Bài 6. Cảnh ngày xuân

phòng GD&DT TP PH? Lí -trường thcs đinh xá
NGỮ VĂN LỚP 9
Giáo viên : Đỗ Thị Hoa
GD & ĐT
Đọc thuộc lòng đoạn trích Chị em Thuý Kiều. Cho biết nghệ thuật đặc sắc của đoạn trích và so sánh hai bức chân dung Thúy Vân và Thúy Kiều ?
Cảnh ngày xuân
Môn Ngữ Văn 9
Bài 6 – Tiết 28
(Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)
Văn bản:
Bố cục: 3 phần
Kết cấu đoạn trích:
Phần 1: 4 câu đầu: Khung cảnh ngày xuân.
Phần 2: 8 câu giữa: Cảnh lễ hội trong tiết Thanh minh.
Phần 3: 6 câu cuối: Cảnh chị em Kiều du xuân trở về.
Theo trình tự thời gian của cuộc du xuân :
Ngày xuân con én đưa thoi (1),
Thiều quang chín chục (2) đã ngoài sáu mươi.
Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.
con én đưa thoi
Thiều quang
Cỏ non
Cành lê
vài bông hoa
con én đưa thoi
Thiều quang
Khung cảnh ngày xuân :
Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.
- Cỏ non…
- Cành lê trắng điểm…
điểm
Một số câu thơ miêu tả mùa xuân hay khác :
Cỏ xanh như khói bến xuân tươi
Lại có mưa xuân nước vỗ trời
(Nguyễn Trãi – Bến đò xuân đầu trại)
Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời
(Hàn Mặc Tử - Mùa xuân chín)
Khung cảnh lễ hội trong tiết Thanh minh
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.
Khung cảnh lễ hội trong tiết Thanh minh
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.
nô nức yến anh
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
- Dùng từ ghép, từ láy,
từ Hán Việt :
Danh từ : yến anh, chị em, tài tử, giai nhân
Động từ : sắm sửa, dập dìu.
Tính từ : gần xa, nô nức
Dùng phép ẩn dụ, so sánh,
hoán dụ ( áo quần như nêm)
đông vui
rộn ràng, nhộn nhịp
tâm trạng vui, náo nức
Giỗ tổ Hùng Vương
Lễ hội Gò Đống Đa
Giỗ Tổ Hùng Vương
Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
Bước dần theo ngọn tiểu khê,
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uống quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.
Thảo luận :
Cảnh vật, không khí mùa xuân trong sáu câu thơ cuối có gì khác so với bốn câu thơ đầu ?
Vì sao?
Cảnh vẫn mang cái thanh, cái dịu của mùa xuân nhưng cảnh vật và không khí mùa xuân đã có sự thay đổi về thời gian và không gian ( sáng – chiều, vào hội – tan hội). Nhưng điều quan trọng là cảnh được cảm nhận qua tâm trạng con người.
Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
Bước dần theo ngọn tiểu khê,
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uống quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.
Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
Bước dần theo ngọn tiểu khê,
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uống quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.
Nao nao
Bài tập :
Phân tích, so sánh cảnh mùa xuân trong câu thơ cổ Trung Quốc :
“ Phương thảo liên thiên bích
Lê chi sổ điểm hoa”
(Cỏ thơm liền với trời xanh
Trên cành lê có mấy bông hoa)
Với cảnh mùa xuân trong câu thơ :
“ Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa”
để thấy được sự tiếp thu và sáng tạo của Nguyễn Du

- Lập bảng so sánh cảnh mùa xuân trong bốn câu đầu và sáu câu cuối theo mẫu :
Chuẩn bị bài“Kiều ở lầu Ngưng Bích”, chú ý tâm trạng nhân vật.
Học thuộc lòng văn bản, nắm chắc thành công
về nghệ thuật và nội dung của văn bản.

Chào tạm biệt !


Chúc thầy cô và các em học sinh luôn mạnh khỏe