Bài 6. Cảnh ngày xuân

KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CÔ GIÁO
Đọc thuộc lòng khổ thơ miêu tả vẻ đẹp Thuý Vân trong đoạn trích “Chị em Thuý Kiều”, và cho biết tác giả sử dụng bút pháp gì là chủ yếu khi miêu tả nhân vật này?
KIỂM TRA BÀI CŨ
CẢNH NGÀY XUÂN
(Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)
Tiết 28:



Cảnh ngày xuân
Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước, áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc, tro tiền giấy bay.
Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
Bước dần theo ngọn tiểu khê,
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uốn quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.




Cảnh ngày xuân
Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước, áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc, tro tiền giấy bay.
Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
Bước dần theo ngọn tiểu khê,
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uốn quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.

-Khung cảnh mùa xuân được gợi lên qua những chi tiết nào?
-Em có nhận xét gì về cách dùng từ ngữ và bút pháp nghệ thuật của tác giả khi gợi tả mùa xuân?
Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.
Bài hát: Ngày xuân con én đưa thoi ( Phóng tác từ Truyện Kiều)
Tác giả: Phạm Duy-Duy Cường
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước, áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc, tro tiền giấy bay.
Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
Bước dần theo ngọn tiểu khê,
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uốn quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.
Thảo luận:
*Tìm hiểu khung cảnh lễ hội trong tiết Thanh minh
Tổ 1: Ở khổ thơ thứ 2, tác giả đã nhắc đến lễ hội truyền thống nào?Nêu những cảm nhận của em về lễ hội ấy?
Tổ 2: Thống kê những từ ghép là tính từ, danh từ, động từ theo mẫu sau, những từ ấy gọi lên không khí của lễ hội như thế nào?
*Tìm hiểu cảnh chị em Thuý Kiều du xuân trở về
Tổ 3: Cảnh vật, không khí mùa xuân trong 6 câu thơ cuối có gì khác với 4 câu thơ đầu? (không gian, thời gian thay đổi như thế nào?)
Tổ 4: Những từ tà tà, thanh thanh, nao nao gợi tả điều gì? Cảm nhận của em về khung cảnh thiên nhiên và con người trong sáu câu thơ cuối
Lễ tảo mộ
Hội đạp thanh
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước, áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc, tro tiền giấy bay.
-> sự đông vui,
tấp nập
-> sự rộn ràng,
náo nhiệt
-> Nhộn nhịp,
Náo nức
- Cảnh lễ hội đông vui, náo nhiệt, rộn ràng
Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
Bước dần theo ngọn tiểu khê,
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uốn quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang
Ghi nhớ:
Đoạn thơ Cảnh ngày xuân là bức tranh thiên nhiên, lễ hội mùa xuân tươi đẹp, trong sáng, được gợi lên qua từ ngữ, bút pháp miêu tả giàu chất tạo hình của Nguyễn Du.
Một số câu thơ tả cảnh khác:
“Dưới trăng quyên đã gọi hè
Đầu tường lửa lựu lập lòe đâm bông”
“Long lanh đáy nước in trời
Thành xây khói biếc non phơi bóng vàng”
" Lời văn tả ra hình như máu chảy ở đầu ngọn bút, nước mắt thấm trên tờ giấy, khiến ai đọc đến cũng phải thấm thía, ngậm ngùi đau đớn đến đứt ruột. Tố Như sử dụng tâm đã khổ, tự sự đã khéo, tả cảnh đã hệt, đậm tình đã thiết. Nếu không phải có son mắt trông thấu cả sáu cõi, tấm lòng nghĩ suốt cả nghìn đời thì tài nào có cái bút lực ấy"
( Mộng Liên Đường).
“ Sen tàn cúc lại nở hoa
Sầu dài ngày ngắn đông đà sang xuân”
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Học thuộc ghi nhớ
- Học thuộc đoạn thơ
-Viết một đoạn văn ngắn kể về cuộc du xuân của chị em Thuý Kiều có kết hợp tả cảnh
- Đọc trước, chuẩn bị bài: Thuật ngữ theo câu hỏi và bài tập SGK
- Soạn: Mã giám sinh mua Kiều.