Bài 56. Tuyến yên, tuyến giáp

Giáo Viên: Trần Thúy Diễm
Đơn vị : Trường THCS Nguyễn Văn Tố
Bài giảng
SINH HỌC 8
PHÒNG GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO U MINH
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ
THĂM LỚP !
Kiểm tra bài cũ
Em hãy nêu đặc điểm giống nhau, khác nhau
của tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết ?
Giống nhau : các tế bào tuyến đều tiết ra sản phẩm tiết.
Khác nhau :
- Tuyến ngoại tiết : sản phẩm tiết tập trung vào ống dẫn
để đổ ra ngoài.
- Tuyến nội tiết : sản phẩm tiết ngấm thẳng vào máu.
Bài 56, tiết 59 : TUYẾN YÊN, TUYẾN GIÁP
I. TUYẾN YÊN :
Tuyến yên
Vùng dưới đồi
Cho biết vị trí của tuyến
yên?
- Vị trí: nằm ở nền sọ, có liên quan đến vùng dưới đồi.
Thùy sau
Thùy trước
Thùy giữa
Tuyến yên có cấu
tạo như thế nào ?
Em hãy cho biết thùy trước tuyến yên tiết ra các hoocmôn gì ?
cơ quan nào chịu ảnh hưởng của hoocmôn đó ?
Bài 56, tiết 59 : TUYẾN YÊN, TUYẾN GIÁP
I. TUYẾN YÊN :
- Vị trí: nằm ở nền sọ, có liên quan đến vùng dưới đồi.
Nữ :Phát triển bao noãn, tiết ơstrôgen,
rụng trứng, tạo và duy trì thể vàng
Nam: sinh tinh, tiết testôstêron
Tiết hoocmôn tirôxin
Tiết sữa (tạo sữa)
Tăng trưởng cơ thể
Điều hòa
hoạt động sinh dục trao đổi
chất đường, khoáng
Quan sát hình kết hợp bảng 56.1 SGK cho biết tác dụng chính của
hoocmôn đến các cơ quan mà nó tác dụng.
Kích tố tuyến sữa
Kích tố tuyến giáp
Kích tố thể vàng
Kích tố nang trứng
Kích tố vỏ tuyến
trên thận
Kích tố tăng trưởng
Vai trò :
+ Thùy trước tuyến yên tiết hoocmôn : PRL, LH, FSH, TSH, GH, ACTH kích thích hoạt động
của các tuyến nội tiết khác, ảnh hưởng đến một số quá trình sinh lí trong cơ thể.
Thùy sau và thùy giữa tuyến yên có vai trò gì ?
Hệ cơ xương
(thông qua gan)
+ Thùy sau tuyến yên tiết hoocmôn ADH (kích tố chống đa niệu) tác dụng lên thận giúp giữ
nước (chống đái tháo nhạt). Tiết Ôxitôxin (OT) tác dụng lên dạ con, tuyến sữa giúp tiết sữa
và co bóp tử cung khi đẻ.
+ Thùy giữa tuyến yên chỉ phát triển ở trẻ nhỏ, có tác dụng đối với sự phân bố sắc tố da.
Bài 56, tiết 59 : TUYẾN YÊN, TUYẾN GIÁP
I. TUYẾN YÊN :
- Vị trí: nằm ở nền sọ, có liên quan đến vùng dưới đồi.
Tác dụng chính của hoocmôn đến các cơ quan đó ?
+ Thùy sau tuyến yên tiết hoocmôn ADH (kích tố chống đa niệu) tác dụng lên thận giúp giữ
nước (chống đái tháo nhạt). Tiết Ôxitôxin (OT) tác dụng lên dạ con, tuyến sữa giúp tiết sữa
và co bóp tử cung lúc đẻ.
+ Thùy giữa tuyến yên chỉ phát triển ở trẻ nhỏ, có tác dụng đối với sự phân bố sắc tố da.
Tuyến yên tiết nhiều hoocmôn GH : gây bệnh khổng lồ
Vai trò :
+ Thùy trước tuyến yên tiết hoocmôn : PRL, LH, FSH, TSH, GH, ACTH kích thích hoạt động
của các tuyến nội tiết khác, ảnh hưởng đến một số quá trình sinh lí trong cơ thể.
Bài 56, tiết 59 : TUYẾN YÊN, TUYẾN GIÁP
I. TUYẾN YÊN :
- Vị trí: nằm ở nền sọ, có liên quan đến vùng dưới đồi.
Tác dụng chính của hoocmôn đến các cơ quan đó ?
+ Thùy sau tuyến yên tiết hoocmôn ADH (kích tố chống đa niệu) tác dụng lên thận giúp giữ
nước (chống đái tháo nhạt). Tiết Ôxitôxin (OT) tác dụng lên dạ con, tuyến sữa giúp tiết sữa
và co bóp tử cung lúc đẻ.
+ Thùy giữa tuyến yên chỉ phát triển ở trẻ nhỏ, có tác dụng đối với sự phân bố sắc tố da.
Tuyến yên tiết ít hoocmôn GH : gây bệnh lùn
Vai trò :
+ Thùy trước tuyến yên tiết hoocmôn : PRL, LH, FSH, TSH, GH, ACTH kích thích hoạt động
của các tuyến nội tiết khác, ảnh hưởng đến một số quá trình sinh lí trong cơ thể.
Bài 56, tiết 59 : TUYẾN YÊN, TUYẾN GIÁP
I. TUYẾN YÊN :
II. TUYẾN GIÁP :
Tuyến giáp
Cho biết vị trí và cấu tạo của tuyến giáp ?
Tuyến giáp tiết ra hooc môn nào? Hoocmôn đó có vai trò gì ?
Vị trí : tuyến giáp nằm phía dưới sụn giáp của thanh quản, nặng 20 - 25g
Cấu tạo gồm hai phần : nang tuyến và tế bào tiết
Vai trò : + Tiết hoocmôn Tirôxin (TH) trong thành phần có iốt, có vai trò
quan trọng trong trao đổi chất và chuyển hoá các chất ở tế bào.

Bài 56, tiết 59 : TUYẾN YÊN, TUYẾN GIÁP
I. TUYẾN YÊN :
II. TUYẾN GIÁP :
Vị trí : tuyến giáp nằm phía dưới sụn giáp của thanh quản, nặng 20 - 25g
Cấu tạo gồm hai phần : nang tuyến và tế bào tiết
Vai trò : + Tiết hoocmôn Tirôxin (TH) trong thành phần có iốt, có vai trò
quan trọng trong trao đổi chất và chuyển hoá các chất ở tế bào.
+ Tuyến giáp tiết hoocmôn Canxitônin cùng với tuyến cận giáp
tham gia điều hòa canxi và phốtpho trong máu.
Bài 56, tiết 59 : TUYẾN YÊN, TUYẾN GIÁP
I. TUYẾN YÊN :
II. TUYẾN GIÁP :
Tuyến giáp tiết ít Tirôxin (thiếu iốt)
gây bệnh bướu cổ
sẽ gây bệnh gì ?
Số người mắc bệnh bứu cổ trên thế
giới hiện nay:
Châu Á : 750 triệu.
Châu Phi : 230 triệu.
Châu Mỹ La Tinh :60 triệu
Công đồng châu Âu : 20-30 triệu.
Các cụm dân cư miền núi : 35%
Tuyến giáp tiết nhiều hoocmôn
sẽ gây bệnh gì ?
Vị trí : tuyến giáp nằm phía dưới sụn giáp của thanh quản, nặng 20 - 25g
Cấu tạo gồm hai phần : nang tuyến và tế bào tiết
Vai trò : + Tiết hoocmôn Tirôxin (TH) trong thành phần có iốt, có vai trò quan trọng trong
trao đổi chất và chuyển hoá các chất ở tế bào.
+ Tuyến giáp tiết hoocmôn Canxitônin cùng với tuyến cận giáp tham gia điều hòa
canxi và phốtpho trong máu.
gây bệnh Bazơđô
Bài 56, tiết 59 : TUYẾN YÊN, TUYẾN GIÁP
I. TUYẾN YÊN :
II. TUYẾN GIÁP :
Đọc thông tin SGK/177, thảo luận nhóm 3 phút : phân biệt bệnh Bazơđô với bệnh bướu cổ về nguyên nhân và hậu quả theo mẫu bảng sau?
Vị trí : tuyến giáp nằm phía dưới sụn giáp của thanh quản, nặng 20 - 25g
Cấu tạo gồm hai phần : nang tuyến và tế bào tiết
Vai trò : + Tiết hoocmôn Tirôxin (TH) trong thành phần có iốt, có vai trò quan trọng trong
trao đổi chất và chuyển hoá các chất ở tế bào.
+ Tuyến giáp tiết hoocmôn Canxitôxin cùng với tuyến cận giáp tham gia điều hòa
canxi và phốtpho trong máu.
Bài 56, tiết 59 : TUYẾN YÊN, TUYẾN GIÁP
I. TUYẾN YÊN :
II. TUYẾN GIÁP :
Cuộc vận động “toàn dân
dùng muối Iôt” có ý nghĩa
gì ?
Dùng muối iốt để ngừa bệnh bướu cổ
Cá biển
Rau câu biển
Ốc biển
- Do thiếu iốt (tuyến giáp tiết ít tirôxin)
- Gây phình đại tuyến.
- Trẻ chậm lớn, trí não kém phát triển.
- Người lớn hoạt động thần kinh giảm sút, trí nhớ kém.
- Do tuyến giáp hoạt động mạnh (tiết nhiều hoocmôn)
- Tăng trao đổi chất.
- Tăng tiêu dùng oxi, nhịp tim tăng.
- Người bệnh luôn hồi hộp, căng thẳng, mất ngủ, sút cân nhanh.
Bài 56, tiết 59 : TUYẾN YÊN, TUYẾN GIÁP
I. TUYẾN YÊN :
II. TUYẾN GIÁP :
GHI NHỚ
Tuyến yên là một tuyến quan trọng nhất tiết các hoocmôn kích thích hoạt động của
nhiều tuyến nội tiết khác. Đồng thời tiết ra các hoocmôn ảnh hưởng đến sự tăng
trưởng, trao đổi glucôzơ, các chất khoáng, trao đổi nước và co thắt các cơ trơn (ở tử
cung).Tuyến giáp có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa vật chấtvà năng
lượng của cơ thể.
Tuyến giáp cùng với tuyến cận giáp có vai trò trong điều hòa trao đổi canxi và
phốt pho trong máu.
Em cần làm gì để phòng bệnh bướu cổ cho bản thân, gia đình
và những người xung quanh em ?
- Vị trí: nằm ở nền sọ, có liên quan đến vùng dưới đồi.
Vai trò :
+ Thùy trước tuyến yên tiết hoocmôn : PRL, LH, FSH, TSH kích thích sự hoạt động của
tuyến sữa, tuyến giáp, tuyến sinh dục. Tiết hoocmôn : GH, ACTH ảnh hưởng đến một số
quá trình sinh lí trong cơ thể.
+ Thùy sau tuyến yên tiết hoocmôn ADH (kích tố chống đa niệu) tác dụng lên thận giúp giữ
nước (chống đái tháo nhạt). Tiết Ôxitôxin (OT) tác dụng lên dạ con, tuyến sữa giúp tiết sữa
và co bóp tử cung lúc đẻ.
+ Thùy giữa tuyến yên chỉ phát triển ở trẻ nhỏ, có tác dụng đối với sự phân bố sắc tố da.
Vị trí : tuyến giáp nằm phía dưới sụn giáp của thanh quản, nặng 20 - 25g
Cấu tạo gồm hai phần : nang tuyến và tế bào tuyến
Vai trò : + Tiết hoocmôn Tirôxin (TH) trong thành phần có iốt, có vai trò quan trọng trong
trao đổi chất và chuyển hoá các chất ở tế bào.
+ Tuyến giáp tiết hoocmôn Canxitônin cùng với tuyến cận giáp tham gia điều hòa
canxi và phốtpho trong máu.
Dặn dò
Về nhà : học bài, học ghi nhớ SGK.
Làm bài tập 1 theo mẫu bảng 56-2 SGK.
Đọc mục “em có biết” SGK /178.
Xem trước bài 57.