Bài 6. Cảnh ngày xuân

Chào mừng các thầy cô đến
dự tiết học Ngữ văn 9
Giáo viên:TrầnThị Huyền Sương
CÂU HỎI KIỂM TRA
Câu 1: Nêu giá trị nội dung, nghệ thuật trong đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” ”(trích Truyện Kiều của Nguyễn Du) . Tìm những câu thơ miêu tả vẻ đẹp của Thúy Kiều, Thúy Vân ? (8đ)

Câu 2: Nêu nội dung khái quát của đoạn trích “Cảnh ngày xuân”(trích Truyện Kiều của Nguyễn Du) ? (2 đ )
ĐÁP ÁN
Câu 1:
Nghệ thuật: Sử dụng các hình ảnh ước lệ, tượng trưng, lấy vẻ đẹp thiên nhiên để gợi tả vẻ đẹp của con người, khắc họa rõ nét chân dung chị em Thúy Kiều.
Nội dung: Ca ngợi vẻ đẹp tài năng của con người và dự cảm về kiếp người tài hoa bạc mệnh.
Câu 2:Đoạn trích “Cảnh ngày xuân” miêu tả cảnh chị em Kiều du xuân trong ngày tết thanh minh với không gian mùa xuân khoáng đãng.
Tiết 28:
Nguyễn Du
Tiết 28:
Cảnh ngày xuân
Tiết 28
I. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
1. Đọc:
2. Chú thích:
a) Vị trí đoạn trích:
- Thuộc phần thứ nhất: Gặp gỡ và đính ước.
b) Từ khó:
3. Bố cục:
- Bốn câu thơ đầu: Khung cảnh ngày xuân.
- Tám câu thơ tiếp theo: Cảnh lễ hội trong tiết thanh minh.
- Sáu câu thơ cuối: Cảnh chị em Kiều du xuân trở về.
Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.
Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
Bước dần theo ngọn tiểu khê,
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uốn quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.
Tiết 28
I. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
1. Khung cảnh ngày xuân:





Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.
Trong bốn câu thơ đầu những chi tiết nào gợi lên đặc điểm riêng của mùa xuân ?
Tiết 28
I. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
1. Khung cảnh ngày xuân:

- Con én đưa thoi.
- Thiều quang(ánh sáng đẹp)
- Màu xanh của cỏ non và sắc trắng của hoa lê làm cho màu sắc hài hòa đến mức tột đỉnh.

Bức tranh thiên nhiên khoáng đạt, tươi đẹp, giàu sức sống.
- Nghệ thuật:
+ Dùng từ “điểm” đặc sắc.
+ Sử dụng phép nhân hóa, bút pháp miêu tả giàu chất tạo hình của Nguyễn Du.
Những hình ảnh gợi tả không gian, thời gian và thiên nhiên đã tạo nên một bức tranh xuân như thế nào ?
Em có nhận xét gì về cách dùng từ và bút pháp nghệ thuật của Nguyễn Du khi gợi tả mùa xuân ?
Tiết 28
I. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
1. Khung cảnh ngày xuân:
2. Cảnh lễ hội trong tiết thanh minh:
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.
- Lễ tảo mộ, hội đạp thanh: Nét đẹp truyền thống văn hóa lễ hội xưa.
Những câu thơ trên miêu tả cảnh lễ gì ? Hội gì?
Tiết 28
I. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
1. Khung cảnh ngày xuân:
2. Cảnh lễ hội trong tiết thanh minh:
- Không khí lễ hội rộn ràng, đông vui, náo nhiệt.
- Nghệ thuật:
+ Sử dụng từ ghép là danh từ, động từ, tính từ…
+ Cách nói so sánh, ẩn dụ( ngựa xe …nước; áo quần…nêm)
Tìm những từ ghép là danh từ, động từ, tính từ .
- Danh từ: yến anh, chị em, tài tử giai nhân…
- Động từ: sắm sửa, dập dìu…
- Tính từ: gần xa, nô nức…
? Để gợi lên không khí lễ hội đông vui náo nhiệt tác giả đã sử dụng các biện pháp nghệ thuật nào ?
Những từ ghép ấy gợi tả điều gì?
Tiết 28
I. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
1. Khung cảnh ngày xuân:
2. Cảnh lễ hội trong tiết thanh minh:
3. Cảnh chị em Thúy Kiều du xuân trở về:
- Khung cảnh mang nét thanh tú, êm đềm của chiều xuân.
- Nắng nhạt, khe suối nước trong veo, nhịp cầu nho nhỏ bắc ngang cuối ghềnh .
- Mặt trời ngả bóng về phía tây, bước chân người chầm chậm thơ thẩn, dòng nước uốn quanh.
- Không gian đang tĩnh lặng dần, sự rộn ràng của lễ hội không còn nữa.

Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
Bước dần theo ngọn tiểu khê,
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uốn quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.
Cảnh vật, không khí mùa xuân trong sáu câu thơ cuối có gì khác với bốn câu thơ đầu ?
Tiết 28
I. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
1. Khung cảnh ngày xuân:
2. Cảnh lễ hội trong tiết thanh minh:
3. Cảnh chị em Thúy Kiều du xuân trở về:
- Nghệ thuật:
+ Sử dụng từ láy: tà tà, thơ thẩn, thanh thanh, nao nao,..
+ Tả cảnh ngụ tình .

Những từ ngữ tà tà, thanh thanh, nao nao chỉ có tác dụng miêu tả cảnh vật hay còn bộc lộ tâm trạng con người ?
Tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào trong sáu câu thơ cuối ?
 Cảnh sắc chiều xuân đẹp nhưng đượm buồn, tâm trạng bâng khuâng, xao xuyến, tiếc nuối.
? Cảm nhận của em về khung cảnh thiên nhiên và tâm trạng con người trong cảnh chị em Kiều du xuân trở về ?
Tiết 28
I. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
1. Khung cảnh ngày xuân:
2. Cảnh lễ hội trong tiết thanh minh:
3. Cảnh chị em Thúy Kiều du xuân trở về:
III. TỔNG KẾT:
IV. LUYỆN TẬP:

I. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
1. Khung cảnh ngày xuân:
2. Cảnh lễ hội trong tiết thanh minh:
3. Cảnh chị em Thúy Kiều du xuân trở về:
III. TỔNG KẾT:


Tiết 28
I. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
1. Khung cảnh ngày xuân:
2. Cảnh lễ hội trong tiết thanh minh:
3. Cảnh chị em Thúy Kiều du xuân trở về:
III. TỔNG KẾT:

1. Nội dung :
- Đoạn trích miêu tả bức tranh thiên nhiên, lễ hội mùa xuân tươi đẹp .
2. Nghệ thuật:
- Sử dụng ngôn ngữ miêu tả giàu hình ảnh, giàu nhịp điệu.
- Bút pháp nghệ thuật giàu chất tạo hình của Nguyễn Du.



Ghi nhớ: SGK/ 87
Nêu giá trị nội dung, nghệ thuật trong đoạn trích “ Cảnh ngày xuân” ?
1. D?i v?i b�i h?c ti?t n�y:
- H?c thu?c do?n trớch "C?nh ng�y xuõn", phõn tớch c?nh tỡnh v� ngh? thu?t t? c?nh ng? tỡnh c?a tỏc gi? trong do?n.
- Hi?u v� dựng du?c m?t s? t? Hỏn Vi?t thụng d?ng du?c s? d?ng trong van b?n.
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
2. Đối với bài học tiết sau:
- Chuẩn bị bài “Kiều ở lầu Ngưng Bích”: Đọc kĩ đoạn thơ, tìm hiểu tâm trạng của Kiều và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình của Nguyễn Du.
- Chuẩn bị bài “Thuật ngữ”.Tìm hiểu khái niệm và đặc điểm của thuật ngữ. Tìm một số thuật ngữ mà em biết.
Tiết 28 CẢNH NGÀY XUÂN
TRÂN TRỌNG CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ !
CẢM ƠN CÁC EM!