Bài 57. Tuyến tụy và tuyến trên thận

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO
VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP
Kiểm tra bài cũ
1.Trình bày vị trí, cấu tạo và vai trò của tuyến yên?
2. Phân biệt bệnh biếu cổ do thiếu iôt và bệnh bazơđô?
Kiểm tra bài cũ
1. Vị trí, cấu tạo và vai trò của tuyến yên
- Tuyến yên nằm ở nền sọ, có liên quan đến vùng dưới đồi.
- Cấu tạo gồm 3 thùy:
+ Thùy trước
+ Thùy giữa
+ Thùy sau
- Vai trò:
+ Tiết hoocmôn kích thích họat động của các tuyến nội tiết khác.
+ Tiết hoocmôn ảnh hưởng đến một số quá trình sinh lý trong cơ thể.
Bệnh bướu cổ
Bệnh Bazơđô


2. Phân biệt bệnh biếu cổ do thiếu iôt và bệnh bazơđô:

5
- Xác định vị trí của tuyến tụy trong cơ thể?
Nằm phía dưới dạ dày, kéo dài từ tá tràng đến lá lách.



Tá tràng
Gan
Mật
Tuỵ
Dạ dày
Tụy
Chức năng tuyến tụy mà em đã biết
Môn vị
Tụy tiết dịch tuỵ theo ống dẫn đổ vào tá tràng làm biến đổi thức ăn ở ruột non
Ngoài chức năng đã biết thì tuyến tụy thực hiện chức năng nào khác, do bộ phận nào thực hiện
Quan sát hình bên:
Đảo tuỵ chứa loại tế bào nào?
Vai trò cụ thể từng loại?
Đọc thông tin SGK , thảo luận theo bàn, hoàn thành sơ đồ điều hòa lượng đường trong máu sau
9
Khi đường huyết
(Sau bữa ăn)
Khi đường huyết
(Xa bữa ăn, cơ thể hoạt động)
Tế bào ?
Tế bào ?
Đảo tuỵ
Glucôzơ
Glucôzơ
Đường huyết giảm xuống mức bình thường
Đường huyết tăng lên
mức bình thường
+
: Kích thích
-
: Kìm hãm
+
+
-
-
Insulin
Glucagôn
Glicôgen
...1....
...2......
3
4
5
tăng ( > 0,12% )
giảm ( < 0,12% )
Sơ đồ quá trình điều hoà lượng đường trong máu
Trình bày quá trình điều hoà lượng đường huyết luôn giữ ở mức ổn định?
Khi đường huyết tăng (sau bữa ăn)
Khi đường huyết giảm
(xa bữa ăn, cơ thể hoạt động)
Tế bào β
Tế bào α
Đảo tụy
Glucôzơ
Glucôzơ
đường huyết giảm xuống mức bình thường
đường huyết tăng lên mức bình thường
kích thích
kìm
hãm
+
+
-
-
Insulin
Glucagôn
Glicôgen
Sơ đồ quá trình điều hòa đường huyết
( > 0,12% )
< (0,12%)
kích thích
kìm
hãm
- Nhờ tác dụng đối lập của hai loại hoocmon mà lượng đường huyết luôn ổn định.
- Nêu ý nghĩa sự tác động đối lập của hai loại hoocmôn ở đảo tụy?
- Sự rối loạn trong hoạt động nội tiết của tuyến tụy sẽ dẫn tới tình trạng gì?
- Sự rối loạn trong hoạt động nội tiết của tuyến tụy sẽ dẫn tới tình trạng bệnh lí: bệnh tiểu đường, chứng hạ đường huyết.
- Chứng hạ đường huyết: Là hàm lượng đường trong máu giảm xuống, tế bào α không tiết hoocmôn glucagôn.
Bệnh tiểu đường là do hàm lượng đường trong máu cao làm cho thận không hấp thu hết nên chúng ta sẽ đái tháo đường ra ngoài. Bệnh đái đường là do tế bào β rối loạn nên không tiết hoocmôn insulin hoặc do các tế bào không tiếp nhận insulin
Người bị bệnh tiểu đường thường đi tiểu nhiều, uống nhiều nước, ăn nhiều vẫn đói. Biến chứng của bị tiểu đường khá nguy hiểm
Bệnh nhân tiểu đường rất dễ bị cao huyết áp, xơ cứng động mạch, nhiễm trùng da, suy thận, mù mắt, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não gây bại liệt  tử vong.
Quan sát hình: Nêu vị trí, số lượng của tuyến trên thận?
1
2
3
4
5
Vỏ tuyến
Tủy tuyến
Lớp cầu
Lớp sợi
Lớp lưới
CẤU TẠO CỦA TUYẾN TRÊN THẬN
Quan sát nêu cấu tạo tuyến trên thận?

18
- Nêu chức năng của các hooc môn tuyến trên thận?
+ Vỏ tuyến?
+ Tuỷ tuyến?
Lớp cầu
Lớp sợi
Lớp lưới
Tiết hoocmon điều hoà các muối natri, kali trong máu
Tiết hoocmon điều hoà
đường huyết
Tiết hoocmon điều hoà
sinh dục nam
Tiết Ađrênalin và Norađrênalin điều hòa hoạt động tim mạch, hô hấp; cùng glucagon điều chỉnh lượng đường trong máu
Bệnh nhân mắc hội chứng Cushing
Hội chứng Cushing
Do lớp giữa của tuyến trên thận tiết nhiều hocmon gây rối loạn chuyển hoá gluxit và protein làm tăng đường huyết
→ cơ yếu phù nề, tích mỡ ở vai, mặt gây phù nề
protein phân giải → khối lượng xương và cơ giảm

1
2
3
4
5
Một chức năng của hoocmôn tuyến trên thận?
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
HÀNG 1: GỒM 9 CHỮ CÁI
Nếu tế bào ? tiết không đủ insulin người đó mắc bệnh này?
HÀNG 2: GỒM 7 CHỮ CÁI
Tên gọi sản phẩm của tuyến nội tiết ?
HÀNG 3: GỒM 7 CHỮ CÁI
Bộ phận tuyến trên thận tiết ađrênalin?
HÀNG 4: GỒM 12 CHỮ CÁI
Vai trò tế bào anpha(?) của đảo tụy?
HÀNG 5: GỒM 6 CHỮ CÁI
Bộ phận của tuyến tụy thực hiện chức năng nội tiết?
Ô CHÌA KHÓA: GỒM 17 CHỮ CÁI
Điều hoà đường huyết