Bài 56. Tuyến yên, tuyến giáp

Chào mừng quý thầy cô và các em học sinh đến với tiết học
Giáo viên: Lê Kim Phụng
? Phân biệt tuyến nội tiết với tuyến ngoại tiết?
? Nêu tính chất và vai trò của hoocmôn?
Kiểm tra bài cũ
BÀI 56
TUYẾN YÊN
TUYẾN GIÁP
NỘI DUNG:
I. Tuyến yên
II. Tuyến giáp
I- TUYẾN YÊN
I. Tuyến yên:

Quan sát tranh, nghiên cứu nội dung thông tin SGK và trả lời câu hỏi:
- Nêu vị trí và hình dạng của tuyến yên?
Vùng dưới đồi ( thuộc não trung gian)
Hình bầu dục, nhỏ bằng hạt đậu.
Thuỳ trước
Thuỳ sau
Thuỳ giữa
Nêu cấu tạo của tuyến yên?
Buồng trứng
Tinh hoàn
Gan
Tuyến trên thận
Nữ :Phát triển bao noãn, tiết ơstrôgen,
rụng trứng, tạo và duy trì thể vàng
Nam: sinh tinh,
tiết testôstêron
Tiết hoocmôn
Tirôxin (TH )
Tiết sữa
(tạo sữa)

Tăng trưởng
cơ thể
Kích tố
tuyến sữa
Kích tố
tuyến giáp
Kích tố thể vàng
Kích tố nang trứng
Kích tố
tăng trưởng
Hệ cơ xương
(thông qua gan)

Điều hòa hoạt động
sinh dục trao đổi
đường,chất khoáng
Kích tố vỏ tuyến
trên thận

Tuyến sữa

Tuyến giáp

Thùy trước tuyến yên
Khái quát vai trò của thùy trước tuyến yên?

Hoocmôn thùy trước
của tuyến yên tác động tới những cơ quan nào?

Khái quát vai trò của thùy sau tuyến yên?

Hoocmôn thùy sau của tuyến yên tác động tới những cơ quan nào?
* Nêu vai trò chung của tuyến yên?
+ Tiết hooc môn kích thích hoạt động của nhiều tuyến nội tiết khác.
+ Tiết hoóc môn ảnh hưởng một số quá trình sinh lí trong cơ thể.
- Vai trò của tuyến yên:
* Hãy cho biết hoạt động của tuyến yên chịu sự điều khiển của hệ cơ quan nào?
+ Hoạt động của tuyến yên chịu sự chỉ điều khiển trực tiếp hoặc gián tiếp của HTK.
- Vị trí: Nằm ở vùng dưới đồi. Hình bầu dục, nhỏ bằng hạt đậu.
Gồm:
+ Thùy trước: tiết các hoocmôn: FSH, LH, ACTH, TSH, PRL, GH.
+ Thùy giữa: chỉ phát triển ở trẻ nhỏ.
+ Thùy sau: tiết các hoocmôn: ADH, OT.
? Vì sao nói tuyến yên là tuyến nội tiết quan trọng nhất?
- Tuyến yên là tuyến nội tiết quan trọng nhất vì: tiết hoocmôn chỉ đạo hầu hết các tuyến nội tiết khác, ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của cơ thể, trao đổi chất đường, khoáng và co thắt cơ trơn.
I- TUYẾN YÊN
Giải thích nguyên nhân các hiện tượng bệnh lí trên?
Tuyến yên tiết ít hoocmôn tăng trưởng(GH)
hơn mức bình thường gây bệnh lùn
Tuyến yên tiết nhiều hoocmôn tăng trưởng(GH)
hơn mức bình thường gây bệnh “khổng lồ”
Sự rối loạn của tuyến yên dẫn đến bệnh lí của cơ thể.
* Một số hình ảnh người bị ưu năng tuyến yên gây tiết nhiều GH
TUYẾN GIÁP
Nặng khoảng 20-25 (g)
Tuyến giáp
Vị trí ?
Cấu tạo?
Vai trò ?
+ Tiết hoocmôn Tirôxin (thành phần có Iốt) ảnh hưởng trao đổi và chuyển hóa các chất ở tế bào.
+ Tiết hoocmôn Canxitônin cùng với tuyến cận giáp điều hòa canxi và phốt pho trong máu
Tuyến giáp tiết nhiều hay ít hoocmôn hơn mức bình thường sẽ dẫn đến hậu quả gì?
Tuyến giáp tiết ít hooc môn tirôxin
( do thiếu ốt)
- Gây phình đại tuyến.

Trẻ chậm lớn, trí não kém phát triển.

- Người lớn hoạt động thần kinh giảm sút, trí nhớ kém.
Tuyến giáp tiết nhiều hoocmôn
(do tuyến hoạt động mạnh)
- Tăng cường trao đổi chất.

- Tăng tiêu dùng oxi, nhịp tim tăng.

- Người bệnh luôn hồi hộp, căng thẳng, mất ngủ, sút cân nhanh, gây lồi mắt.
Tuyến giáp tiết nhiều hay ít hoocmôn hơn mức bình thường sẽ dẫn đến bệnh lí của cơ thể
BỆNH BƯỚU CỔ
BỆNH BAZƠĐÔ
Béo phì do rối loạn tuyến giáp
BỆNH BAZƠĐÔ
BỆNH BƯỚU CỔ
BỆNH BƯỚU CỔ
Số người mắc bướu cổ do thiếu Iốt trên thế giới hiện nay:

- Châu Á : 750 triệu.

- Châu Phi : 230 triệu.

Châu Mỹ La Tinh :60 triệu.

Công đồng châu Âu rất ít 20-30 triệu.

Việt Nam khoảng 1,7 triệu người.

( Các cụm dân cư miền núi chiếm 35% )
* Vậy muốn phòng bệnh bướu cổ và bệnh Bazađô các em phải làm gì?
- Trong khẩu phần ăn hàng ngày cần dùng muối iốt bổ sung.
Rau câu biển
Ốc biển
Cá biển
Cuộc vận động “toàn dân
dùng muối Iôt” có ý nghĩa gì ?
Dùng muối iốt để
ngừa bệnh bướu cổ
Bản thân em cần có trách nhiệm gì?
KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ
Hãy chọn câu trả lời đúng:
Câu 1/ Tuyến nào sau đây là tuyến nội tiết:
b. Tuyến yên
d. Cả 3 câu trên đều sai
c. Tuyến mồ hôi
Tuyến nước bọt
Sai !
Sai !
Sai !
Đúng
Câu 2/ Tuyến nào vừa làm nhiệm vụ nội tiết vừa làm nhiệm vụ ngoại tiết:
a.Tuyến tuỵ
b. Tuyến yên
c. Tuyến nhờn
d. Tất cả đều sai
Sai !
Sai !
Sai !
Đúng
Câu 3/ Chất tiết từ các tuyến nội tiết được gọi là:
a. Dịch
b. Hoócmôn
c. Men
d. Prôtêin
Sai !
Sai!
Sai !
Đúng


Cõu 4. Tuy?n giỏp cú nh?ng tỏc d?ng n�o d?i v?i co th??
a. Kớch thớch quỏ trỡnh d? húa ? t? b�o d?n d?n s? sinh nhi?t c?a co th?.
b. Di?u hũa s? sinh tru?ng v� phỏt tri?n c?a co th?.
Ho?t d?ng khụng bỡnh thu?ng c?a tuy?n giỏp d?n d?n co th? b? b?nh bu?u c?.
C? a,b,c
Câu 5 :Trong các tuyến nội tiết sau, tuyến nào quan trọng nhất ?
Tuyến yên
Tuyến giáp
Tuyến tụy
Tuyến trên thận
Hướng dẫn về nhà
- Học bài, làm bài tập SGK
- Đọc mục em có biết SGK T178
- Nghiên cứu trước bài 57
- Tìm hiểu một số thông tin về bệnh tiểu đường và chứng hạ đường huyết.