Bài 56. Tuyến yên, tuyến giáp

Nhiệt liệt chào mừng các thày giáo, cô giáo và các em học sinh !
SINH HọC 8
Giáo viên dạy: hoàng thị phương hạnh
Trường thcs sơn hà
TUYẾN YÊN, TUYẾN GIÁP
Tiết 59 - Bài 56:
Kiểm tra bài cũ :
?1 Ph�n bi?t tuy?n n?i ti?t v� tuy?n ngo?i ti?t.


?2 N�u tính ch?t v� vai trị c?a hormon.
Tuyến nội tiết : Các chất tiết ra được ngấm thẳng vào máu và vận chuyển trong cơ thể.
Tuyến ngoại tiết: Các chất tiết ra theo ống dẫn đổ ra ngoài tuyến .
* Tính chất:
- Mỗi loại hormon chỉ ảnh hưởng đến 1 hoặc 1 số cơ quan xác định.
- Hormon có hoạt tính sinh học rất cao.
- Hormon không mang tính đặc trưng cho loài.
* Vai trò:
Duy trì được tính ổn định của môi trường bên trong cơ thể.
Điều hòa các quá trình sinh lý diễn ra bình thường.
Tiết 59 - Bài 56
TUYẾN YÊN, TUYẾN GIÁP
I. Tuyến yên
Tuyến yên
Dưới đồi thị
Đồi thị
Thùy trước
Thùy giữa
Thùy sau
?2. Tuyến yên có cấu tạo như thế nào?
?1. Nêu vị trí của tuyến yên ?
- Vị trí: nằm ở nền sọ có liên quan đến vùng dưới đồi.
- Cấu tạo gồm 3 thùy: thùy trước, thùy giữa, thùy sau.
Tiết 59 - Bài 56
TUYẾN YÊN, TUYẾN GIÁP
I. Tuyến yên
- Vị trí: nằm ở nền sọ có liên quan đến vùng dưới đồi.
- Cấu tạo gồm 3 thùy: Thùy trước, thùy giữa, thùy sau.
- Hoạt động của tuyến yên chịu sự điều khiển trực tiếp hoặc gián tiếp của thần kinh.
? Hoạt động của tuyến yên ch?u s? di?u khi?n c?a co quan nào?
Phát triển bao noãn, tiết ơstrôgen,
rụng trứng, tạo và duy trì thể vàng
Sinh tinh, tiết testôstêron
Tiết sữa (tạo sữa)
Tăng trưởng cơ thể
Kích tố tuyến sữa
Kích tố tuyến giáp
Kích tố thể vàng
Kích tố nang trứng
Kích tố tăng trưởng
Hệ cơ xương
(thông qua gan)



Kích tố vỏ tuyến
trên thận


Điều hòa hoạt động
sinh dục trao đổi chất
đường, khoáng
Tiết hoocmôn tirôxin
Em hãy quan sát hình và cho biết thùy trước tuyến yên tiết ra các hormon gì ?
Cơ quan nào chịu ảnh hưởng của hormon đó ?
Quan sát hình, kết hợp bảng 56.1SGK và cho biết tác dụng chính của hormon đến cơ quan mà nó tác động?
Thùy sau và thùy giữa tuyến yên có vai trò gì ?
+ Thùy trước tuyến yên tiết hoocmôn : PRL, LH, FSH, TSH, GH, ACTH kích thích hoạt động
của các tuyến nội tiết khác, ảnh hưởng đến một số quá trình sinh lí trong cơ thể.
+ Thùy sau tuyến yên tiết hoocmôn ADH (kích tố chống đa niệu) tác dụng lên thận giúp giữ
nước (chống đái tháo nhạt). Tiết Ôxitôxin (OT) tác dụng lên dạ con, tuyến sữa giúp tiết sữa
và co bóp tử cung khi đẻ.
+ Thùy giữa tuyến yên chỉ phát triển ở trẻ nhỏ, có tác dụng đối với sự phân bố sắc tố da.
? Tại sao nói tuyến yên là tuyến quan trọng nhất trong các tuyến nội tiết.
Tiết 59 - Bài 56
TUYẾN YÊN, TUYẾN GIÁP
I. Tuyến yên
- Vị trí: nằm ở nền sọ có liên quan đến vùng dưới đồi.
- Cấu tạo gồm 3 thùy: Thùy trước, thùy giữa, thùy sau.
- Hoạt động của tuyến yên chịu sự điều khiển trực tiếp hoặc gián tiếp của thần kinh.
- Vai trò:
+ Tiết hormon kích thích hoạt động của nhiều tuyến nội tiết khác.
+ Tiết hormon ảnh hưởng tới một số quá trình sinh lý trong cơ thể.
Hormon tăng trưởng (GH) tiết nhiều gây bệnh khổng lồ
He Pingping cao 74,6cm
Hormon tăng trưởng (GH) tiết ít
Tiết 59 - Bài 56
TUYẾN YÊN, TUYẾN GIÁP
I. Tuyến yên
- Vị trí: nằm ở nền sọ có liên quan đến vùng dưới đồi.
- Cấu tạo gồm 3 thùy: Thùy trước, thùy giữa, thùy sau.
- Hoạt động của tuyến yên chịu sự điều khiển trực tiếp hoặc gián tiếp của thần kinh.
- Vai trò:
+ Tiết hormon kích thích hoạt động của nhiều tuyến nội tiết khác.
+ Tiết hormon ảnh hưởng tới một số quá trình sinh lý trong cơ thể.
II. Tuyến giáp
Tĩnh mạch chủ
?Nêu vị trí và cấu tạo của tuyến giáp.
Vị trí: nằm trước sụn giáp của thanh quản.
Cấu tạo: nang tuyến và tế bào tiết.
Sụn khí quản
Eo tuyến
Tuyến giáp
Sụn giáp








Tĩnh mạch chủ
TUYẾN GIÁP
? Tuy?n gi�p ti?t hormon n�o, hormon dĩ cĩ vai trị gì?
Vai trò:
+ Tiết hormon Tirôxin (TH), trong thành phần có iôt. Hormon này có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hoá vật chất và năng lượng của cơ thể .



Điều hoà hoạt động của tuyến giáp
Số người mắc bệnh bướu cổ trên thế giới hiện nay:
Châu Á : 750 triệu.
Châu Phi : 230 triệu.
Châu Mỹ La Tinh :60 triệu
Công đồng châu Âu : 20-30 triệu.
Các cụm dân cư miền núi : 35%
Do thiếu iốt (tuyến giáp tiết ít tirôxin), tuyến yên sẽ tiết hormon thúc đẩy tuyến giáp tăng cường hoạt động gây phì đại tuyến (cổ to ra).
Tuy?n gi�p ti?t ít hormon Tirơxin (do thi?u iot) s? g�y b?nh gì ?
Bệnh bướu cổ
? Ý nghĩa của cuộc vận động: " toàn dân dùng muối iôt"
- Dùng muối iốt để ngừa bệnh bướu cổ
? Em cần làm gì để phòng bệnh bướu cổ cho bản thân, gia đình
và những người xung quanh em ?
Cá biển
Rau câu biển
Ốc biển
Do tuyến giáp hoạt động mạnh, tiết ra nhiều hormon g�y b?nh Bazodơ.
Phân biệt bệnh Bazơđô với bệnh bướu cổ về nguyên nhân và hậu quả
- Do thiếu iốt (tuyến giáp tiết ít tirôxin)
- Do tuyeán hoaït ñoäng maïnh gaây phì ñaïi tuyeán (coå to ra).
- Trẻ chậm lớn, trí não kém phát triển.
- Người lớn hoạt động thần kinh giảm sút, trí nhớ kém.
- Do tuyến giáp hoạt động mạnh (tiết nhiều hoocmôn)
- Do tuyeán giaùp hoaït ñoäng maïnh, tieát ra nhieàu hormon laøm tăng trao đổi chất, tăng tiêu dùng oxi, nhịp tim tăng.
- Người bệnh luôn hồi hộp, căng thẳng, mất ngủ, sút cân nhanh.
? Tuy?n gi�p ngồi ti?t hormon Troxin, cịn ti?t hormon n�o, hormon dĩ cĩ vai trị gì?
Vai trò:
+ Tiết hormon Tirôxin (TH), trong thành phần có iôt. Hormon này có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hoá vật chất và năng lượng của cơ thể .
+ Tiết hormon Canxitônin cùng với tuyến cận giáp
tham gia điều hòa Canxi và Photpho trong máu.
Tiết 59 - Bài 56
TUYẾN YÊN, TUYẾN GIÁP
I. Tuyến yên
- Vị trí: nằm ở nền sọ có liên quan đến vùng dưới đồi.
- Cấu tạo gồm 3 thùy: Thùy trước, thùy giữa, thùy sau.
- Hoạt động của tuyến yên chịu sự điều khiển trực tiếp hoặc gián tiếp của thần kinh.
- Vai trò:
+ Tiết hormon kích thích hoạt động của nhiều tuyến nội tiết khác.
+ Tiết hormon ảnh hưởng tới một số quá trình sinh lý trong cơ thể.
II. Tuyến giáp
Vị trí: nằm trước sụn giáp của thanh quản.
Cấu tạo: nang tuyến và tế bào tiết.
Vai trò:
+ Tiết hormon Tirôxin (TH), trong thành phần có iôt. Hormon này có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hoá vật chất và năng lượng của cơ thể .
+ Tiết hormon Canxitônin cùng với tuyến cận giáp
tham gia điều hòa Canxi và Photpho trong máu.
Khoanh tròn vào câu tr? l?i đúng :

a. Kích thích quá trình TĐC của xương.
b. Kích thích tuyến giáp tiết hormon tiroxin.
c. Kích thích quá trình rụng trứng ở nữ.
d. Cả a, b, c.


a. Kích thích quá trình rụng trứng, tạo và duy trì thể vàng (ở nữ).
b. Kích thích bài tiết sữa mẹ lúc nuôi con.
c. Làm giảm quá trình sản xuất nước tiểu của thận.
Gây co rút tử cung khi đẻ con.


a. Nằm ở nền sọ. b. Nằm trên ống của thanh quản.
c. Nằm ở cổ, phía sau sụn giáp của thanh quản.
d. Nằm ở cổ, phía trước sụn giáp của thanh quản.


a. Glucozơ. b. Muối NaCl.
c. Iôt. d. Cả a, b, c.
1. Kích tố tuyến giáp (TSH) có tác dụng là :
2. Kích tố thể vàng (LH) có tác dụng :
3. Vị trí của tuyến giáp nằm ở vị trí nào trên cơ thể ?
4. Hormon của tuyến giáp là tiroxin (TH),trong thành ph?n có chứa:
Hướng dẫn về nhà:
-Làm bài tập 1: Kể tên các tuyến nội tiết và xác định vị trí và vai trò của từng tuyến ghi vào bảng 56-2 SGK
- Học bài theo nội dung SGK và vở ghi
- Đọc mục em có biết SGK T178
- Đọc trước bài 57
CHÚC CÁC THÀY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH : SỨC KHỎE , HẠNH PHÚC VÀ THÀNH ĐẠT TRONG CUỘC SỐNG !