ ?.
5
6
I.Tìm hiểu chung
(Truyện Kiều)
Nguyễn Du
Văn bản
- Nằm ở phần đầu ("Gặp gỡ và đính ước"), của Truyện Kiều từ câu 15 đến câu 38 trên tổng số 3254 câu.
a. 4 câu đầu: Giới thiệu chung chị em Thuý Kiều - Thuý Vân.
b. 16 câu tiếp : Chân dung Thuý Vân Thuý Kiều
+ 4 câu : Vẻ đẹp của Thuý Vân.
+ 12 câu tiếp: Vẻ đẹp tài sắc của Thuý Kiều.
c. 4 câu cuối: Nhận xét chung về cuộc sống của chị em Thuý Kiều - Thuý Vân.
3. Bố cục văn bản.
* Ba phần:
2. Phương thức biểu đạt
- Tự sự, miêu tả, Biểu cảm
Chị em Thuý Kiều
7
Thảo luận :Nhận xét cách trình bày bố cục của đoạn trích ?
- Bố cục ba phần :........................... - Số câu thơ miêu tả Thuý Vân và Thuý Kiều: ....................................... - Trình tự miêu tả:.............................
- Bố cục ba phần : Chặt chẽ, hợp lí ( Tương ứng: MB-TB-KB của bài văn) - Số câu thơ miêu tả Thuý Vân và Thuý Kiều: + Số câu thơ miêu tả Thuý Kiều nhiều hơn số câu miêu tả Thuý Vân (12/4 câu) - Trình tự miêu tả: Miêu tả Thuý Vân trước Thuý Kiều sau.
(Truyện Kiều)
Nguyễn Du
Văn bản
* Gợi ý:
Chị em Thuý Kiều
8
1. Giới thiệu chung về chị em Thuý Kiều - Thúy Vân
Đầu lòng hai ả tố nga,
Thuý Kiều là chị, em là Thuý Vân.
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Mai cốt cách tuyết tinh thần,

* Nghệ thuật ước lệ, tượng trưng, ẩn dụ.
II.Tìm hiểu văn bản
(Truyện Kiều)
Nguyễn Du
Văn bản
tố nga
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười
* Vẻ đẹp thanh cao, duyên dáng, trong trắng, tinh khiết
? Vẻ đẹp hoàn mĩ.
- Tố nga : người con gái đẹp - Cốt cách mảnh dẻ thanh tao như cây mai, tinh thần trong trắng như tuyết
Chị em Thuý Kiều
9
Vân xem trang trọng khác vời, Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang. Hoa cười ngọc thốt đoan trang, Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
- Nghệ thuật: ước lệ tượng trưng, ẩn dụ, so sánh, liệt kê, nhân hoá
(Truyện Kiều)
Nguyễn Du
Văn bản
2. Chân dung của Thuý Vân
? Vẻ đẹp đoan trang, phúc hậu
- Khuôn mặt: khuôn trăng - Đôi lông mày: nét ngài - Miệng cười : hoa cười - Tiếng nói : ngọc thốt - Tóc : mây - Da : tuyết
* Trang trọng
- Đầy đặn - Nở nang - Đoan trang
Chị em Thuý Kiều
10
A. Khái quát vẻ đẹp của Thuý Kiều B. Chuyển ý từ việc tả Thuý Vân sang tả Thuý Kiều C. So sánh hai vẻ đẹp khác nhau. D. Cả ba ý trên
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thuỷ nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh. Một hai nghiêng nước nghiêng thành, Sắc đành đòi một tài đành hoạ hai
(Truyện Kiều)
Nguyễn Du
Văn bản

3. Chân dung Thuý Kiều
Câu hỏi: Hai câu thơ đầu miêu tả chân dung Thuý Kiều: Kiều càng sắc sảo mặn mà So bề tài sắc lại là phần hơn có tác dụng gì?
- Sắc sảo mặn mà
sắc sảo mặn mà,
Chị em Thuý Kiều
11
A.Nụ cười và giọng nói
Bạn đã sai
D. Làn da và mái tóc
Bạn đã sai
Câu thơ: "Kiều càng sắc sảo mặn mà" nói về vẻ đẹp nào của Thuý Kiều?
Bạn đã sai
Chúc mường bạn
12
? Vẻ đẹp giai nhân tuyệt thế, đầy sức sống khiến thiên nhiên phải hờn ghen.
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thuỷ nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh. Một hai nghiêng nước nghiêng thành, Sắc đành đòi một tài đành hoạ hai.
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
(Truyện Kiều)
Nguyễn Du
Văn bản

3. Chân dung Thuý Kiều
- Sắc sảo mặn mà
- Đôi mắt
Sóng mắt: làn thu thuỷ
Lông mày: nét xuân sơn
* Sắc
* Tài
Chị em Thuý Kiều
13
Chị em Thuý Kiều
(Truyện Kiều)
Nguyễn Du
Văn bản
14
a.- Sử dụng các động từ : thua, nhường/ ghen, hờn : đối chọi nhau
- Biện pháp tu từ ẩn dụ - nhân hoá.
b.- Đối chọi gay gắt nhan sắc Thuý Vân và nhan sắc Thuý Kiều
-Nhan sắc của Thuý Vân : hài hoà êm đềm với thiên nhiên ( Thiên nhiên "nhường")? Dự cảm : cuộc đời bình lặng, suôn sẻ.
- Nhan sắc của Thuý Kiều : vượt ra ngoài khuôn khổ, ngoài quy luật tự nhiên, khiến thiên nhiên phải "ghen" phải "hờn"? Dự cảm số phận khốn khổ bất hạnh
15
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
(Truyện Kiều)
Nguyễn Du
Văn bản

3. Chân dung Thuý Kiều
- Sắc sảo mặn mà
- Đôi mắt
Sóng mắt: làn thu thuỷ
Lông mày: nét xuân sơn
Sắc
? Vẻ đẹp giai nhân tuyệt thế khiến thiên nhiên phải hờn ghen
Tài
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân.
- Thông minh trời phú
-
- Tài làm thơ - Tài vẽ tranh - Tài ca hát - Tài đánh đàn - Tài soạn nhạc
- Pha nghề - Đủ mùi - Làu - Ăn đứt
Thành thạo xuất chúng
- Bạc mệnh - não nhân
? Đa cảm
? Sắc - tài - tình
Chị em Thuý Kiều
16
Chị em Thuý Kiều
(Truyện Kiều)
Nguyễn Du
Văn bản
17
Chị em Thuý Kiều
(Truyện Kiều)
Nguyễn Du
Văn bản
4. Cuộc sống của hai chị em Thuý Kiều Thuý Vân
Phong lưu rất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
- Khá giả, quý phái.
- Kín đáo, khuôn phép, gia giáo
- Êm đềm, yên ả.
? Đứng đắn đoan chính
18
IV. Luyện tập
Nếu được vẽ chân dung hai nhân vật, theo em nhân vật nào khó vẽ hơn, vì