Bài 6. Chị em Thúy Kiều

CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ HỘI GIẢNG LỚP 9B













KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Trình bày vài nét khái quát về tác giả Nguyễn Du và tác phẩm Truyện Kiều?
- Tác giả Nguyễn Du (1765 - 1820) Tên tự Tố Như, Hiệu Thanh Hiên. Quê Tiên Điền, Nghi Xuân, Hà Tĩnh
- Sinh ra trong một gia đình Đại quý tộc phong kiến nhiều đời làm quan và có truyền thống văn học, cha đỗ tiến sĩ làm tể tướng, anh say mê nghệ thuật, nổi tiếng hào hoa, mẹ là Trần Thị Tần, người kinh Bắc:
Bao giờ ngàn Hống hết cây
Sông Lam hết nước, họ này hết quan
- Sự nghiệp sáng tác: ông là một thiên tài Văn học cả về chữ Hán - chữ Nôm. Là một nhà thơ vĩ đại của dân tộc và là Danh nhân văn hoá thế giới.
- Thời gian sáng tác: khoảng đầu thế kỷ XIX sau khi ông làm quan với Triều Nguyễn (1805 - 1809) lúc ông 39 - 40 tuổi.
- Tác phẩm lúc đầu lấy tên “Đoạn trường Tân Thanh”, sau đổi thành Truyện Kiều - là một truyện thơ viết bằng chữ Nôm theo thể thơ lục bát gồm 3254 câu.













KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 2: Trình bày ngắn gọn giá trị của Truyện Kiều?
- Về nội dung: Truyện mang giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo sâu sắc. Truyện là bức tranh về hiện thực xã hội bất công tàn bạo, là tiếng nói cảm thương trước số phận bất hạnh của con người, là lời tố cáo, lên án các thế lực trà đạp lên quyền sống của con người…
- Về nghệ thuật: Truyện là sự kết tinh thành tựu nghệ thuật văn học dân tộc trên các phương diện ngôn ngữ, thể loại.
Tiết 27 - Văn bản:
(Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)
CHỊ EM THUÝ KIỀU












I. Giới thiệu chung:
* Vị trí: Nằm ở phần đầu truyện, từ câu 15 - 38 trong tác phẩm
Tiết 27 - Văn bản:
(Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)
CHỊ EM THUÝ KIỀU












I. Giới thiệu chung:
* Vị trí: Nằm ở phần đầu truyện, từ câu 15 - 38 trong tác phẩm
II. Đọc, hiểu văn bản:
1. Đọc, chú thích:
Đầu lòng hai ả tố nga,
Thuý Kiều là chị em là Thuý Vân.
Mai cốt cách tuyết tinh thần
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành hoạ hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm.
Cung thương lầu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân.
Phong lưu rất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
Tiết 27 - Văn bản:
(Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)
CHỊ EM THUÝ KIỀU












I. Giới thiệu chung:
* Vị trí: Nằm ở phần đầu truyện, từ câu 15 - 38 trong tác phẩm
II. Đọc, hiểu văn bản:
1. Đọc, chú thích:
2. Bố cục:
Đầu lòng hai ả tố nga,
Thuý Kiều là chị em là Thuý Vân.
Mai cốt cách tuyết tinh thần
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành hoạ hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm.
Cung thương lầu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân.
Phong lưu rất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
4 phần
Vẻ đẹp chung
Vẻ
đẹp
T. Vân
Vẻ
đẹp Thuý Kiều
Cuộc sống chung
Tiết 27 - Văn bản:
(Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)
CHỊ EM THUÝ KIỀU












I. Giới thiệu chung:
* Vị trí: Nằm ở phần đầu truyện, từ câu 15 - 38 trong tác phẩm
II. Đọc, hiểu văn bản:
1. Đọc, chú thích:
2. Bố cục:
3. Phân tích:
a. Vẻ đẹp chung của 2 chị em:
- Cốt cách thanh tao như dáng mai, tâm hồn trắng trong như tuyết.
- Cả hai đều đẹp đến độ hoàn mĩ, mười phân vẹn mười, nhưng mỗi người vẫn mang một vẻ đẹp riêng.
- Cả hai chị em đều sống trong cảnh phong lưu, trong khuôn phép, mẫu mực và đức hạnh.
4 phần
* Cuộc sống:
Đầu lòng hai ả tố nga,
Thuý Kiều là chị em là Thuý Vân.
Mai cốt cách tuyết tinh thần
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
* Nghệ thuật:
Tiểu đối, ẩn dụ, hình ảnh mang tính ước lệ, tượng trưng: mai cốt cách - tuyết tinh thần
Phong lưu rất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai
Tiết 27 - Văn bản:
(Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)
CHỊ EM THUÝ KIỀU












I. Giới thiệu chung:
* Vị trí: Nằm ở phần đầu truyện, từ câu 15 - 38 trong tác phẩm
II. Đọc, hiểu văn bản:
1. Đọc, chú thích:
2. Bố cục:
3. Phân tích:
a. Vẻ đẹp chung của 2 chị em:
- Cốt cách thanh tao như dáng mai, tâm hồn trắng trong như tuyết.
b. Vẻ đẹp Thuý Vân:
- Đoan trang, phúc hậu, thuỳ mị, khiêm nhường khiến thiên nhiên phải khuất phục.
 Dự báo tương lai tốt đẹp.
4 phần
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
* Trang trọng: đoan trang, cao sang, quý phái
* Nghệ thuật:
- Nhân hoá, ẩn dụ, ước lệ, tượng trưng:
+ Khuôn mặt đầy đặn, phúc hậu, rạng rỡ như trăng rằm.
+ Đôi lông mày tuy hơi đậm nhưng đẹp như mày con ngài (bướm tằm).
+ Nụ cười tươi tắn, rạng ngời như hoa nở.
+ Tiếng nói trong sáng, thánh thót như tiếng ngọc.
+ Mái tóc bồng bềnh, óng ả, mềm mại hơn cả mây.
+ Làn da trắng trẻo, mịn màng hơn cả tuyết…
Vân xem trang trọng khác vời,


Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.

Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Tiết 27 - Văn bản:
(Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)
CHỊ EM THUÝ KIỀU












I. Giới thiệu chung:
* Vị trí: Nằm ở phần đầu truyện, từ câu 15 - 38 trong tác phẩm
II. Đọc, hiểu văn bản:
1. Đọc, chú thích:
2. Bố cục:
3. Phân tích:
a. Vẻ đẹp chung của 2 chị em:
- Cốt cách thanh tao như dáng mai, tâm hồn trắng trong như tuyết.
b. Vẻ đẹp Thuý Vân:
- Đoan trang, phúc hậu, thuỳ mị, khiêm nhường khiến thiên nhiên phải khuất phục.
 Dự báo tương lai tốt đẹp.
c. Vẻ đẹp Thuý Kiều:
- Sắc sảo, đằm thắm khiến thiên nhiên phải hờn ghen vì thua kém.
4 phần
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.

- Càng, hơn:

* Sắc đẹp:
- Nghệ thuật:

- Làn thu thuỷ:

- Nét xuân sơn:

- Đôi môi:

- Mái tóc:

Nghệ thuật đòn bẩy
ẩn dụ, nhân hoá, ước lệ, tượng trưng:
Đôi mắt long lanh, trong sáng như làn nước mùa thu.
Đôi lông mày xinh tươi như dáng núi mùa xuân.
tươi thắm, rạng ngời khiến hoa phải ghen ghét vì thua sắc.
tha thướt, mượt mà khiến liễu phải hờn giận vì kém mềm mại.
- dùng vẻ đẹp TV để nâng vẻ đẹp TK lên: sắc sảo, mặn mà.
Thảo luận: Qua những câu thơ trên, em hãy lý giải vì sao tác giả lại miêu tả cô em Thuý Vân trước và miêu tả cô chị Thuý Kiều sau?
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Tiết 27 - Văn bản:
(Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)
CHỊ EM THUÝ KIỀU












I. Giới thiệu chung:
* Vị trí: Nằm ở phần đầu truyện, từ câu 15 - 38 trong tác phẩm
II. Đọc, hiểu văn bản:
1. Đọc, chú thích:
2. Bố cục:
3. Phân tích:
a. Vẻ đẹp chung của 2 chị em:
- Cốt cách thanh tao như dáng mai, tâm hồn trắng trong như tuyết.
b. Vẻ đẹp Thuý Vân:
- Đoan trang, phúc hậu, thuỳ mị, khiêm nhường khiến thiên nhiên phải khuất phục.
 Dự báo tương lai tốt đẹp.
c. Vẻ đẹp Thuý Kiều:
- Sắc sảo, đằm thắm khiến thiên nhiên phải hờn ghen vì thua kém.
- Không những đẹp, Kiều còn rất thuần thục đàn ca, thi hoạ, sáng tác…
 Dự báo tương lai bất hạnh…
4 phần
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành hoạ hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm.
Cung thương lầu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân
* Tài:
- Làm thơ, vẽ tranh, ca hát, đánh đàn, sáng tác nhạc
Những từ như: tính trời, đủ mùi, lầu bậc, ăn đứt, não nhân… thể hiện sự thuần thục, giỏi giang hơn người…
(may ra mới có người
thứ hai)
Thuý Kiều chơi đàn hồ cầm
Thuý Kiều đề thơ trên quạt
Tiết 27 - Văn bản:
(Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)
CHỊ EM THUÝ KIỀU












I. Giới thiệu chung:
* Vị trí: Nằm ở phần đầu truyện, từ câu 15 - 38 trong tác phẩm
II. Đọc, hiểu văn bản:
1. Đọc, chú thích:
2. Bố cục:
3. Phân tích:
a. Vẻ đẹp chung của 2 chị em:
- Cốt cách thanh tao như dáng mai, tâm hồn trắng trong như tuyết.
b. Vẻ đẹp Thuý Vân:
- Đoan trang, phúc hậu, thuỳ mị, khiêm nhường khiến thiên nhiên phải khuất phục.
 Dự báo tương lai tốt đẹp.
c. Vẻ đẹp Thuý Kiều:
- Sắc sảo, đằm thắm khiến thiên nhiên phải hờn ghen vì thua kém.
- Không những đẹp, Kiều còn rất thuần thục đàn ca, thi hoạ, sáng tác…
 Dự báo tương lai bất hạnh…
4 phần

III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
- Những hình ảnh ước lệ, tượng trưng, lấy vẻ đẹp thiên nhiên làm chuẩn mực để gợi tả vẻ đẹp con người.
- So sánh, nhân hoá, ẩn dụ.
2. Nội dung:
- Ca ngợi vẻ đẹp, tài năng của con người và dự báo trước tương lai, số phận của hai chị em Thuý Kiều và Thuý Vân.
- Thể hiện thái độ trân trọng, đề cao vẻ đẹp tài năng của con người.
IV. Luyện tập: Đọc đoạn trích Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân và so sánh cách miêu tả chị em Thuý Kiều của hai tác giả? Qua đó em có nhận xét gì về tác giả Nguyễn Du và tác phẩm Truyện Kiều?













CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH!