Bài 57. Tuyến tụy và tuyến trên thận

1
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY, CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH!
Trường THCS Quảng Liên
Giáo viên: Phan Thanh Phương
Kiểm tra bài cũ
- Quan sát tranh hình bên, em hãy xác định vị trí của tuyến tụy trong cơ thể?
I. Tuyến tụy:
Tiết 60 – Bài 57: TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN



Nằm trong khoang bụng, kéo dài từ tá tràng đến lá lách.
5
Em hãy nghiên cứu thông tin SGK, hoàn thành sơ đồ tóm tắt quá trình điều hòa lượng đường huyết giữ được mức ổn định trong máu? (Điền từ hoặc cụm từ thích hợp từ số 1 đến số 5).
Thảo luận nhóm (3 phút)
6
Khi đường huyết
(Sau bữa ăn)
Khi đường huyết
(Xa bữa ăn, cơ thể hoạt động)
Tế bào ?
Tế bào ?
Đảo tuỵ
3.....
4....
Glucôzơ
5....
Glucôzơ
+
: Kích thích
-
: Kìm hãm
+
+
-
-
1.......
2.........
Sơ đồ quá trình điều hoà lượng đường trong máu
Đường huyết giảm xuống mức bình thường
Đường huyết tăng lên
mức bình thường
Khi đường huyết
(Sau bữa ăn)
Khi đường huyết
(Xa bữa ăn, cơ thể hoạt động)
Tế bào ?
Tế bào ?
Đảo tuỵ
Glucôzơ
Glucôzơ
Đường huyết giảm xuống mức bình thường
Đường huyết tăng lên
mức bình thường
+
: Kích thích
-
: Kìm hãm
+
+
-
-
Insulin
Glucagôn
Glicôgen
tăng ( > 0,12% )
giảm ( < 0,12% )
Sơ đồ quá trình điều hoà lượng đường trong máu
giảm ( < 0,12% )
8
9
Khi đường huyết
(Sau bữa ăn)
Khi đường huyết
(Xa bữa ăn, cơ thể hoạt động)
Tế bào ?
Tế bào ?
Đảo tuỵ
Glucôzơ
Glucôzơ
Đường huyết giảm xuống mức bình thường
Đường huyết tăng lên
mức bình thường
+
: Kích thích
-
: Kìm hãm
+
+
-
-
Insulin
Glucagôn
Glicôgen
tăng ( > 0,12% )
giảm ( < 0,12% )
Sơ đồ quá trình điều hoà lượng đường trong máu
giảm ( < 0,12% )
Bệnh tiểu đường:
- Bệnh tiểu đường là do hàm lượng đường trong máu cao làm cho thận không hấp thu hết nên chúng ta sẽ đái tháo đường ra ngoài. Bệnh đái đường là do tế bào β rối loạn nên không tiết hoocmôn insulin.
- Bệnh nhân rất dễ bị cao huyết áp, xơ cứng động mạch, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não gây bại liệt hoặc tử vong. Theo các số liệu thống kê cho thấy 65 % tỉ lệ tử vong ở bệnh tiểu đường là do tai biến mạch máu.
- Bệnh tiểu đường trường hợp nặng có thể dẫn tới tổn thương động mạch vành tim (viêm tắc) động mạch màng lưới dẫn tới mù loà, ảnh hưởng tới chức năng thận không chữa trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong.
- Chứng hạ đường huyết: Là hàm lượng đường trong máu giảm xuống, tế bào α không tiết hoocmôn glucagôn.
Biến chứng của bệnh tiểu đường
13
Khi đường huyết
(Sau bữa ăn)
Khi đường huyết
(Xa bữa ăn, cơ thể hoạt động)
Tế bào ?
Tế bào ?
Đảo tuỵ
Glucôzơ
Glucôzơ
Đường huyết giảm xuống mức bình thường
Đường huyết tăng lên
mức bình thường
+
: Kích thích
-
: Kìm hãm
+
+
-
-
Insulin
Glucagôn
Glicôgen
tăng ( > 0,12% )
giảm ( < 0,12% )
Sơ đồ quá trình điều hoà lượng đường trong máu
giảm ( < 0,12% )
II. Tuyến trên thận:
Quan sát hình trả lời câu hỏi sau:
- Nêu vị trí, số lượng của tuyến trên thận?
Vỏ tuyến
Tủy tuyến
Lớp cầu
Lớp sợi
Lớp lưới
CẤU TẠO CỦA TUYẾN TRÊN THẬN
- Nêu chức năng của các hooc môn tuyến trên thận?
+ Vỏ tuyến?
+ Tuỷ tuyến?
Lớp cầu
Lớp sợi
Lớp lưới
Tiết hoocmon điều hoà các muối natri, kali trong máu
Tiết hoocmon điều hoà
đường huyết
Tiết hoocmon điều hoà
sinh dục nam
Tiết Ađrênalin và Noađrênalin
Bệnh nhân mắc hội chứng Cushing (sau 4 tháng)
Hội chứng Cushing
20
TUYẾN TỤY VÀ
TUYẾN TRÊN THẬN
Chức năng
Cấu
tạo
Chức năng
Vai trò của
hoocmon
Vị trí
Vị trí
Bài tập: Hãy chọn ý đúng nhất
1. Insulin có vai trò giảm đường huyết bởi các hoạt động:
A. Biến đổi lipit, protetin thành glucôzơ
B. Biến đổi glucôzơ thành glicôgen
C. Biến đổi glicôgen thành glucôzơ
2. Hoạt động nội tiết của tuyến tuỵ bị rối loạn sẽ dẫn đến:
A. Bệnh tiểu đường
B. Bệnh Bazơđô
C. Bệnh bướu cổ

Tuyến tuỵ là (1)…………… vừa tiết dịch tiêu hoá, vừa tiết hoocmôn.
Có 2 loại hai loại hoocmôn là insulin và glucagôn có tác dụng điều hoà lượng đường trong máu luôn ổn định: insulin làm (2)…………………….. khi đường huyết tăng, glucagôn làm (3)…………….......... khi lượng đường trong máu giảm.
- Tuyến trên thận gồm phần vỏ và (4)………. .... Phần vỏ tiết các hoocmôn có tác dụng (5)…………………
điều hoà các muối natri, kali trong máu và làm thay đổi các đặc tính sinh dục nam
- Phần tuỷ tiết (6)………………. và norađrênalin có tác dụng điều hoà hoạt động tim mạch, hô hấp, góp phần cùng glucagôn điều chỉnh lượng đường trong máu.
Chọn từ hoặc cụm từ thích hợp để điền vào chỗ trống:
tuyến pha
giảm đường huyết
tăng đường huyết
phần tuỷ
điều hoà đường huyết
ađrênalin
DẶN DÒ



Học bài, trả lời các câu hỏi:
1, 2, 3 (SGK)/181.
- Xem trước bài 58 và làm bài tập bảng 58.1, 58.2
- Bài tập điền từ trang 182, 183
24
Chào tạm biệt
Chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻ
Chúc các em học sinh chăm ngoan học giỏi