Bài 6. Chị em Thúy Kiều

Trích
Truyện Kiều
Nguyễn Du
Tuần 6 - Tiết 27
Chị em
Thuý Kiều
Giáo viên:
Nguyễn Thị Quỳnh Trâm – THCS Lê Quý Đôn – TP Hải Dương
Tuần 6 - Tiết 27: Văn bản Chị em Thuý Kiều
I- Vị trí đoạn trích:
- Phần mở đầu: Giới thiệu nhân vật, từ câu 15 -> câu 38 trong số 3254 câu thơ toàn tác phẩm.
- Nội dung: Miêu tả chân dung hai chị em Thuý Kiều.
II. Đọc, hiểu văn bản:
1. Đọc - Chú thích:

=> Bố cục hoàn chỉnh, chặt chẽ trong một thể thống nhất chứng tỏ bút pháp cổ điển điêu luyện của tác giả.
2. Bố cục: 3đoạn.
- 4 câu đầu: Giới thiệu chung hai chị em.
- 16 câu tiếp: Chân dung hai chị em.
- 4 câu cuối: Nhận xét chung về cuộc sống của hai chị em.
Tuần 6 - Tiết 27: Văn bản Chị em Thuý Kiều
I- Vị trí đoạn trích:
II. Đọc, hiểu văn bản:
1. Đọc - Chú thích:
2. Bố cục: 3đoạn.
3. Phân tích:
a. Giới thiệu hai chị em.
- Đầu lòng hai ả Tố Nga
(Tố: đẹp, Nga: Mặt trăng)
- Kiều - chị, Vân - em
-> Nghệ thuật ẩn dụ -> Thuý Kiều, Thuý Vân nhẹ nhàng hiện ra như 2 vầng trăng sáng mát dịu.

-> Vóc dáng thanh tao, tâm hồn trong trắng (cốt cách như mai, tinh thần như tuyết)
- Mai cốt cách, tuyết tinh thần.
=> Nghệ thuật miêu tả ước lệ của văn chương cổ.
? Vẻ đẹp của 2 chị em có những nét khác nhau nhưng đều đạt đến độ hoàn mĩ.
- Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười
Nguyễn Du viết theo lối miêu tả ước lệ trong thơ cổ, dùng những hình ảnh tượng trưng, phép ẩn dụ làm câu thơ đẹp tao nhã, có sức gợi cảm và thể hiện tình cảm mến yêu trân trọng của mình.
Tuần 6 - Tiết 27: Văn bản Chị em Thuý Kiều
I- Vị trí đoạn trích:
II. Đọc, hiểu văn bản:
1. Đọc - Chú thích:
2. Bố cục: 3đoạn.
3. Phân tích:
a. Giới thiệu hai chị em.
b. Chân dung hai chị em:
* Chân dung Thuý Vân:

+ Khuôn trăng đầy đặn
+ Nét ngài nở nang
+ Hoa cười, ngọc thốt đoan trang
+ Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da
+ Trang trọng khác vời
-> vẻ đẹp cao sang, quí phái, khác thường, ít người sánh được
? So sánh, nhân hóa, ẩn dụ, ước lệ
-> Một chân dung có nét có hình, có màu sắc, có âm thanh của tiếng nói tiếng cười.
- Tính tình: dịu dàng đoan trang. Tâm hồn thanh thản.
->Vẻ đẹp hoàn hảo, sang trọng, không gây khó chịu, bực bội ghen tức cho thiên nhiên -> gợi dự cảm về tương lai êm ả.
Tuần 6 - Tiết 27: Văn bản Chị em Thuý Kiều
I- Vị trí đoạn trích:
II. Đọc, hiểu văn bản:
1. Đọc - Chú thích:
2. Bố cục: 3đoạn.
3. Phân tích:
a. Giới thiệu hai chị em.
b. Chân dung hai chị em:
* Chân dung Thuý Vân:
* Chân dung Thuý Kiều:�
-> Một giai nhân tinh anh, linh hoạt, đằm thắm, duyên dáng, một nhan sắc rực rỡ ẩn giấu sự thông tuệ của một tâm hồn phong phú và trái tim giàu cảm xúc.
- Kiều càng sắc sảo mặn mà
.Tài sắc - phần hơn.
-> Nét đẹp của đôi mắt và ánh mắt
- Sắc:
+ Làn thu thuỷ, nét xuân sơn
-> Vẻ đẹp dung nhan và tâm hồn trong sáng, thuần khiết, dào dạt sức sống.
+ Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh
+ Một hai nghiêng nước, nghiêng thành
-> Khẳng định nhan sắc Kiều hơn hẳn những gì đẹp nhất của thiên nhiên, nhưng cũng gợi dự cảm về một tương lai không yên ổn. Chân dung Kiều cũng là chân dung mang tính cách số phận.
Tuần 6 - Tiết 27: Văn bản Chị em Thuý Kiều
I- Vị trí đoạn trích:
II. Đọc, hiểu văn bản:
1. Đọc - Chú thích:
2. Bố cục: 3đoạn.
3. Phân tích:
a. Giới thiệu hai chị em.
b. Chân dung hai chị em:
* Chân dung Thuý Vân:
* Chân dung Thuý Kiều:�
- Kiều càng sắc sảo mặn mà
.Tài sắc - phần hơn.
- Sắc:
+ Làn thu thuỷ, nét xuân sơn
+ Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh
+ Một hai nghiêng nước, nghiêng thành
- Tài:
-> Tài hoa có ánh sáng của trí tuệ- Tài năng thiên bẩm.
+ Đàn: đánh đàn, soạn nhạc
+ Thơ: làu bậc ngũ âm, đủ mùi.
+ Họa
-> Tài nào cũng siêu tuyệt -> Kiều càng nổi trội, vượt xa cô em, vượt trên tất cả.
- Thông minh vốn sẵn tính trời.
- Bản nhạc nhan đề "Bạc mệnh" - Bản nhạc ghi lại tiếng lòng của trái tim đa sầu, đa cảm.
* Vẻ đẹp của Kiều là sự kết hợp của cả sắc - tài - tình. Đúng là 1 giai nhân tuyệt thế.
-> Kiều có tâm hồn đa sầu đa cảm, tinh tế.
Tuần 6 - Tiết 27: Văn bản Chị em Thuý Kiều
I- Vị trí đoạn trích:
II. Đọc, hiểu văn bản:
1. Đọc - Chú thích:
2. Bố cục: 3đoạn.
3. Phân tích:
a. Giới thiệu hai chị em.
b. Chân dung hai chị em:
* Chân dung Thuý Vân:
* Chân dung Thuý Kiều:�
c.Cuộc sống và phẩm cách của hai chị em:
- Phong lưu rất mực hồng quần
Êm đềm trướng rủ màn che
Tường đông ... mặc ai
-> Cuộc sống phong lưu yên bình, khuôn phép mẫu mực -> Ca ngợi đức hạnh của 2 chị em: nết na, đứng đắn.
b. Nội dung:
+ Chân dung hai chị em - những tuyệt thế giai nhân, mỗi người một vẻ tạo nên bức tranh hài hoà trong sự tương phản.
+ Ca ngợi vẻ đẹp con người, kín đáo thể hiện những dự cảm về số phận con người.
=> Cảm hứng nhân văn sâu sắc của tác phẩm.
4. Tổng kết:
a. Nghệ thuật:
+ Thủ pháp cổ điển: ước lệ, tượng trưng.
+ Ngôn ngữ biểu cảm, giàu hình ảnh và sức gợi.
+ Khắc họa tính cách nhân vật tinh tế.
* Ghi nhớ: SGK
iiI- luyện tập: