Bài 6. Chị em Thúy Kiều

TRƯỜNG THCS ĐOÀN THỊ ĐIỂM
Giáo viên thực hiện
NGUYỄN NGỌC QUẾ
Kính chào
Các thầy cô
Đến thăm lớp
Chị em Thúy Kiều
(Trích Truyện Kiều- Nguyễn Du)
Tiết 27
TRƯỜNG THCS ĐOÀN THỊ ĐIỂM
Giáo viên: NGUYỄN NGỌC QUẾ
Câu 1: Nhận định nào nói đầy đủ nhất về giá trị nội dung của TRUYỆN KIỀU?
Truyện Kiều có giá trị hiện thực.
Truyện Kiều có giá trị nhân đạo.
Truyện Kiều thể hiện lòng yêu nước.
Kết hợp cả A và B
Câu 2: Dòng nào sau đây nói không đúng về nghệ thuật của Truy?n Ki?u?

Sử dụng ngôn ngữ dân tộc và thể thơ lục bát điêu luyện.
Trình bày diễn biến sự việc theo lối chương hồi.
Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên tài tình.
Nghệ thuật khắc hoạ tính cách, miêu tả tâm lí nhân vật sâu sắc.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Chị em Thúy Kiều
1. V? trí do?n trích:
Nằm ở phần mở đầu Truyện Kiều, sau bốn câu thơ giới thiệu gia cảnh nhà họ Vương, tác giả tập trung miêu tả tài sắc chị em Thuý Kiều.
Tiết 27
Đoạn trích nằm ở phần nào của Truyện Kiều?
(Trích Truyện Kiều- Nguyễn Du)
I. TÌM HIỂU CHUNG
2. Đọc- tìm hiểu chú thích:
CHỊ EM THUÝ KIỀU
(Trích "Truyện Kiều" )
Đầu lòng hai ả Tố Nga,
Thuý Kiều là chị em là Thuý Vân.
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thuỷ nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành hoạ hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân.
Phong lưu rất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập ke.�
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
(Nguyễn Du)
Nối từ ngữ ở cột A sao cho phù hợp với cách giải nghĩa ở cột B.




Đoạn trích được chia làm mấy phần? Nội dung của mỗi phần?
Ba phần.


- 4 câu còn lại: Cuộc sống của hai chị em.
- 4 câu đầu: Giới thiệu vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều

16 câu tiếp: Miêu tả chân dung Thuý Vân, Thúy Kiều.
Chị em Thúy Kiều


3. Bố cục:
2. Đọc- Chú thích:
Tố Nga:
Người con gái đẹp.
Chị em Thúy Kiều
II. Phân tích:
1. Vẻ đẹp chung của hai chị em Thuý Kiều.
I . Tìm hiểu chung:
Vẻ đẹp của Thuý Vân, Thúy Kiều được giới thiệu bằng những hình ảnh nào?
" Mai cốt cách tuyết tinh thần"
Em hiểu ý câu thơ
như thế nào?
- Cốt cách thanh cao, duyên dáng như mai, tinh thần trắng trong như tuyết.

Chị em Thúy Kiều
*Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÎ ®Ñp cña 2 chÞ em Thuý KiÒu.


§Çu lßng hai ¶ tè nga,
Thuý KiÒu lµ chÞ em lµ Thuý V©n.
Mai cèt c¸ch tuyÕt tinh thÇn,
Mét ng­êi mét vÎ m­êi ph©n vÑn m­êi.

Từ Hán
Việt
Ước lệ
Tiểu đối












Chị em Thúy Kiều
Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì khi miêu tả hai chị em Kiều?
Nghệ thuật: thủ pháp ước lệ, so sánh, ẩn dụ.
* Giới thiệu khái quát 2 chị em Thuý Kiều.
- Cả hai đều xinh đẹp, một vẻ đẹp duyên dáng, thanh cao, trong trắng đến mức hoàn hảo "mười phân vẹn mười"
- Trong vẻ đẹp chung ấy có vẻ đẹp riêng của mỗi người "mỗi người một vẻ"

Qua nghệ thuật và thành ngữ đó, em thấy hai chị em Thuý Kiều có vẻ đẹp như thế nào?
Chị em Thúy Kiều
=> Mỗi người đều có một vẻ đẹp riêng nhưng đều hoàn hảo.
Em hãy tìm thành ngữ trong đoạn thơ?
“Mỗi người một vẻ”,
“Mười phân vẹn mười”


2. Chaân dung cuûa hai chò em Thuyù Kieàu:
a. Vẻ đẹp của Thuý Vân:
Tác giả dùng những từ ngữ, hình ảnh nào khi gợi tả vẻ đẹp Thuý Vân?
Chị em Thúy Kiều
Vân xem trân trọng khác vời.
Khuoân traêng đầy đặn, neùt ngaøi nở nang
Hoa cöôøi, ngoïc thoát đoan trang
Mây thua nước tóc, tuyeát nhöôøng màu da

-Khuôn trăng. nét ngài.
-Hoa cười. ngọc thốt.
-Mây thua. tuyết nhường
-> Khuôn mặt tròn trịa như trăng rằm, đôi mày cong, đậm như hình con ngài, miệng cuời tươi như hoa, giọng nói trong như ngọc, mái tóc bóng mượt hơn mây, làn da trắng mịn hơn tuyết.
Chị em Thúy Kiều
Những từ ngữ nay thể hiện vẻ đẹp của Thúy Vân như thế nào? Hãy diễn tả vẻ đẹp của Thúy Vân bằng lời văn của mình?
Nghệ thuật: Ẩn dụ, so sánh, nhân hoá, liệt kê, biện pháp ước lệ.
Nguyễn Du đã sử dụng biện pháp nghệ thuật
gì khi miêu tả vẻ đẹp của Thuý Vân?
Chị em Thúy Kiều
*Vẻ đẹp của Thuý Vân
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua mái tóc tuyết nhường màu da.

- "Trang trọng": cao sang, quí phái.
- Ước lệ: hình tượng thiên nhiên, những thứ cao đẹp trên đời(trăng, hoa, tuyết, ngọc, mây)
- Liệt kê: khuôn mặt, đôi mày, mái tóc, nụ cười, làn tóc,giọng nói.
- So sánh, ẩn dụ: hoa cười, ngọc thốt....




Chị em Thúy Kiều
- Vẻ đẹp tươi trẻ, đầy sức sống, đoan trang, phúc hậu, quý phái.
Những yếu tố nghệ thuật đó giúp em cảm nhận được gì về vẻ đẹp của Thuý Vân?
Qua cách thể hiện vẻ đẹp Thuý Vân , tác giả muốn gợi báo điều gì về số phận của nàng?
-> Dự báo cuộc đời bình lặng, suôn sẻ, hạnh phúc.
Thiên nhiên có thái độ như thế nào trước vẻ đẹp của nàng?
- Vẻ đẹp khiến thiên nhiên phải thua, nhường.





-Sắc sảo, mặn mà.
-Tài sắc phần hơn.
Chị em Thúy Kiều
Nguyễn Du đã giới thiệu khái quát vẻ đẹp của Thuý Kiều khác với Thuý Vân như thế nào?
b. Vẻ đẹp của Thuý Kiều:

a. Nụ cười và giọng nói
"Kiều càng sắc sảo mặn mà"
Câu thơ nói về vẻ đẹp nào của Thuý Kiều?
d. Làn da và mái tóc
c.Khuôn mặt và hàm răng
b. Trí tuệ và tâm hồn
Chị em Thúy Kiều
Vẻ đẹp sắc sảo mặn mà của Kiều được miêu tả tập trung qua những từ ngữ, hình ảnh nào?
Tác giả đã miêu tả vẻ đẹp của Thúy Kiều
qua những câu thơ nào?







Chị em Thúy Kiều
*Nhan sắc:
“Làn thu thuỷ, nét xuân sơn”
- Mắt trong, gợn sóng như nước mùa thu, lông
mày thanh tú như nét núi muøa xuân.

“ Một hai nghiêng nước nghiêng thành”
- Vẻ đẹp làm say đắm lòng người.
* Vẻ đẹp của Thuý Kiều
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn.
Làn thu thuỷ nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành hoạ hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm, Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân.


Đa sầu, đa cảm
- Nghệ thuật: Bút pháp ước lệ tượng trưng, kết hợp với việc sử dụng thành ngữ.
Em nhận xét gì về nhan sắc của Kiều? Vẻ đẹp ấy khiến thiên nhiên có thái độ như thế nào?
Chị em Thúy Kiều
->Vẻ đẹp sắc nét, trẻ trung, tươi tắn, sống động, rực rỡ của một tuyệt thế giai nhân.Khiến thiên nhiên phải ghen, hờn.
Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì khi miêu tả Thúy Kiều?
- Làm thơ, vẽ tranh, ca hát, đánh đàn, sáng tác nhạc.
Ngoài nhan sắc, Kiều còn có vẻ đẹp nào nữa? Thể hiện qua những chi tiết nào?

Chị em Thúy Kiều
*Tài năng:
- Thông minh trời phú.
Em có nhận xét gì về tài năng của Kiều?
- Đa tài, tài nào cũng ở mức tuyệt đỉnh, toàn vẹn hơn người.




















Sở trường đặc biệt của nàng là gì?






















=> Dự báo số phận éo le, sóng gió, bất hạnh.
- Tâm hồn: đa sầu, đa cảm.
Chị em Thúy Kiều
- Vẻ đẹp có sự kết hợp của sắc – tài - tình.
Vẻ đẹp của Kiều là sự kết hợp của những yếu tố nào?
Với cách miêu tả như vậy Nguyễn Du dự báo cuộc đời của Kiều diễn ra theo chiều hướng nào?
Tài năng đó cho th?y n�ng l� ngu?i cĩ t�m h?n nhu th? n�o?
Trang trọng
-> Dự báo cuộc đời bình lặng , suơn s?
Sắc sảo , mặn mà
Hoa ghen . liễu hờn .
- Tài năng : cầm , kì , thi, họa.
- Tâm hồn : đa sầu , đa cảm
-> Một tuyệt thế giai nhân , tài hoa rất mực làm tạo hóa ghen ghét đố kỵ
-> D?� báo số phận trầm luân, khổ ải
-Khuôn trăng. nét ngài.
-Hoa cười. ngọc thốt. -Mây thua. tuyết nhường
->Vẻ đẹp đoan trang, phúc hậu, qu� ph�i, hịa h?p v?i thi�n nhi�n.
Làn thu thuỷ, nét xuân sơn
-Nhan sắc:
Trong hai bức chân dung Thuý Vân, Thuý Kiều,
bức chân dung nào nổi bật hơn? Vì sao?
Thảo luận
Chị em Thúy Kiều
3. Cuộc sống của hai chị em:
- Nề nếp.
- Gia giáo và hạnh phúc.
Em có nhận xét gì về cuộc sống của hai chị em?

* Nhận xét chung về cuộc sống của 2 chị em Thuý Kiều.
Cuộc sống phong lưu, êm đềm, gia phong, n? n?p v� h?nh phỳc.



Chị em Thúy Kiều
III. TỔNG KẾT:
1. Nghệ thuật:
Em hãy nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật của đoạn trích?
+ Khaéc hoaï roõ neùt chaân dung hai chò em Thuyù Kieàu.
+ Tả ngoại hình mà bộc lộ tính cách, dự báo số phận.
+ Ngôn ngữ gợi tả, sử dụng hình ảnh ước lệ, biện pháp ẩn dụ, so sánh, nhân hoá, dùng điển cố.
Chị em Thúy Kiều
2. Nội dung:
- Thuý Vân, Thuý Kiều là một vẻ đẹp chuẩn mực, lý tưởng của người phụ nữ phong kiến.
- Bộc lộ tư tưởng nhân đạo, quan điểm thẩm mĩ tiến bộ, triết lí vì con người của Nguyễn Du
(Trân trọng, yêu thương, quan tâm, lo lắng, tin yêu những giá trị cao đẹp của con người)


Học xong đoạn trích trên, em cảm nhận thêm
được điều gì về hai chị em Thúy Kiều
và tác giả Nguyễn Du?

* GHI NHỚ: SGK
- Đoạn trích "Chị em Thuý Kiều" sử dụng bút pháp nghệ thuật ước lệ, lấy vẻ đẹp của thiên nhiên để gợi tả vẻ đẹp của con người, khắc hoạ rõ nét chân dung chị em Thuý Kiều. Ca ngợi vẻ đẹp, tài năng của con người và dự cảm về kiếp người tài hoa bạc mệnh là biểu hiện của cảm hứng nhân văn ở Nguyễn Du.
Hãy lựa chọn đáp án đúng trả lời cho câu hỏi sau :
? Cảm hứng nhân văn của tác giả thể hiện trong đoạn trích này là:
A.Đề cao, ca ngợi vẻ đẹp của nhan sắc, tài năng, tâm hồn của con người.

B. Dự cảm về kiếp tài hoa bạc mệnh.

C. Cả A, B, đúng.
Trắc nghiệm
IV. Luyện tập
Học thuộc lòng đoạn trích"Chị em Thúy Kiều" . Phân tích vẻ đẹp hai nhân vật Thúy Kiều, Thuý Vân .
Sưu tầm những câu thơ miêu tả đặc sắc các nhân vật chính diện:Kim Trọng , Từ Hải
Soạn baì "Cảnh ng�y xuân" (Trích trong"Truyện Kiều" của Nguyễn Du )
4.Hướng dẫn về nhà
Chị em Thúy Kiều
I/ TÌM HIỂU CHUNG:
II. PHÂN TÍCH:
1. Vẻ đẹp chung của hai chị em Thuý Kiều.
2.Chân dung của hai chị em:

Vẻ đẹp của Thuý Vân;
b. Vẻ đẹp của Thúy Kiều



3. Cuộc sống của hai chị em:
III. TỔNG KẾT:
IV. LUYỆN TẬP:
Xin chân thành cảm ơn các thầy giáo, cô giáo đã về dự tiết học
Xin cảm ơn tập thể lớp đã tích cực tham gia xây dựng bài học