Bài 6. Cảnh ngày xuân

Bài dạy
Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh!
Ngữ văn 9
Kiểm tra bài cũ
Hãy đọc thuộc lòng bốn câu thơ miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân và nêu cảm nhận của em?
Hãy đọc thuộc lòng 12 câu thơ miêu tả tài sắc của Thúy Kiều và nêu cảm nhận của em?
Tiết 28:
Cảnh ngày xuân
Văn bản:
Nguyễn Du
I. Đọc- Chú thích:
1. Vị trí đoạn trích
Nằm ở đầu phần I: Gặp gỡ và đính ước
2. Bố cục
- Khung cảnh ngày xuân ( 4 câu đầu)
Khung cảnh lễ hội ( 8 câu tiếp)
Cảnh chị em Thúy Kiều trở về ( 6 câu cuối)
3 phần
II. Đọc-Hiểu văn bản:
1. Khung cảnh ngày xuân
Ngày xuân con én đưa thoi
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa
II. Đọc- Hiểu văn bản:
1. Khung cảnh ngày xuân
Những chi tiết nào gợi lên đặc điểm riêng của mùa xuân?( chú ý những đường nét, hình ảnh, màu sắc, khí trời và cảnh vật.)
II. Đọc- Hiểu văn bản:
1. Khung cảnh ngày xuân
Dựa vào chú thích 1,2 SGK em hãy giải thích ý nghĩa và phân tích để làm nổi bật cái hay của hai câu thơ ấy.
II. Đọc- Hiểu văn bản:
1. Khung cảnh ngày xuân
Đọc hai câu thơ
“ Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa” hãy phân tích nghệ thuật miêu tả và nghệ thuật dùng từ của tác giả?
II. Đọc- Hiểu văn bản:
2. Khung cảnh lễ hội
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.
Có những cảnh lễ gì?
Hội gì được nhắc đến trong đoạn thơ?
II. Đọc- Hiểu văn bản:
2. Khung cảnh lễ hội
Lễ tảo mộ
Hội đạp thanh
Thảo luận: (02 phút)
ở cảnh lễ hội này, nghệ thuật miêu tả của tác giả có gì đặc biệt trong:
Cách dùng các từ ghép, láy
Các biện pháp tu từ.
Cách ngắt nhịp
Từ đó, trình bày cảm nhận của em về cảnh lễ hội trong tiết thanh minh.
Thanh minh / trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ / hội là đạp thanh.
Gần xa / nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa / bộ hành chơi xuân.
Dập dìu / tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước / áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống / kộo lờn
Thoi vàng vó rắc / tro tiền giấy bay.
---> Đông vui, tưng bừng, náo nhiệt
Thanh minh / trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ / hội là đạp thanh.
Gần xa / nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa / bộ hành chơi xuân.
Dập dìu / tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước / áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống / kéo lên,
Thoi vàng vó rắc / tro tiền giấy bay.
- Các biện pháp tu từ:
+ ẩn dụ: gợi cảnh từng đoàn người nhộn nhịp đi chơi xuân như chim én, chim oanh.
+ So sánh+ Hoỏn d?: gợi tả cảnh lễ hội mùa xuân tưng bừng, náo nhiệt.
- Cách ngắt nh?p (nh?p ch?n) gúp phần gợi sự sinh động...
Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
Bước dần theo ngọn tiểu khê,
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uốn quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.
3. Cảnh chị em Kiều du xuân trở về
II. Đọc- Hiểu văn bản:
Cảnh lễ hội tan được gợi tả qua những
chi tiết thời gian và không gian điển hình nào?
Thời gian: Chiều tối
Không gian:
+ Dòng nước – nao nao
+ Dịp cầu – nho nhỏ
+ Phong cảnh - thanh thanh
+ Chị em – thơ thẩn
3. Cảnh chị em Kiều du xuân trở về:
II. Đọc- Hiểu văn bản:
Một loạt từ láy được dùng trong đoạn thơ,
ngoài miêu tả sắc thái cảnh vật còn có
tác dụng gì? Vì sao?
III. Tổng kết:

Từ phần phân tích hãy nêu cảm nhận chung
về bức tranh cảnh ngày xuân và lễ hội?
Nội dung: bức tranh thiên nhiên , lễ hội mùa xuân tươi đẹp, trong sáng.
Nghệ thuật: sử dụng từ ngữ, hình ảnh giàu chất tạo hình, gợi cảm.
IV. Luyện tập:
Bài 1: Ý nào nói đúng nhất về vẻ đẹp mùa xuân được gợi ra từ hai câu thơ sau:
“Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.”
Mới mẻ, tinh khôi và giàu sức sống
Khoáng đạt và trong trẻo
Nhẹ nhàng và thanh khiết
Cả 3 ý trên
D
IV. Luyện tập:
Bài 2: Nhận định nào nói lên đầy đủ nhất đặc sắc trong nghệ thuật tả cảnh của Nguyễn Du ở 4 câu thơ cuối?
Sử dụng nhiều từ láy
Tạo dựng không gian và thời gian (có sự biến đổi so với 4 câu đầu)
Cảnh được miêu tả qua tâm trạng con người
Cả A, B, C đều đúng.
D
V. Dặn dò:
- Lập bảng so sánh cảnh mùa xuân trong 4 câu đầu và 6 câu cuối theo mẫu
Soạn “Kiều ở lầu Ngưng Bích”
+ Tóm tắt từ đầu đến “Kiều ở lầu Ngưng Bích”
+ Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vât
+ Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình