Bài 6. Cảnh ngày xuân

Người thực hiện: Võ Thị Minh Tài
Chào mừng quý thầy cô và các em học sinh
Tiết 27: CẢNH NGÀY XUÂN
(Trích Truyện Kiều- Nguyễn Du)
I/ Tìm hiểu chung:
Vị trí đoạn trích:
tiếp theo sau đoạn tả tài sắc cuả chị em Thúy Kiều.
2) Đọc văn bản, tìm hiểu chú thích:
3) Bố cục:
3 phần
+ Bốn câu thơ đầu: khung cảnh ngày xuân
+Tám câu thơ tiếp theo: khung cảnh lễ hội trong tiết thanh minh.
+Sáu câu thơ cuối: cảnh chị em du xuân trở về
Tiết 27: CẢNH NGÀY XUÂN
(Trích Truyện Kiều- Nguyễn Du)
Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.

II/ Tìm hiểu chi tiết:
1) Khung cảnh ngày xuân
- Hai câu thơ đầu gợi tả thời gian và không gian.
Hình ảnh ẩn dụ “ Con én đưa thoi”
- Bức tranh tuyệt diệu về mùa xuân:
“ Cỏ non xanh..................vài bông hoa”
+ màu sắc hài hòa.
+ Chữ “điểm” -> cảnh vật sinh động, có hồn, không tĩnh tại.
=> Bức tranh mùa xuân mới mẻ, tinh khôi, giàu sức sống, khoáng đạt, nhẹ nhàng và tinh khiết.
Tiết 27: CẢNH NGÀY XUÂN
(Trích Truyện Kiều- Nguyễn Du)
II/Phân tích:
1) Khung cảnh ngày xuân
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vằng vó rắc tro tiền giấy bay.

2/ Khung cảnh lễ hội trong tiết thanh minh:
Hai hoạt động: lễ tạo mộ, hội đạp thanh.
* Các từ ghép: động từ, tính từ, danh từ.
* Nghệ thuật:
+ Ẩn dụ: “ nô nức yến anh”
+ So sánh: “Ngựa xe như.......như nêm”.
=> Quang cảnh lễ hội mùa xuân rộn ràng,náo nhiệt, vui tươi, cùng với những nghi thức trang nghiêm mang tính truyền thống của người việt tưởng nhớ những người đã khuất.

Tiết 27: CẢNH NGÀY XUÂN
(Trích Truyện Kiều- Nguyễn Du)
II/Phân tích:
1) Khung cảnh ngày xuân
2/ Khung cảnh lễ hội trong tiết thanh minh:
3)Cảnh chị em Kiều du xuân trở về:
Tiết 27: CẢNH NGÀY XUÂN
(Trích Truyện Kiều- Nguyễn Du)
Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
Bước dần theo ngọn tiểu khê,
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uốn quanh,
Dịp cầu nho nho cuối ghềnh bắc ngang.

Thảo luận nhóm:
N1: Ở sáu câu thơ cuối tác giả đã sử dụng hình ảnh nào để tả phong cảnh?
N2: Cảnh vật, không khí ở sáu câu thơ cuối có gì khác với bốn câu thơ đầu? Vì sao?
N3: Những từ ngữ tà tà, thanh thanh, nao nao, nho nhỏ chỉ có tác dụng miêu tả cảnh vật hay còn bộc lộ tâm trạng con người? Vì sao?
N4: Cảm nhận của em về khung cảnh thiên nhiên và tâm trạng con người trong sáu câu thơ cuối?
Tiết 27: CẢNH NGÀY XUÂN
(Trích Truyện Kiều- Nguyễn Du)
N1:
Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
Bước dần theo ngọn tiểu khê,
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uốn quanh,
Dịp cầu nho nho cuối ghềnh bắc ngang.
N2: Không khí nhộn nhịp nhạt dần theo thời gian, không gian.
N3: Những từ láy vừa tả sắc thái cảnh vật vừa bộc lộ tâm trạng buồn, bâng khuâng, nuối tiếc.
N4: Khung cảnh nhuốm màu tâm trạng, linh cảm về điều không tốt đẹp sắp xảy ra.






=>Không khí nhộn nhịp nhạt dần, chị em Thúy Kiều từ lễ hội đầy lưu luyến trở về.

Khung cảnh chị em Kiều du xuân trở về như thế nào?
Tiết 27: CẢNH NGÀY XUÂN
(Trích Truyện Kiều- Nguyễn Du)
II/Phân tích:
1) Khung cảnh ngày xuân
2/ Khung cảnh lễ hội trong tiết thanh minh:
3)Cảnh chị em Kiều du xuân trở về:
=> Không khí nhộn nhịp nhạt dần, chị em Thúy Kiều từ lễ hội đầy lưu luyến trở về.
Tiết 27: CẢNH NGÀY XUÂN
(Trích Truyện Kiều- Nguyễn Du)
I/ Tìm hiểu chung:
II/ Phân tích:
1) Khung cảnh ngày xuân:
=> Bức tranh mùa xuân mới mẻ, tinh khôi, giàu sức sống, khoáng đạt, nhẹ nhàng và thanh khiết được khắc họa qua cái nhìn của nhân vật trước ngưỡng cửa tình yêu.
2/ Khung cảnh lễ hội trong tiết thanh minh:
=> Quang cảnh lễ hội mùa xuân rộn ràng, náo nhiệt, vui tươi, cùng với những nghi thức tang nghiêm mang tính truyền thống của người việt tưởng nhớ những người đã khuất.
3)Cảnh chị em Kiều du xuân trở về:
=> Không khí nhạt dần, chị em Thúy Kiều từ lễ hội đầy lưu luyến trở về.
Tiết 27: CẢNH NGÀY XUÂN
(Trích Truyện Kiều- Nguyễn Du)
III/ Tổng kết:
Nội dung:
Nghệ thuật:
- Sử dụng ngôn ngữ miêu tả giàu hình ảnh, giàu nhịp điệu, diễn tả tinh tế tâm trạng nhân vật.
- Miêu tả theo trình tự thời gian cuộc du xuân của chị em Thúy Kiều.
3) Ý nghĩa văn bản:
Cảnh ngày xuân là đoạn trích miêu tả bức tranh mùa xuân tươi đẹp qua ngôn ngữ và bút pháp nghệ thuật giàu chất tạo hình của Nguyễn Du.
Tiết 27: CẢNH NGÀY XUÂN
(Trích Truyện Kiều- Nguyễn Du)
Củng cố dặn dò:
- Học thuộc đoạn thơ.
- Phân tích nội dung, nghệ thuật.
- Làm luyện tập.
- Chuẩn bị bài tiếp theo “ Thuật ngữ”
Cảm ơn quý thầy cô cùng các em học sinh chú ý lắng nghe!!