Bài 6. Cảnh ngày xuân

Nhiệt liệt chào mừng

Năm học 2006 - 2007

C¸c thÇy c« gi¸o ®Õn dù héi thi gi¸o viªn giái
Văn bản : Cảnh ngày xuân
(Trích "Truyện Kiều" - Nguyễn Du )
Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh
Gần xa nô nức yến anh
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân
Ngựa xe như nước áo quần như nêm
Ngổn ngang gò đống kéo lên
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay
Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
Bước dần theo ngọn tiểu khê
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uốn quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang
Bố cục : Chia làm 3 phần :
1. Bốn câu thơ đầu : Khung cảnh ngày xuân

2. Tám câu thơ tiếp : Khung cảnh lễ hội trong tiết thanh minh.

3. Sáu câu thơ cuối : Cảnh chị em Thuý Kiều du xuân trở về
Bốn câu thơ đầu :

Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.

? Hai câu thơ đầu vừa gợi tả thời gian, vừa miêu tả không gian : A : Đúng B : Sai
Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.


Phương thảo liên thiên bích
Lê chi sổ điểm hoa
(Cỏ thơm liền với trời xanh. Trên cành lê có mấy bông hoa)
(Nhà thơ của Trung Quốc)
? Hãy so sánh và cho biết nét sáng tạo của Nguyễn Du trong 2 câu thơ trên là gì ?
trắng điểm một vài bông hoa.
? Hãy nêu cảm nhận của em về bức tranh xuân của Nguyễn Du ?
Tám câu thơ tiếp :

Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh
Gần xa nô nức yến anh
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân
Ngựa xe như nước áo quần như nêm
Ngổn ngang gò đống kéo lên
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay

? Nội dung chính của đoạn thơ là : A. Cảnh lễ hội ngày xuân. B. Cảnh thiên nhiên vào mùa xuân. C. Cảnh con người đón mùa xuân về
? Cảnh lễ hội ngày xuân được giới thiệu vào thời gian cụ thể nào và đó là lễ hội gì ?
A. Tiết thanh minh với hội đạp thanh.
B. Tiết thanh minh với lễ tảo mộ.
C. Cả A và B.
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh
Gần xa nô nức yến anh
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân
Ngựa xe như nước áo quần như nêm

? Trong đoạn thơ nhà thơ đã sử dụng nhiều từ ghép là : Danh từ, động từ, tính từ :
A : Đúng B : Sai
Tám câu thơ tiếp :

Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh
Gần xa nô nức yến anh
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân
Ngựa xe như nước áo quần như nêm
Ngổn ngang gò đống kéo lên
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay

Chia nhóm : Nhóm 1: Tìm danh từ và nêu ý nghĩa. Nhóm 2: Tìm động từ và nêu ý nghĩa. Nhóm 3: Tìm tính từ và nêu ý nghĩa
Tám câu thơ tiếp :

Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh
Gần xa nô nức yến anh
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân
Ngựa xe như nước áo quần như nêm
Ngổn ngang gò đống kéo lên
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay

? Em hãy cảm nhận không khí của lễ hội qua ngòi bút miêu tả của Nguyễn Du ?
Tám câu thơ tiếp :

Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh
Gần xa nô nức yến anh
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân
Ngựa xe như nước áo quần như nêm
Ngổn ngang gò đống kéo lên
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay

? Hãy nêu cảm nhận của em về lễ tảo mộ truyền thống của nhân dân ?
Sáu câu thơ cuối :

Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
Bước dần theo ngọn tiểu khê
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uốn quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang

? Hãy nêu cảm nhận của em về cảnh và người trong đoạn thơ ?
Ghi nhớ : Đoạn thơ " Cảnh ngày xuân" là bức tranh thiên nhiên, lễ hội mùa xuân tươi đẹp, trong sáng được gợi lên qua từ ngữ, bút pháp miêu tả giàu chất tạo hình của Nguyễn Du
Luyện tập : Hãy tìm những câu thơ khác trong truyện Kiều miêu tả cảnh thiên nhiên ? Hãy cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên trong câu thơ đó.
Sen tàn cúc lại nở hoa Sầu dài ngày ngắn đông đà sang xuân.
Long lanh đáy nước in trời Thành xây khói biếc, non phơi bóng vàng
Dưới cầu nước chảy trong veo Bên cầu tơ liễu bóng chiều thướt tha.
Dưới trăng quyên đã gọi hè Đầu tường lửa lựu lập loè đơm bông
Bài tập về nhà :

1. Đọc thuộc lòng văn bản + Học ghi nhớ
2. Cảm nhận của em về nghệ thuật miêu tả cảnh thiên nhiên của Nguyễn Du trong đoạn trích "Cảnh ngày xuân"
3. Soạn bài mới "Kiều ở lầu Ngưng Bích".
Trường THCS đại Thắng
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô
2006 - 2007