Bài 6. Cảnh ngày xuân

Tiết 28: Văn học
Cảnh ngày xuân

Trích "Truyện Kiều"- Nguyễn Du
I- giới thiệu chung
1/ VÞ trÝ:
N»m ë phÇn I:GÆp gì vµ ®Ýnh ­íc, sau ®o¹n t¶ chÞ em Thóy KiÒu.
2/Néi dung: T¶ c¶nh xu©n, c¶nh lÔ héi vµ c¶nh du xu©n cña hai chÞ em Thóy KiÒu.
3/Bè côc:
a/Bèn dßng th¬ ®Çu: Khung c¶nh ngµy xu©n.
b/T¸m dßng th¬ tiÕp: Khung c¶nh lÔ héi.
c/S¸u dßng th¬ cßn l¹i: C¶nh chÞ em Thóy KiÒu du xu©n trë vÒ.
4/Tr×nh tù miªu t¶:
Tõ kh¸i qu¸t (khung c¶nh chung mïa xu©n) ®Õn cô thÓ (c¶nh lÔ héi vµ con ng­êi)

II. đọc hiểu đoạn trích
1- Đọc - chú thích
2- Phân tích:
a- 4 câu thơ đầu
Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáumươi.
Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa .
-> Tất cả gợi lên vẻ đẹp riêng của mùa
xuân. Đó là vẻ đẹp mới mẻ, tinh khôi, giàu
sứcsống, khoáng đạt trong trẻo, nhẹ nhàng
thanh khiết.
? Sử dụng từ ngữ dân tộc kết hợp với biện pháp tu từ ẩn dụ, nhân hoá, các số từ.
? Bức tranh mùa xuân diễm lệ và tươi sáng.
- Con én đưa thoi --ẩn dụ - thời gian trôi nhanh
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi - ánh sáng đẹp của mùa xuân trở đi trở lại đã hơn 60 ngày, hết tháng 2 sang tháng 3.
> Hai câu đầu vừa nói thời gian (ngày xuân trôi mau, tiết trời sang tháng ba) vừa gợi không gian (trong tháng cuối cùng của mùa xuân những cánh én vẫn rộn ràng bay liệng giữa bầu trời)
Trên nền màu xanh non của thảm cỏ trải rộng tới chân trời, còn điểm xuyết một vài bông hoa lê trắng
II. đọc hiểu đoạn trích
1- Đọc - chú thích
2- Phân tích:
a- 4 câu thơ đầu
b- 8 dòng thơ tiếp - khung cảnh lễ hội

Cảnh ngày thanh minh


+ Gần xa, nô nức, yến anh
+ Chị em , sắm sửa
+ Dập dìu, tài tử, giai nhân
+ ngựa xe, áo quần
-> không khí đông vui, rộn ràng, náo nhiệt, con người hân hoan như mở hội trong lòng.

Rắc những thoi vàng, đốt tiền giấy hàng mã để tưởng nhớ những người thân đã khuất.
-> Truyền thống văn hoá lễ hội mang tính chất tâm linh của người phương Đông.

Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh ,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay .

-> Lễ viếng thăm phần mộ náo nhiệt
xen kẽ ngày hội của tuổi thanh xuân
đã hoàn chỉnh bức tranh mùa xuân
khi cỏ cây, hoa lá vẫn đang độ xanh
tươi, rực rỡ, khi không trung và ánh
sáng trở nên trong trẻo và ấm áp hơn.
-> Yêu quý, trân trọng vẻ đẹp và giá trị truyền thống văn hoá dân tộc
- từ láy, từ ghép
Lễ tảo mộ
Hội đạp thanh
-ẩn dụ, so sánh
II. đọc hiểu đoạn trích
1- Đọc - chú thích
2- Phân tích:
a- 4 câu thơ đầu
b- 8 dòng thơ tiếp - khung cảnh lễ hội
c- 6 câu cuối- cảnh chị em Kiều du xuân trở về
- Thời gian: bóng ngả về tây - chiều tối
không gian: khe nước, dòng nước uốn quanh cây cầu
-> thòi gian, không gian có nhiều thay đổi.Trời đã về chiều, nắng xuân đã nhạt, không khí rộn ràng của lễ hội không còn nữa, cảnh sắc mang cái thanh, cái dịu của mùa xuân.
Tà tà
Thơ thẩn
Thanh thanh
Nao nao
Nho nhỏ

-> - Cảnh và người ít, thưa, vắng
- Tâm trạng bâng khuâng, xao xuyến, luyến tiếc, lặng buồn của chị em Thuý Kiều

Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
Bước dần theo ngọn tiểu khê,
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uốn quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang

-> Chị em Thuý Kiều:
- Tha thiết với niềm vui cuộc sống
- Nhạy cảm và sâu lắng.

Từ láy gợi hình, gợi sắc
-> vừa miêu tả tài tình cảnh chiều xuống, vừa bộc lộ tâm trạng của con người
III. Tổng kết
1. Nội dung:
Tái hiện bức tranh thiên nhiên, lễ hội mùa xuân tươi đẹp trong sáng, náo nức tưng bừng.
Khắc họa niềm thiết tha yêu cuộc sống ,khát khao niềm vui hạnh phúc của chị em Thúy Kiều.
2. Nghệ thuật:
Từ ngữ chọn lọc, giàu giá trị gợi tả
Bút pháp miêu tả tài hoa giàu chất tạo hình
Sử dụng bút pháp cổ điển tả cảnh ngụ tình
Trình tự miêu tả điêu luyện đa dạng, tả ít mà gợi nhiều






Học thuộc đoạn thơ.
Tìm đọc "Cảnh chị em Kiều viếng mộ Đạm Tiên", cảnh gặp gỡ Kim Trọng
Soạn bài: Kiều ở lầu Ngưng Bích.
Về nhà