Bài 6. Chị em Thúy Kiều

Chào mừng các vị đại biểu,
Cán bộ quản lý,Các thầy giáo,
cô giáo, các em học sinh
Về dự tiết học dạy thực nghiệm
Bộ môn: Ng? van
Năm học 2006 - 2007
kiểm tra bài cũ
tham khảo
Trắc nghiệm khách quan
Tiết 27
Bài 6
Tổ KHXH-Trường THCS Đào Sư Tích
Chị em Thuý Kiều
Trích "Truyện Kiều"-Nguyễn Du
Chị em Thuý Kiều
(Trích "Truyện Kiều" - Nguyễn Du)
I. Đọc hiểu văn bản
1. Vị trí đoạn trích
2. Đọc-Tìm hiểu chú thích
*Giong đọc
- Vui tươi
-Trong sáng
- Nhịp nhàng
-Trân trọng
Đầu lòng hai ả tố nga,
Thuý Kiều là chị em là Thuý Vân.
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn.
Làn thu thuỷ nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Chị em Thuý Kiều
(Trích "Truyện Kiều" - Nguyễn Du)
I. Đọc hiểu văn bản
1. Vị trí đoạn trích
2. Đọc-Tìm hiểu chú thích
*Giong đọc
- Vui tươi
-Trong sáng
- Nhịp nhàng
-Trân trọng
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành hoạ hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân.
Phong lưu nhất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
I. Đọc hiểu văn bản
3.Bố cục
+ 4 câu đầu: Giới thiệu chung 2 chị em
+ 4 câu tiếp: Vẻ đẹp của Thuý Vân
+ 12 câu tiếp: Vẻ đẹp của Thuý Kiều
+ 4 câu cuối: Cuộc sống của 2 chị em
Gồm 4 đoạn
II. Đọc - phân tích chi tiết văn bản
1. Giới thiệu chung về hai chị em:
"Đầu lòng hai ả tố nga
Thuý Kiều là chị em là Thuý Vân.
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười."

+ Tố nga
+ Mai cốt cách; Tuyết tinh thần
+ Mười phân vẹn mười
Người con gái đẹp
Ước lệ tượng trưng
Thành ngữ
- Đẹp từ hình dáng đến tinh thần, phong cách.
II. Đọc - phân tích chi tiết văn bản
2. Vẻ đẹp của Thuý Vân:
"Vân xem trang trọng khác vời.
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da."
+ Trang trọng khác vời
+ Khuôn trăng, nét ngài, nụ cười, giọng nói, nước tóc, màu da
Đặc tả
Ước lệ tượng trưng
Khái quát
- Vẻ đẹp đài các, cao sang, đoan trang, phúc hậu
+ Mây thua
+ Tuyết nhường
Nhân hoá
Cuộc đời bình yên hạnh phúc
II. Đọc - phân tích chi tiết văn bản
3. Vẻ đẹp của Thuý Kiều:
"Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn.
Làn thu thuỷ nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành hoạ hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân."
+ Sắc sảo; mặn mà
+ Phần hơn
Từ gợi tả
So sánh khẳng định
Vẻ đẹp hơn hẳn của Thuý Kiều
+ Làn thu thuỷ
+ Nét xuân sơn
Ước lệ tượng trưng
Đẹp từ dung nhan đến tâm hồn
Chấm phá
II. Đọc - phân tích chi tiết văn bản
3. Vẻ đẹp của Thuý Kiều:
+ Hoa ghen; Liễu hờn
+ Nghiêng nước nghiêng thành
Nhân hoá
Điển cố
Vẻ đẹp vượt ngoài khuôn khổ
Cực tả sắc đẹp của Thuý Kiều
Vẻ đẹp
Sắc sảo, mặn mà
Lộng lẫy, kiêu sa
Khó tả cụ thể
Có sức quyến rũ mạnh mẽ
- Cầm, kỳ, thi, hoạ
- Pha nghề, đủ mùi,
làu bậc, nghề riêng ăn đứt.
Phong phú, đa dạng
Điêu luyện, nghệ thuật
Hình ảnh và âm thanh đàn Tỳ bà
II. Đọc - phân tích chi tiết văn bản
3. Vẻ đẹp của Thuý Kiều:
- Dự cảm cuộc đời dâu bể, khổ đau
Sắc - Tài - Tình - Mệnh
4. Cuộc sống của hai chị em
Cuộc sống phong lưu, đài các
"Phong lưu rất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai."
Đoạn thơ Chị em Thuý Kiều sử dụng bút pháp nghệ thuật ước lệ, lấy vẻ đẹp của thiên nhiên để gợi tả vẻ đẹp của con người, khắc hoạ rõ nét chân dung chị em Thuý Kiều. Ca ngợi vẻ đẹp, tài năng của con người và dự cảm về kiếp người tài hoa bạc mệnh là biểu hiện của cảm hứng nhân văn của Nguyễn Du.
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
2. Nội dung
Ghi nhớ
IV. Luyện tập
Viết một đoạn văn dài khoảng 5 câu, trình bày cảm nhận của em về cách sử dụng từ ngữ và các biện pháp nghệ thuật độc đáo, sáng tạo trong hai câu thơ sau:
"Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da"
1. Bài tập 1
2. Bài tập 2
Bản "Truyện Kiều" cổ nhất
tìm thấyở Viện bảo tàng Pháp
Tượng đài Nguyễn Du
Khu tưởng niệm thi hào Nguyễn Du tại Tiên Điền
V. Hướng dẫn học ở nhà
Học thuộc lòng đoạn trích
Phân tích nghệ thuật tả người của tác giả đoạn trích. (Chú ý điểm khác biệt với các tác giả khác)
Soạn “Cảnh ngày xuân”.
Tiết học kết thúc
Xin chân thành cảm ơn !
Biên tập nội dung giáo án:
Dỗ Thị Thu Hà
Thiết kế giáo án điện tử:
Phạm Thế Long
Thực hiện:
Doàn thị hồng

Tổ KHXH-Trường THCS đào sư tích
tháng 9/2006