Bài 6. Chị em Thúy Kiều

Chị em Thuý Kiều
( Trích : Truyện Kiều )
Nguyễn Du
Chị em Thuý Kiều
Đầu lòng hai ả tố nga
Thuý Kiều là chị, em là Thuý Vân
Mai cốt cách, tuyết tinh thần
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười
Vân xem trang trọng khác vời
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da
Kiều càng sắc sảo mặn mà
So bề tài sắc lại là phần hơn
Làn thu thuỷ, nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm,liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Sắc đành đòi một, tài đành hoạ hai
Thông minh vốn sẵn tính trời
Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm
Cung thương làu bậc ngũ âm
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương
Khúc nhà tay lựa nên chương
Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân
Phong lưu rất mực hồng quần
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê
Êm đềm trướng rủ màn che
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
Văn bản: Chị em Thuý Kiều
Truyện Kiều - Nguyễn Du
___________________________________________________
Đọc, tìm hiểu chung:
Đọc văn bản:
Vị trí đoạn trích:
Bố cục:
Thảo luận nhóm:
Nhóm 1: Xác định vị trí của đoạn trích trong tác phẩm và phương thức biểu đạt?
Nhóm 2: Nêu bố cục của đoạn trích và nhận xét cách trình bày bố cục?
Nằm ở phần đầu của tác phẩm, từ câu 15 đến câu 38 (trong tổng số 3254 câu lục bát ), phần “ gặp gỡ và đính ước”
Phương thức: Biểu cảm, tự sự, miêu tả
Đoạn trích chia 3 phần:
+ 4 câu đầu: Vẻ đẹp chung của chị em Vân - Kiều
+ 16 câu tiếp: Vẻ đẹp hai chị em:
4 câu đầu: Vẻ đẹp của Thuý Vân12 câu tiếp: Vẻ đẹp và tài năng của Thuý Kiều.
+ 4 câu còn lại: Nhận xét chung về cuộc sống của hai chị em
Nhận xét kết cấu: Bố cục 3 phần hợp lý ( Như MB, TB, KB của bài văn)
Miêu tả Thuý Vân trước, Thuý Kiều sau và số câu miêu tả Thuý Kiều nhiều hơn Thuý Vân
Văn bản: Chị em Thuý Kiều
Truyện Kiều - Nguyễn Du
___________________________________________________
Đọc, tìm hiểu chung:
Phân tích:
1. Giới thiệu chị em Thuý Kiều:
Đầu lòng hai ả tố nga
Thuý Kiều là chị, em là Thuý Vân
Mai cốt cách, tuyết tinh thần
Mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười
- Kết hợp giới thiệu giữa từ Thuần Việt và Hán Việt khiến lời giới thiệu vừa tự nhiên vừa trang trọng.
Tác giả giới thiệu vẻ đẹp của chị em TK như thế nào?
Biện pháp tu từ nào được sử dụng?
- Hai hình ảnh mỹ lệ của thiên nhiên (mai, tuyết) để so sánh với người thiêu nữ. Hình ảnh ẩn dụ, ví ngầm tượng trưng thể hiện vẻ đẹp trong trắng, thanh tao, trang nhã đến mức hoàn hảo nhưng mỗi người vẫn mang một vẻ đẹp riêng.


Vân xem trang trọng khác vời
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Đoc đoạn trích miêu tả Thuý Vân, những chi tiết nào trong vẻ đẹp cuat TV được tác giả chú ý?
2. Vẻ đẹp của Thuý Vân:
“ Trang trọng khác vời” :
“Khuôn trăng đầy đặn”: khuôn mặt đầy đặn, đẹp như trăng rằm.
“ Nét ngài nở nang” : Lông mày sắc nét, đậm.
“ Hoa cười ... ngọc thốt”: nụ cười tươi như hoa, giọng nói trong như ngọc.
“Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da”: màu mây ko bằng màu tóc xanh, tuyết trắng mịn màng ko được bằng làn da của nàng.
( Lối so sánh ví von cổ: lấy vẻ đẹp của thiên nhiên đối chiếu với vẻ đẹp con người)
Em hiểu như thế nào về vẻ đẹp của TV: “Hoa cười... màu da” ?
Em có nhận xét gì về vẻ đẹp của Thuý vân?
=> Vẻ đẹp tươi trẻ, đầy sức sống, phúc hậu và đoan trang. Đó là vẻ đẹp hài hoà của thiên nhiên tạo hoá. Nó báo trước một cuộc đời êm ả, bình yên.
Văn bản: Chị em Thuý Kiều
Truyện Kiều - Nguyễn Du
___________________________________________________
Văn bản: Chị em Thuý Kiều
Truyện Kiều - Nguyễn Du
___________________________________________________
Giới thiệu chị em Thuý Kiều:
Vẻ đẹp của Thuý Vân:
Vẻ đẹp của Thuý Kiều:
a. Sắc đẹp của TK:
Vẻ đẹp của Kiều được nhắc đến ở những khía cạnh nào?
Kiều càng sắc sảo mặn mà
So bề tài sắc lại là phần hơn
Làn thu thuỷ, nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm,liễu hờn kém xanh
Vẻ đẹp của Kiều được nhấn mạnh ở điểm nào?
Ánh mắt trong sáng như nước hồ thu, đôi mày thanh tú như nét núi mùa xuân.
- “hoa ghen", "liễu hờn": vẻ đẹp đố kị với thiên nhiên.

Em có nhận xét gì khi tác giả so sánh thiên nhiên với TV và với TK?
=> Kiều đẹp cả về hình thể và tâm hồn, vượt ra ngoài khuôn khổ, vẻ đẹp “độc nhất vô nhị”, “ nghiêng nước nghiêng thành”, sắc sảo mặn mà, lộng lẫy kiêu sa.
Văn bản: Chị em Thuý Kiều
Truyện Kiều - Nguyễn Du
___________________________________________________
Giới thiệu chị em Thuý Kiều:
Vẻ đẹp của Thuý Vân:
Vẻ đẹp của Thuý Kiều:
Sắc đẹp của TK:
b. Tài năng của TK:
Em có nhận xét gì khi tác giả so sánh thiên nhiên với TV và với TK?
Tìm những câu thơ miêu tả tài năng của TK ?
Sắc đành đòi một, tài đành hoạ hai
Thông minh vốn sẵn tính trời
Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm
Cung thương làu bậc ngũ âm
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương
Khúc nhà tay lựa nên chương
Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân
Tài năng của TK được giới thiệu ở các phương diện nào?
- Tài năng ở các phương diện: thông minh, thi, hoạ, ca ngâm và đặc biệt là đàn hát với sự điêu luyện tài tình.( vốn sẵn, đủ mùi, làu bậc, ăn đứt)
Bản nhạc hay nhất của Tk là bản nhạc nào? Tại sao với TK , đó là bản nhạc hay nhất?
Là bản ‘’ bạc mệnh”, đó là bản nhạc khóc thương cho số phận bất hạnh của con người, gợi sự cảm thông nơi người đọc
=>Vẻ đẹp của Kiều là sự kết hợp tài-sắc-tình. Vẻ đẹp khiến thiên nhiên ghen hờn, dự báo một cuộc đời gian truân, sóng gió.
TH?O LU?N
1. Tại sao Nguyễn Du tả Thúy Vân trước Thúy Kiều sau? Theo em trong hai bức chân dung ấy bức nào nổi bật hơn? Vì sao?
Văn bản: Chị em Thuý Kiều
Truyện Kiều - Nguyễn Du
___________________________________________________
Giới thiệu chị em Thuý Kiều:
Vẻ đẹp của Thuý Vân:
Vẻ đẹp của Thuý Kiều:
Cuộc sống của hai chị em;
Phong lưu rất mực hồng quần
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê
Êm đềm trướng rủ màn che
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
Em có nhận xét gì về cuộc sống của hai nàngKiều?
- Êm đềm vui vẻ.
- Gia đình nền nếp, nho giáo.
Văn bản: Chị em Thuý Kiều
Truyện Kiều - Nguyễn Du
___________________________________________________
Nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật của đoạn trích? Thông qua nghệ thuật ấy nhằm làm nổi bật nội dung gì?
Đoạn thơ “Chị em Thuý Kiều” sử dụng bút pháp nghệ thuật ước lệ, lấy vẻ đẹp của thiên nhiên để gợi tả vẻ đẹp của con người, khắc hoạ rõ nét chân dung chị em Thuý Kiều. Ca ngợi vẻ đẹp, tài năng của con người và dự cảm về kiếp người tài hoa bạc mệnh là biểu hiện của cảm hứng nhân văn ở Nguyễn Du.
III. Tổng kết:
( Ghi nhớ )
V. Luyện tập
Viết một đoạn văn dài khoảng 5 câu, trình bày cảm nhận của em về cách sử dụng từ ngữ và các biện pháp nghệ thuật độc đáo, sáng tạo trong hai câu thơ sau:
"Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da"
1. Học thuộc lòng đoạn thơ. Nắm nội dung và nghệ thuật tiêu biểu.
2. Soạn: Đoạn trích “Cảnh ngày xuân”