Bài 57. Tuyến tụy và tuyến trên thận

Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ
MÔN: SINH 8
Giáo viên: Võ Thành Vinh
Hãy quan sát hình và xác định vị trí của tuyến tụy trong cơ thể ?
- Vị trí: nằm phía dưới dạ dày, kéo dài từ tá tràng đến lá lách.
I. TUYẾN TUỴ:
Tiết 60: TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN
Quan sát hình và thảo luận nhóm:
-Tuyến tụy có chức năng nào mà em biết?
-Tuyến tụy gồm những phần nào?
-Theo em phần nào của tuyến tụy thực hiện chức năng ngoại tiết và phần nào thực hiện chức năng nội tiết?
Chức năng nội tiết
Chức năng ngoại tiết
Quan sát hình và đọc thông tin trong SGK cho biết:
Đảo tụy gồm những loại tế bào nào?
Nêu chức năng của từng loại tế bào?
Chức năng của đảo tụy ( chức năng nội tiết) là gì ?
Khi nào thì tế bào β và tế bào α hoạt động ?
Em hãy trình bày cơ chế điều hòa lượng đường huyết trong máu?
Khi lượng đường huyết tăng (> 0,12%)
Khi lượng đường huyết giảm (<0,12%)
Tế bào β
Tế bào α
Đảo tụy
Glu cô zơ
Glucôzơ
Đường huyết giảm xuống mức bình thường
Đường huyết tăng lên mức bình thường
+
+
-
-
Insulin
Glucagôn
Glicôgen
Sơ đồ quá trình điều hòa lượng đường trong máu
-Tại sao nói tuyến tụy là một tuyến pha?
- Chức năng điều hòa lượng đường trong máu ( nội tiết ) do bộ phận nào của tuyến tụy thực hiện?
a.Tế bào tiết dịch tụy
b.Tế bào β tiết hooc môn insulin
c.Tế bào α tiết hooc môn glucagôn
d.Đảo tụy.
* Bệnh tiểu đường: do hàm lượng đường trong máu cao làm cho thận không hấp thụ hết nên chúng ta sẽ đái tháo đường ra ngoài. Đó là do tế bào β rối loạn hoạt động nên không tiết hoocmôn insulin. Có 2 dạng:
- Tế bào β tiết không đủ insulin: thường gặp ở trẻ em dưới 12 tuổi
- Tế bào đích không tiếp nhận insulin: thường gặp ở người lớn tuổi.
* Chứng hạ đường huyết: do hàm lượng đường trong máu giảm, tế bào α không tiết hoocmôn glucagôn
Triệu chứng của bệnh tiểu đường:
Bệnh nhân rất dễ bị cao huyết áp, xơ cứng động mạch, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não gây bại liệt hoặc tử vong. Theo các số liệu thống kê cho thấy 65 % tỉ lệ tử vong ở bệnh tiểu đường là do tai biến mạch máu.
Bệnh tiểu đường trường hợp nặng có thể dẫn tới tổn thương động mạch vành tim( viêm tắc) động mạch màng lưới dẫn tới mù loà , ảnh hưởng tới chức năng thận không chữa trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong .
Triệu trứng và các biến chứng của bệnh tiểu đường
II. TUYẾN TRÊN THẬN:
Quan sát hình xác định vị trí và số lượng của tuyến trên thận?
Quan sát hình và cho biết: cấu tạo của tuyến trên thận gồm những phần nào?
Vỏ tuyến
Tủy tuyến
Lớp cầu
Lớp sợi
Lớp lưới
Đọc thông tin trong SGK, nêu chức năng của các hooc môn tuyến trên thận?
+ Vỏ tuyến
+ Tuỷ tuyến
Lớp cầu
Lớp sợi
Lớp lưới
Tiết hoocmon điều hoà các muối natri, kali trong máu
Tiết hoocmon điều hoà đường huyết trong máu
Tiết hoocmon điều hoà
sinh dục nam
Tiết Ađrênalin và noađrênalin điều hòa hoạt động tim mạch, hô hấp…
Bệnh nhân mắc hội chứng Cushing
Tuyến tuỵ là (1)…………… vừa tiết dịch tiêu hoá, vừa tiết hoocmôn.
Có 2 loại hai loại hoocmôn là insulin và glucagôn có tác dụng điều hoà lượng đường trong máu luôn ổn định: insulin làm (2)…………………….. khi đường huyết tăng, glucagôn làm (3)…………….......... khi lượng đường trong máu giảm.
- Tuyến trên thận gồm phần vỏ và (4)………. .... Phần vỏ tiết các hoocmôn có tác dụng (5)…………………
điều hoà các muối natri, kali trong máu và làm thay đổi các đặc tính sinh dục nam
- Phần tuỷ tiết (6)………………. và norađrênalin có tác dụng điều hoà hoạt động tim mạch, hô hấp, góp phần cùng glucagôn điều chỉnh lượng đường trong máu
Chọn từ hoặc cụm từ thích hợp để điền vào chỗ trống:
Tuyến pha
Giảm đường huyết
Tăng đường huyết
Phần tủy
Điều hòa lượng đường huyết, các muối…
Ađrênalin
1. Hoạt động nội tiết của tuyến tuỵ bị rối loạn sẽ dẫn đến :
A. Bệnh tiểu đường
B. Bệnh Bazơđô
C. Bệnh tăng huyết áp
D. Khả năng tiêu hoá thức ăn giảm
2. Insulin có vai trò giảm đường huyết bởi các hoạt động :
A. Biến đổi lipit, protetin thành glucôzơ
B. Biến đổi glucôzơ thành glucôgen
C. Biến đổi glucôgen thành glucôzơ
D. Điều chỉnh đường huyết khi đường huyết bị hạ
Chọn phương án đúng
3.Lớp ngoài (lớp cầu) của vỏ tuyến trên thận tiết hoocmon:
A.Biến đổi prôtêin thành glucôzơ
B.Điều hòa sinh dục nam
C.Điều hòa muối natri, kali trong máu
D.Phân giải lipit thành axit amin và axít béo
Về nhà:
- Học thuộc bài, trả lời các câu hỏi:1,2,3,(SGK)
- Xem trước bài 58 và làm bài tập bảng 58.1, 58.2
-Bài tập điền từ trang 182,183