Bài 6. Chị em Thúy Kiều

Đoàn kết - Chăm ngoan - Học giỏi
Môn: Ngữ Văn Lớp 9/5
NHIỆT
TIẾT
LIỆT
QUÝ
CHÀO
THẦY
MỪNG
CÔ
GIÁO
VỀ
DỰ
HỌC
HÔM
NAY !
TRƯỜNG THCS
XUÂN HIỆP
Hỏi: Trình bày giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của Truyện Kiều ?
KIỂM TRA BÀI CŨ
CHỊ EM THÚY KIỀU

Tuần 6
Tiết 28
Văn bản:
Nguyễn Du
Đoạn trích nằm ở phần mở đầu của Truyện Kiều – giới thiệu gia cảnh của Kiều.
Em hãy cho biết đoạn trích này thuộc phần nào của tác phẩm Truyện Kiều?


Đoạn thơ này chia làm mấy phần? Hãy nêu ý chính của từng phần?
Chia làm bốn phần.
- 4 câu cuối: Nhận xét chung về phẩm hạnh của hai chị em Kiều.
- 4 câu đầu: Vẻ đẹp chung của hai chị em Kiều.
12 câu kế tiếp: Tài và sắc của Thúy Kiều.


- 4 câu tiếp theo: Vẻ đẹp của Thúy Vân.
Đầu lòng hai ả tố nga
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Đầu lòng hai ả tố nga
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Ở câu thơ thứ hai tác giả đã giới thiệu gì về hai chị em Kiều ?
Đầu lòng hai ả tố nga
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Họ là những người con gái như thế nào ?
Đầu lòng hai ả tố nga
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Vẻ đẹp của hai chị em Kiều được tác giả miêu tả ở câu thơ nào ?
Đầu lòng hai ả tố nga
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Vẻ đẹp của hai chị em Kiều được tác giả miêu tả ở câu thơ nào ?
Đầu lòng hai ả tố nga
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Nguyễn Du đã lấy cốt cách của cây mai để so sánh với cái gì của hai người con gái ?
Đầu lòng hai ả tố nga
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Nguyễn Du đã lấy hình ảnh tuyết tinh thần để so sánh với cái gì của hai chị em Kiều?
Đầu lòng hai ả tố nga
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Qua cách so sánh của tác giả, em nhận ra hai chị em Kiều có vóc dáng và tâm hồn như thế nào ?
Hai chị em có cốt cách thanh tao, duyên dáng và tâm hồn trong sáng.
Đầu lòng hai ả tố nga
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Nguyễn Du so sánh ngầm vóc dáng và tâm hồn của hai chị em giống như mai và tuyết. Vậy, Nguyễn Du còn sử dụng biện pháp nghệ thuật nào trong hai câu thơ này nữa ?
ẩn dụ
Đầu lòng hai ả tố nga
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân
Mai cốt cách // tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Câu thơ miêu tả một bên là dáng vẻ bên ngoài, một bên là tâm hồn bên trong của hai người con gái. Em nhận ra ở câu thơ này còn được tác giả sử dụng biện pháp tu từ nào nữa ?
tiểu đối
Đầu lòng hai ả tố nga
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Em có nhận xét gì về vẻ đẹp của hai chị em Vân, Kiều trong câu thơ cuối ?
Mỗi người đều có một vẻ đẹp riêng nhưng đều hoàn hảo.


Đoạn thơ này chia làm mấy phần? Hãy nêu ý chính của từng phần?
Chia làm bốn phần.
- 4 câu cuối: Nhận xét chung về phẩm hạnh của hai chị em Kiều.
- 4 câu đầu: Vẻ đẹp chung của hai chị em Kiều.
12 câu kế tiếp: Tài và sắc của Thúy Kiều.


- 4 câu tiếp theo: Vẻ đẹp của Thúy Vân.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Đầu tiên, Nguyễn Du đã nhận xét chung về vẻ đẹp của Thúy Vân như thế nào ?
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Đầu tiên, Nguyễn Du đã nhận xét chung về vẻ đẹp của Thúy Vân như thế nào ?
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Tìm những chi tiết miêu tả sắc đẹp của Thúy Vân?
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Tìm những chi tiết miêu tả sắc đẹp của Thúy Vân?
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Nguyễn Du miêu tả khuôn mặt của Thúy Vân ra sao ?
Khuôn mặt đầy đặn như mặt trăng tròn.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Chân mày của Thúy Vân như thế nào ?
Lông mày hơi đậm.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Hoa cười, ngọc thốt là gì ?
Miệng cười tươi thắm như hoa, giọng nói trong trẻo.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Thúy Vân có mái tóc và làn da như thế nào ?
Mái tóc mượt mà, đen óng nhẹ hơn mây, làn da trắng mịn hơn tuyết.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật gì để miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân?
Ước lệ, ẩn dụ, nhân quá, liệt kê.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Qua cách sử dụng các biện pháp nghệ thuật đó, Nguyễn Du muốn miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân như thế nào ?
Thúy Vân có vẻ đẹp thùy mị, đoan trang, phúc hậu.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Vẻ đẹp đó dự báo tương lai của nàng ra sao ?
Dự báo một cuộc đời suôn sẻ, bình lặng.


Đoạn thơ này chia làm mấy phần? Hãy nêu ý chính của từng phần?
Chia làm bốn phần.
- 4 câu cuối: Nhận xét chung về phẩm hạnh của hai chị em Kiều.
- 4 câu đầu: Vẻ đẹp chung của hai chị em Kiều.
12 câu kế tiếp: Tài và sắc của Thúy Kiều.


- 4 câu tiếp theo: Vẻ đẹp của Thúy Vân.
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân.
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Nguyễn Du đã nhận xét chung Thúy Kiều như thế nào so với Thúy Vân ?
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Nguyễn Du đã nhận xét chung Thúy Kiều như thế nào so với Thúy Vân ?
Kiều đẹp sắc sảo, mặn mà hơn Vân.
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Khi miêu tả vẻ đẹp của Kiều, tác giả không liệt kê từng chi tiết một như miêu tả Thúy Vân, mà ông chỉ tập trung miêu tả những đường nét nào ?
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Khi miêu tả vẻ đẹp của Kiều, tác giả không liệt kê từng chi tiết một như miêu tả Thúy Vân, mà ông chỉ tập trung miêu tả những đường nét nào ?
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Đôi mắt và đôi mày của Kiều được so sánh với cái gì ?
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Tác giả dùng hình tượng thiên nhiên làn thu thủy, nét xuân sơn để so sánh và miêu tả đôi mắt và đôi mày của Kiều như thế nào ?
Đôi mắt trong sáng, long lanh như làn nước mùa thu, lông mày xinh như nét núi mùa xuân.
Vậy, tác giả miêu tả vẻ đẹp của Kiều bằng những biện pháp tu từ nào ?
Ẩn dụ, ước lệ.
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Tác giả dùng biện pháp tu từ gì qua cụm từ “ hoa ghen, liễu hờn ” ?
“ Hoa ghen, liễu hờn ”
Nhân hóa.
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Lối nhân hóa “ hoa ghen, liễu hờn ” đã cực tả vẻ đẹp của Kiều như thế nào ?
Tuyệt thế giai nhân.
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Vẻ đẹp đó báo hiệu gì về số phận của Kiều sau này ?
Báo hiệu số phận éo le, đau khổ.

Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân.
Tác giả dùng thành ngữ
“nghiên nước nghiên thành” để nói lên sắc đẹp của Kiều có sức ảnh hưởng như thế nào ?

Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân.
Ngoài nhan sắc tuyệt vời, Kiều còn có nhiều tài năng, đó là những tài gì ?
Làm thơ, họa, ca hát, đánh đàn.

Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân.
Nàng tự chọn cho mình cung đàn gì ?
Nàng tự sáng tác cung đàn “ bạc mệnh ” cho riêng mình.
Qua nghệ thuật miêu tả và giới thiệu của Nguyễn Du, em có nhận xét gì về tài, sắc của Thúy Kiều ?
Kiều là người có tài sắc vẹn toàn.


Đoạn thơ này chia làm mấy phần? Hãy nêu ý chính của từng phần?
Chia làm bốn phần.
- 4 câu cuối: Nhận xét chung về phẩm hạnh của hai chị em Kiều.
- 4 câu đầu: Vẻ đẹp chung của hai chị em Kiều.
12 câu kế tiếp: Tài và sắc của Thúy Kiều.


- 4 câu tiếp theo: Vẻ đẹp của Thúy Vân.
Phong lưu rất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cặp kê.
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
Trong hai câu thơ đầu, Nguyễn Du đã nói điều gì về hai chị em Kiều ?
Phong lưu rất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cặp kê.
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
Câu thơ “Êm đềm trướng rủ màn che” chỉ cuộc sống của hai chị em Kiều như thế nào ?
Hai chị em Kiều có cuộc sống êm ấm, khuê các.
Phong lưu rất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cặp kê.
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
Tác giả mượn hình ảnh ẩn dụ “ ong bướm ” để chỉ điều gì ?
Hai chị em Kiều khuôn phép, đức hạnh.
Qua câu thơ “Tường đông ong bướm đi về mặc ai ”, em có nhận xét gì về phẩm hạnh của hai chị em Kiều?

CHỊ EM
THÚY KIỀU
Nghệ thuật
Nội dung
Sử dụng hình ảnh tượng trưng ước lệ.
- Sử dụng nghệ thuật đòn bẩy.
- Lựa chọn và sử dụng ngôn ngữ miêu tả tài tình.
Ch? em Th�y Ki?u th? hi?n t�i nang ngh? thu?t v� c?m h?ng nh�n van ng?i ca v? d?p v� t�i nang c?a con ngu?i c?a t�c gi? Nguy?n Du.
a. Nụ cười và giọng nói
“ Kiều càng sắc sảo mặn mà ”
Câu thơ nói về vẻ đẹp nào của Thúy Kiều ?
d. Làn da và mái tóc
c. Khuôn mặt và hàm răng
b. Trí tuệ và tâm hồn
Trong hai bức chân dung Thuý Vân – Thuý
Kiều, bức chân dung nào nổi bật hơn? Vì sao?
Vẻ đẹp thùy mị, đoan trang, quý
phái, phúc hậu hòa hợp với thiên
nhiên.
Nhan sắc:
“ Khuôn trăng … nét ngài …
Hoa cười … ngọc thốt …
Mây thua … tuyết nhường …”
Dự báo cuộc đời suôn sẽ, bình
lặng.

Nhan sắc:
“ Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen … liễu hờn …”
Tài năng:
Cầm, kì, thi, họa …
Tâm hồn:
Đa sầu, đa cảm.
Một tuyệt thế giai nhân, tài hoa rất
mực, làm tạo hóa ghen ghét, đố kị.
Dự báo cuộc đời éo le, đau khổ.

Dặn dò
- Học thuộc lòng đoạn thơ “ Chị em Thúy Kiều ”.
Nắm kỹ nội dung bài học.
Soạn bài: “ Cảnh ngày xuân ”.
+ Tìm hiểu khung cảnh mùa xuân.
+ Cảnh lễ hội trong tiết thanh minh.
+ Cảnh chị em Kiều du xuân trở về.
Đoàn kết - Chăm ngoan - Học giỏi
Môn: Ngữ Văn Lớp 9/5
CHÂN
TIẾT
TÌNH
QUÝ
CÁM
THẦY
ƠN
CÔ
GIÁO
ĐÃ
DỰ
HỌC
HÔM
NAY !
XIN CHÀO
TẠM BIỆT !