Bài 6. Chị em Thúy Kiều

Giáo án điện tử
Văn 9
Nêu giá trị nhân đạo và giá trị hiện thực của "Truyện Kiều"
Kiểm
tra
bài
cũ
Tiết 27
Chị em Thuý Kiều
Trích "Truyện Kiều" - Nguyễn Du
Chị em Thuý Kiều
Tiết 27
(Trích Truyện Kiều )
Em hãy cho biết đoạn trích nằm ở phần nào của "Truyện Kiều"
I/ ĐỌC –TÌM HIỂU CHUNG
2. Đọc văn bản:
1. Vị trí đoạn trích;
Nằm ở phần đầu tác phẩm, giới thiệu về gia đình Kiều. Thuộc phần “ Gặp gỡ và đính ước”.
Chị em Thuý Kiều
Tiết 27
(Trích Truyện Kiều )
Đầu lòng hai ả tố nga,
Thuý Kiều là chị em là Thuý Vân.
Mai cốt cách tuyết tinh thần ,
Mỗi người một vẻ , mười phân vẹn mười.
Vân xem trang trọng khác vời ,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Kiều càng sắc sảo mặn mà ,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thuỷ nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành ,
Sắc đành đòi một tài đành hoạ hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời ,
Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm.
Cung thương lầu bậc ngũ âm ,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên bạc mệnh lại càng lão nhân.
Phong lưu rất mực hồng quần ,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.
êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm di về mặc ai.
Chị em Thuý Kiều
Tiết 27
(Trích Truyện Kiều )
I/ ĐỌC –TÌM HIỂU CHUNG
2. Đọc văn bản:
1. Vị trí đoạn trích;
Nằm ở phần đầu tác phẩm, giới thiệu về gia đình Kiều. Thuộc phần “ Gặp gỡ và đính ước”.
Nêu bố cục của văn bản?
3. Bố cục:
4 phần
P1; 4 câu đầu: Giới thiệu khái quát chị em Thúy Kiều
P2: 4 câu tiếp: Gợi tả vẻ đẹp Thúy Vân
P3: 12 câu tiếp: Gợi tả vẻ đẹp Thúy Kiều
P4: 4 câu cuối : Nhận xét chung về cuộc sống của hai chị em.

II/ TÌM HIỂU VĂN BẢN :
1/ Giới thiệu về hai chị em Thúy Kiều :

Đầu lòng hai ả tố nga
Thuý Kiều là chị em là Thuý Vân
Mai cốt cách tuyết tinh thần
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Theo em , tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để miêu tả ?
ND giới thiệu vẻ đẹp chị em Thúy Kiều bằng những từ ngữ tiêu biểu nào?
Nghệ thuật: dùng từ Hán Việt, ước lệ, ẩn dụ, thành ngữ
- Thể hiện vẻ đẹp duyên dáng, thanh cao, trong trắng của hai chị em Thúy Kiều
Em hiểu những từ ngữ trên như thế nào?
Qua việc tìm hiểu trên em hãy nhận xét về vẻ đẹp của chị em Thúy Kiều trong 4 câu đầu?
II/ TÌM HIỂU VĂN BẢN :
1/ Giới thiệu về hai chị em Thúy Kiều :
2/ Vẻ đẹp của Thúy Vân
Vân xem trang trọng khác vời
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da
Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để miêu tả Thuý Vân
Tìm những từ ngữ N.Du miêu tả Thuý Vân
Những từ ngữ đó miêu tả những vẻ đẹp nào của Thúy Vân?
- Nghệ thuật ước lệ, ẩn dụ, nhân hóa, so sánh
Qua các từ ngữ và cách so sánh trên dự báo cuộc đời nàng sẽ như thế nào?
Tóm lại tác giả miêu tả Thúy Vân như thế nào? Dự báo cuộc đời nàng sẽ ra sao?
- Vẻ đẹp phúc hậu, đoan trang, quý phái và tươi trẻ.=> Dự báo một cuộc đời êm đềm, hạnh phúc.
II/ TÌM HIỂU VĂN BẢN :
1/ Giới thiệu về hai chị em Thúy Kiều :
2/ Vẻ đẹp của Thúy Vân
3/ Vẻ đẹp của Thúy Kiều:
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thuỷ nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành hoạ hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân.
Khi miêu tả Kiều tác giả miêu tả trên những phương diện nào?
SẮC – TÀI – TÌNH
Chị em Thuý Kiều
Tiết 27
(Trích Truyện Kiều )
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thuỷ nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành hoạ hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân.
Đọc những câu miêu tả sắc đẹp của Thuý Kiều?
Chị em Thuý Kiều
Tiết 27
(Trích Truyện Kiều )
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thuỷ nét xuân sơn,
Hoa ghen thua tắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành hoạ hai
Tác giả đặc tả Kiều ở chi tiết nào? Tại sao ?
liễu hờn
nghiêng nước nghiêng thành
Hoa ghen
Em hiểu “ làn thu thuỷ”,” nét xuân sơn” là như thế nào ?
Nguyễn Du đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào để tả Kiều ?
Vẻ đẹp sắc sảo , lộng lẫy,
tuyệt thế giai nhân.
-NT: So sánh , ẩn dụ , ước lệ , nhân hóa, nói quá,điển cố ,
đòn bẩy.
Thuý Kiều hiện lên với vẻ đẹp như thế nào ?
Tại sao tác giả tả Thuý vân trước , tả Thuý Kiều sau , dụng ý gì ?
Thái độ của thiên nhiên với sắc đẹp của Thuý Kiều ?
Chị em Thuý Kiều
Tiết 27
(Trích Truyện Kiều )
Thảo luận nhóm:
Khi miêu tả Thuý Vân, Nguyễn Du viết:
"Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da".
Khi miêu tả Thuý Kiều, Nguyễn Du viết:
"Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh".
Tìm nghệ thuật miêu tả trong hai câu trên?
Vì sao khi tả sắc đẹp của Thuý Vân, tác giả dùng từ "thua", "nhường", còn khi tả sắc đẹp của Thuý Kiều, tác giả lại dùng từ "ghen", "hờn"?
Nếu đổi chỗ những từ này có được không? Vì sao?
Qua thái độ “ghen”, “hờn” của thiên nhiên ND muốn dự báo điều gì?
II/ TÌM HIỂU VĂN BẢN :
1/ Giới thiệu về hai chị em Thúy Kiều :
2/ Vẻ đẹp của Thúy Vân
3/ Vẻ đẹp của Thúy Kiều:
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thuỷ nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành hoạ hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân.
Vẻ đẹp sắc sảo , lộng lẫy, tuyệt
thế giai nhân.
-NT: So sánh , ẩn dụ , ước lệ, nhân hóa, nói quá, điển cố , đòn bẩy.
Đọc những câu thơ nói lên tài năng và tình cảm của Thúy Kiều?
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân.
Thúy Kiều có những tài gì?
Tâm hồn, tình cảm của Thúy Kiều được thể hiện rõ nhất qua câu thơ nào?
- Kiều là con người đa sầu, đa cảm.
-Tài làm thơ, vẽ, ca hát, đánh đàn, soạn nhạc.
=> Dự báo một cuộc đời sóng gió, khổ đau.
Chị em Thuý Kiều
Tiết 27
(Trích Truyện Kiều )
* Thảo luận nhóm:
Trong hai bức chân dung Thuý Vân và Thuý Kiều em thấy bức chân dung nào nổi bật hơn? Vì sao?
Gợi ý:
So sánh số câu thơ tả Thuý Vân với số câu thơ tả Thuý Kiều?
Những vẻ đẹp nào có ở Thuý Kiều mà không có ở Thuý Vân?
Tại sao tác giả lại tả Thuý Vân trước, tả Thuý Kiều sau?
II/ TÌM HIỂU VĂN BẢN :
1/ Giới thiệu về hai chị em Thúy Kiều :
2/ Vẻ đẹp của Thúy Vân
3/ Vẻ đẹp của Thúy Kiều:
4/ Nhận xét về cuộc sống của hai chị em:
Phong lưu rất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
Cuộc sống của hai chị em như thế nào ?
- Đức hạnh , kín đáo, nề nếp, gia phong
Qua cách miêu tả chân dung hai chị em Vân Kiều , Nguyễn Du đã bộc lộ tình cảm gì với nhân vật của mình
=> Thể hiện tấm lòng yêu thương trân trọng của tác giả
III/ TỔNG KẾT: Ghi nhớ sgk-T83
Chị em Thuý Kiều
Tiết 27
(Trích Truyện Kiều )
* Ghi nhớ:
Đoạn thơ " Chị em Thuý Kiều" sử dụng bút pháp nghệ thuật ước lệ, lấy vẻ đẹp của thiên nhiên để gợi tả vẻ đẹp của con người, khắc hoạ rõ nét chân dung chị em Thuý Kiều. Ca ngợi vẻ đẹp, tài năng của con người và dự cảm về kiếp người tài hoa bạc mệnh là biểu hiện của cảm hứng nhân văn ở Nguyễn Du.