Bài 59. Sự điều hòa và phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết

GV : VÕ THỊ HAI
ĐV : TRƯỜNG THCS QUANG TRUNG
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY, CÔ ĐẾN DỰ GIỜ!
KIỂM TRA BÀI CŨ
1/ Em hãy nêu chức năng tinh hoàn ?
2/Nêu một số dấu hiệu ở tuổi dậy thì nam?
Trả lời:
1/ Chức năng tinh hoàn sản sinh tinh trùng ,ngoài ra còn tiết
Hoocmôn testôstêrôn gây nên những biến đổi cơ thể ở
tuổi dậy thì nam

/ Một số dấu hiệu ở tuổi dậy thì nam
+Lớn nhanh ,vượt cao
+Vỡ tiếng, giọng ồm
+Cơ bắp phát triển
+Xuất tinh lần đầu

Bài 59: Sự điều hòa và phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết
I Điều hòa hoạt động của các tuyến nội tiết:
H: Hãy kể tên các tuyến nội tiết chịu ảnh hưởng của các hoocmôn tiết ra từ tuyến yên?

*Tuyến giáp,tuyến trên thận, tuyến sinh dục




TIẾT 62
Bài 59: Sự điều hòa và phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết
I Điều hòa hoạt động của các tuyến nội tiết:
H:Ngược lại các tuyến nội tiết chịu sự điều khiển của tuyến yên có vai trò đối với tuyến yên?
Có vai trò tiết ra các hoocmôn để tăng cường hay kìm hãm sự tiết hoocmôn của tuyến yên



TIẾT 62
Vùng dưới đồi
Tuyến yên
Dòng máu
TSH
Tế bào đích
+
+
-
-
Tirôxin
Tirôxin kìm hãm tiết TSH
Tuyến giáp
Quan sát hình 59-1và tiến hành thảo luận nhóm để giải thích cơ chế điều hòa hoạt động của tuyến giáp
Cơ chế điều hòa hoạt động của tuyến giáp
dưới tác dụng của TSH do thùy trước tuyến yên tiết ra, tuyến giáp tiết hoocmôn tirôxin

Khi hooc môn tiết ra quá nhiều, lượng hoocmôn này theo máu:
Lên vùng dưới đồi:dưới tác dụng của loại hoocmôn tirôxin vùng dưới đồi tiết ra một chất ức chế tuyến yên tiết hoocmôn TSH
Lên thẳng thùy trước tuyến yên, ức chế tuyến yên tiết TSH
Khi không có TSH tới, tuyến giáp ngừng tiết tirôxin, lượng hoocmôn này trở lại trạng thái cân bằng
Vùng dưới đồi
Tuyến yên
Dòng máu
TSH
Tế bào đích
+
+
-
-
Tirôxin
Tirôxin kìm hãm tiết TSH
Tuyến giáp
Dòng máu
Vùng dưới đồi
Tuyến yên
ACTH
+
+
-
-
cootizôn
Cootizôn kìm hãm tiết
ACTH
Góp phần điều hòa đường
huyết
Vỏ tuyến trên thận
Hãy quan sát hình 59-2 và tiến hành thảo luận nhóm để giải thích sự điều hòa hoạt động của vỏ tuyến trên thận
Sự điều hòa hoạt động của vỏ tuyến trên thận
Dưới tác dụng của hoocmôn ACTH do thùy trước tuyến yên tiết ra, vỏ tuyến trên thận tiết ra hoocmôn cooctizôn điều hòa ion natri, kali trong máu, điều hòa đường huyết…
Khi lượng hoocmôn cooctizôn trong máu nhiều, chất này theo máu:
Chảy về vùng dưới đồi làm vùng này tiết ra chất kìm hãm thùy trước tuyến yên tiết ACTH
Về thẳng thùy trước tuyến yên kìm hãm sự tiết ACTH của tuyến yên
Khi không có ACTH tới, phần vỏ tuyến trên thận ngừng tiết cooctizôn, lượng hoocmôn này cân bằng

Dòng máu
Vùng dưới đồi
Tuyến yên
ACTH
+
+
-
-
cootizôn
Cootizôn kìm hãm tiết
ACTH
Góp phần điều hòa đường
huyết
Vỏ tuyến trên thận
Em hãy chỉ vào tranh trình bày cơ chế điều hoà hoạt động của vỏ tuyến trên thận
Bài 59: Sự điều hòa và phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết
+Cơ chế tự điều hoà của các tuyến nội tiết nhờ các thông tin ngược:
Các tuyến nội tiết không chỉ chịu sự điều khiển của tuyến yên mà ngược lại,hoạt động của tuyến yên đã tăng cường hay kìm hãm cũng bị sự chi phối của hoocmôn do các tuyến này tiết ra,
H: Em haỹ nêu cơ chế tự điều hoà của các tuyến nội tiết nhờ các thông tin ngược?





TIẾT 62
I. Điều hòa hoạt động của các tuyến nội tiết:
Bài 59: Sự điều hòa và phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết
I. Điều hòa hoạt động của các tuyến nội tiết:
II.Sự phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết
H: Lượng đường huyết trong máu được tương đối ổn định là do đâu?



TIẾT 62
Đảo Tuỵ


Tế bào Tế bào
Insulin
Glucagôn
Glucôzơ
Glicôgen
Glucôzơ
Khi đường huyết tăng
( Sau bữa ăn )
2. Khi đường huyết giảm
( Xa bữa ăn ,cơ thể hoạt động)

Đảo Tuỵ

Tế bào β Tế bào α
Đường huyết giảm
xuống mức bình thường
kích thích
Đường huyết tăng
mức bình thường
kìm hãm
-
+
+
+
-
-
Sơ đồ quá trình điều hoà lượng đường huyết luôn giữ ở mức ổn định ở tuyến tuỵ
H: Ngoài tuyến tuỵ ra còn nhờ sự phối hợp hoạt động của các tuyến nào nữa để lượng đường huyết trong máu được ổn định ?

Ngoài sự phối hợp hoạt động của các tế bào α và β của đảo tụy trong tuyến tụy Còn có sự phối hợp của 2 tuyến trên thận. Tuyến này tiết hoocmôn cooctizôn để góp phần vào sự chuyển hóa lipit và prôtêin làm tăng đường huyết khi lương đường trong máu giảm
Hãy quan sát hình 59-3 và tiến hành thảo luận nhóm lớn trong 5phút
Giải thích sự phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết
Sự phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết
Khi lượng đương huyết giảm thì:
Dưới tác dụng của hoocmôn ACTH do thùy trước tuyến yên tiết ra, làm cho vỏ tuyến trên thận tiết ra hoocmôn cootizôn để chuyển hóa lipit(trong mỡ) và prôtêin(trong cơ) thành glucôzơ, làm tăng đường huyết
Tuyến tụy tết ra hoocmôn glucagôn phân giải glicôgen ở gan và cơ thành glucôzơ, làm tăng đường huyết
Bài 59: Sự điều hòa và phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết
I. Điều hòa hoạt động của các tuyến nội tiết:
II.Sự phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết
H:Sự phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết có ý nghĩa như thế nào đối với cơ thể?
Sự phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết có tác dụng duy trì tính ổn định môi trường bên trong cơ thể đảm bảo cho các quá trình sinh lí diễn ra bình thường,



TIẾT 62
Bài 59: Sự điều hòa và phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết
I. Điều hòa hoạt động của các tuyến nội tiết:
+Cơ chế tự điều hoà của các tuyến nội tiết nhờ các thông tin ngược:
Các tuyến nội tiết không chỉ chịu sự điều khiển của tuyến yên mà ngược lại,hoạt động của tuyến yên đã tăng cường hay kìm hãm cũng bị sự chi phối của hoocmôn do các tuyến này tiết ra,
II.Sự phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết:
Các tuyến nội tiết trong cơ thể không chỉ hoạt động riêng rẽ mà còn có sự phối hợp hoạt động để ,đảm bảo cho các quá trình sinh lí diễn ra bình thường,




TIẾT 62
Kiểm tra đánh giá
Chọn câu trả lời đúng nhất
Những tuyến nào tham gia vào quá trình điều hòa lượng đường huyết?
a. tuyến yên, tuyến tụy , tuyến trên thận
b. tuyến yên, tuyến sinh dục, tuyến tụy
c. tuyến giáp, tuyến trên thận, tuyến yên
d. tuyến sinh dục, tuyến giáp, tuyến tụy
Kiểm tra đánh giá
Chọn câu trả lời đúng nhất
Các tuyến nội tiết hoạt động :
a.Một cách riêng rẽ
b.Có sự phối hợp hoạt động giữa một số tuyến
c.Cả a và b đều đúng.
d.Cả a và b đều sai.




C
PHẦN THI
AI NHANH HƠN
5.............
1........
Glucô
Máu giảm
glucozơ
4..........
3.............
glucozơ
Axit lacticvà
Axit amin
2........
glicôgen
6...........
glucagôn
Hãy điền tên các chất tương ứng với các số trên hình vẽ
Đáp án
5cootizôn
1ACTH
Glucô
Máu giảm
glucozơ
4Glixêrin
3glicôgen
glucozơ
Axit lacticvà
Axit amin
2glucozơ
glicôgen
6glucozơ
glucagôn
PHẦN THƯỞNG
DAỊN DO�:
Hóc ba�i
Tr? l?i cđu h?i 1,2 SGK trang 184
�óc tr���c ba�i 60:CO QUAN SINH D?C NAM
Chu?n b? ki băi m?i:
+ Tín, v? tr�, ch?c nang câc co quan sinh d?c nam
+ C?u t?o vă d?c di?m tinh tr�ng
V