Bài 57. Tuyến tụy và tuyến trên thận

1
SINH HỌC 8
2

Tiết 60 Bài 57:
TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN
3
Xác định vị trí của tuyến tụy trong cơ thể ?
I. TUYẾN TUỴ:
4
I. TUYẾN TUỴ:
Quan sát tranh kết hợp thông tin và những hiểu biết của em về tuyến tụy thảo luận trả lời câu hỏi sau:
Hãy nêu các chức năng của tuyến tụy mà em biết?
5
Hãy xác định :
- Bộ phận nào của tuyến tụy thực hiện chức năng ngoại tiết?
- Bộ phận nào của tuyến tụy thực hiện chức năng nội tiết ?
Tuyến tụy có cấu tạo
từ những loại
tế bào nào?
Quan sát hình bên:
6
I. TUYẾN TUỴ:
Em hãy trình bày lại chức năng của tuyến tụy dựa vào hình bên?
7
Khi đường huyết
(Sau bữa ăn)
Khi đường huyết
(Xa bữa ăn, cơ thể hoạt động)
Tế bào ?
Tế bào ?
Đảo tuỵ
Glucôzơ
Glucôzơ
Đường huyết giảm xuống mức bình thường
Đường huyết tăng lên
mức bình thường
+
: Kích thích
-
: Kìm hãm
+
+
-
-
Insulin
Glucagôn
Glicôgen
...1....
...2......
3
4
5
tăng ( > 0,12% )
giảm ( < 0,12% )
Sơ đồ quá trình điều hoà lượng đường trong máu
8
Khi đường huyết tăng (sau bữa ăn)`
Khi đường huyết giảm
(xa bữa ăn, cơ thể hoạt động)
Tế bào β
Tế bào α
Đảo tụy
Glucôzơ
Glucôzơ
đường huyết giảm xuống mức bình thường
đường huyết tăng lên mức bình thường
+
: kích thích
-
: kìm hãm
+
+
-
-
Insulin
Glucagôn
Glicôgen
sơ đồ quá trình điều hòa đường huyết
( > 0,12% )
< (0,12%)
9
10
Liên hệ trong thực tế :
Bệnh tiểu đường.
Bệnh tiểu đường là do hàm lượng đường trong máu cao làm cho thận không hấp thu hết nên chúng ta sẽ đái tháo đừơng ra ngoài. Bệnh đái đường là do tế bào β rối loạn nên không tiết hoocmôn insulin
Chứng hạ đường huyết: Là hàm lượng đường trong máu giảm xuống, tế bào α không tiết hoocmôn glucagôn
11
Bệnh nhân rất dễ bị cao huyết áp, xơ cứng động mạch, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não gây bại liệt hoặc tử vong. Theo các số liệu thống kê cho thấy 65 % tỉ lệ tử vong ở bệnh tiểu đường là do tai biến mạch máu.
Bệnh tiểu đường trường hợp nặng có thể dẫn tới tổn thương động mạch vành tim( viêm tắc) động mạch màng lưới dẫn tới mù loà , ảnh hưởng tới chức năng thận không chữa trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong .
12
Triệu trứng và các biến chứng của bệnh tiểu đường
13
II
14
II. TUYẾN TRÊN THẬN:
Quan sát hình trả lời câu hỏi sau:
Nêu vị trí, số lượng của tuyến trên thận?
15
3
4
5
Vỏ tuyến
Tủy tuyến
Lớp cầu
Lớp sợi
Lớp lưới
CẤU TẠO CỦA TUYẾN TRÊN THẬN
II. TUYẾN TRÊN THẬN:
16
Lớp cầu
Lớp sợi
Lớp lưới
Tiết hoocmon điều hoà các muối natri, kali
trong máu
Tiết hoocmon điều hoà
đường huyết
Tiết hoocmon điều hoà
sinh dục nam
Tiết Ađrênalin và
Norađrênalin
II. TUYẾN TRÊN THẬN:
17
Bệnh nhân mắc hội chứng Cushing
18
Hội chứng Cushing
19
Tuyến tuỵ là (1)…………… vừa tiết dịch tiêu hoá, vừa tiết hoocmôn.
Có 2 loại hai loại hoocmôn là insulin và glucagôn có tác dụng điều hoà lượng đường trong máu luôn ổn định: insulin làm (2)…………………….. khi đường huyết tăng, glucagôn làm (3)…………….......... khi lượng đường trong máu giảm.
- Tuyến trên thận gồm phần vỏ và (4)………. .... Phần vỏ tiết các hoocmôn có tác dụng (5)…………………
điều hoà các muối natri, kali trong máu và làm thay đổi các đặc tính sinh dục nam
- Phần tuỷ tiết (6)………………. và norađrênalin có tác dụng điều hoà hoạt động tim mạch, hô hấp, góp phần cùng glucagôn điều chỉnh lượng đường trong máu
Chọn từ hoặc cụm từ thích hợp để điền vào chỗ trống:
tuyến pha
giảm đường huyết
tăng đường huyết
phần tuỷ
điều hoà đường huyết
ađrênalin
20
Bài tập : Hãy chọn ý đúng nhất

1. Lớp ngoài cùng của vỏ tuyến trên thận tiết hoocmôn :
Biến đổi prôtein thành glucôzơ
Điều hoà sinh dục nam
Điều hoà muối natri,kali trong máu.
Phân giải lipit thành axit amin và axit béo

21
2. Insulin có vai trò giảm đường huyết bởi các hoạt động :
A. Biến đổi lipit, protetin thành glucôzơ
B. Biến đổi glucôzơ thành glucôgen
C. Biến đổi glucôgen thành glucôzơ
D. Điều chỉnh đường huyết khi đường huyết bị hạ
22
3. Hoạt động nội tiết của tuyến tuỵ bị rối loạn sẽ dẫn đến :
A. Bệnh tiểu đường
B. Bệnh Bazơđô
C. Bệnh tăng huyết áp
D. Khả năng tiêu hoá thức ăn giảm
23
DẶN DÒ
Học thuộc bài, trả lời các câu hỏi:1,2,3,(SGK)
Xem trước bài 58 và làm bài tập bảng 58.1,58.2
Bài tập điền từ trang 182,183