Bài 56. Cây phát sinh giới Động vật

CHÀO QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ
CHÀO CÁC EM HỌC SINH, CHÚC CÁC EM HỌC TỐT
Hãy nêu sự hoàn chỉnh các hình thức sinh sản hữu
tính trong quá trình phát triển của động vật
? Sự hoàn chỉnh dần các hình thưc sinh sản thể hiện:
Từ thụ tinh ngoài đến thụ tinh trong
Đẻ nhiều trứng ? đẻ ít trứng ? đẻ con
Phôi phát triển có biến thái ? phát triển trực tiếp không
có nhau thai ? phát triển trực tiếp có nhau thai.
Con non không được nuôi dưỡng ? được nuôi dưỡng bằng
sữa mẹ.
KIỂM TRA BÀI CŨ:
Bài 56: CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
I/ BẰNG CHỨNG VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
Tu?n 30; Ti?t 59
II. CÂY PHÁT SINH ĐỘNG VẬT
Dựa vào đâu ñeå bieát caùc nhoùm ñoäng vaät coù moái quan heä vôùi nhau ?
? Dựa vào di tích hoá thạch biết được quan hệ các nhóm động vật
Bài 56:CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
I/ BẰNG CHỨNG VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
* Nghiên cứu thông tin sgk/182 + quan sát hình 56.1 trả lời các câu hỏi sau:
Lưỡng cư cổ
Lưỡng cư ngày nay
Cá vây chân cổ
Tìm đặc điểm của lưỡng cư cổ giống với cá vây chân cổ
Nắp mang
Vây đuôi
Vảy
Lưỡng cư cổ
Tìm đặc điểm của lưỡng cư cổ giống với lưỡng cư ngày nay
Chi 5 ngón
Đều có 4 chi
Tìm đặc điểm của chim cổ giống v?i bò sát ngày nay
Bò sát ngày nay
Chim c?
Tìm đặc điểm của chim cổ giống với chim ngày nay?
- Giới động vật từ khi được hình thành, môi trường sống
thường xuyên thay đổi. Vậy cấu tạo cơ thể của chúng có
thay đổi để phù hợp với môi trường sống không?
Chim cổ
Lông vũ
Cánh
Chim ngày nay
Qua nh?ng đặc điểm giống nhau và khác nhau đó nói lên điều gì?
? Nói lên nguồn gốc của động vật
Bài 56:CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
I/ BẰNG CHỨNG VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
a) Lưỡng cư cổ có nguồn gốc từ .......
b) Bò sát cổ có nguồn gốc từ..........
c) Chim, thỳ cổ có nguồn gốc từ .......
Cá vây chân cổ
Bò sát cổ
Lu?ng cu c?
Bài 56:CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
I/ BẰNG CHỨNG VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
II/ CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
- Em hãy kể các ngành động vật đã học theo hướng tiến hóa từ thấp đến cao?
Lớp bò sát
Lớp lưỡng cư
Lớp cá
Ngành chân khớp
Ngành thân mềm
Các ngành giun
Ngành ruột khoang
Ngành động vật nguyên sinh
NGÀNH ĐVCXS
NGÀNH ĐVKXS
Lớp thú
Lớp chim
CÁC NGÀNH ĐỘNG VÂT
Xác định các ngành động vật trên sơ đồ cây phát sinh động vật
Bằng cách chú thích từ số 1 đến số 8
1. ĐV nguyên sinh
2. Ruột khoang
3. Giun dẹp
4. Giun tròn
5. Giun đốt
6. Thân mềm
7. Chân khớp
8. ĐVCXS


HS dựa vào hình 56.3 + Thông tin sgk
Cây phát sinh động vật giúp ta biết được những điều gì?
HS dựa vào hình 56.3 + Thông tin sgk thảo luận nhóm
1. Mức quan hệ họ hàng giữa các nhóm động vật được thể hiện
trên cây phát sinh như thế nào?
2. Vị trí thấp, cao của các nhánh trên cây phát sinh động vật thể hiện điều gì?
3. Tại sao khi quan sát cây phát sinh lại biết được số lượng loài của
nhóm động vật đó?
1. Mức quan hệ họ hàng giữa các nhóm động vật được thể hiện
trên cây phát sinh như thế nào?
? - Th�n c�y ph�t sinh m�u h?ng v� nh�nh s? 1 cung m�u h?ng,
nĩi l�n d?ng v?t don b�o l� ngu?n g?c c?a d?ng v?t da b�o.
T? DV don b�o ph�t ra 2 nh�nh DVCXS v� DVKCXS
- Nhóm có vị trí gần nhau, cùng nguồn gốc thì có quan hệ họ
hàng gần hơn nhóm ở xa.
1. ĐV nguyên sinh
2. Ruột khoang
3. Giun dẹp
4. Giun tròn
5. Giun đốt
6. Thân mềm
7. Chân khớp
8. ĐVCXS


Ngành chân khớp có quan hệ họ hàng gần với ngành thân mềm
hơn hay là gần với động vật có xương sống hơn?
? Ngành chân khớp gần với ngành thân mềm hơn vì chúng bắt
nguồn từ những nhánh có cùng nguồn gốc chung và chúng có vị
trí gần nhau hơn so với ngành động vật có xương sống
Cho biết ngành thân mềm có quan hệ họ hàng gần với
ngành ruột khoang hơn hay là gần với ngành giun đốt hơn?
? Ngành thân mềm và ngành giun đốt có cùng một gốc chung
và gần nhau hơn cho nên ngành thân mềm có quan hệ họ hàng
gần với ngành giun đốt.
Chim và thú có quan hệ g?n với nhóm nào nh?t?
? Chim và thú có quan hệ g?n với nhóm bò sát nh?t vì chúng
có cùng một gốc chung và nằm gần nhau
2. Vị trí thấp, cao của các nhánh trên cây phát sinh động vật thể hiện điều gì?
 Vị trí thấp, cao của các nhánh trên cây phát sinh động vật thể hiện sự tiến hóa của các ngành hay lớp động vật.
1. ĐV nguyên sinh
2. Ruột khoang
3. Giun dẹp
4. Giun tròn
5. Giun đốt
6. Thân mềm
7. Chân khớp
8. ĐVCXS


Khi một nhóm động vật mới xuất hiện, chúng phát sinh biến dị cho phù hợp với môi trường và dần dần thích nghi. Ngày nay do khí hậu ổn định, mỗi loài tồn tại có cấu tạo thích nghi riêng với môi trường.
Tại sao ngày nay vẫn còn tồn tại những động vật có cấu tạo phức tạp như động vật có xương sống bên cạnh động vật nguyên sinh có cấu tạo rất đơn giản ?
Trả lời
3. Tại sao khi quan sát cây phát sinh lại biết được số lượng loài của
nhóm động vật đó?
? Vì kích thước của các nhánh trên cây phát sinh càng lớn bao
nhiêu thì số loài của nhánh đó càng nhiều bấy nhiêu
Quan sát cây phát sinh và cho biết:
- Căn cứ vào kích thước các cành của cây phát sinh động vật, em hãy cho biết hiện nay loài nào có số lượng nhiều, ít?
 Những cành kích thước lớn thì số lượng loài nhiều: Sâu bọ, các ngành giun, ...Cành có kích thước nhỏ thì số lượng ít: Ếch, Bò sát, chim...
Con người có các biện pháp bảo vệ những loài động vật có số lượng ít - nhất là loài có nguy cơ tuyệt chủng.
Có biện pháp đấu tranh sinh học giảm bớt số lượng sâu bọ ( loài số lượng lớn nhất)
Bài 56:CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
I/ BẰNG CHỨNG VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
II/ CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
Cây phát sinh động vật thể hiện:
Các động vật đều có chung nguồn gốc.
Mức độ quan hệ họ hàng giữa các ngành, các lớp.
Xác định vị trí tiến hóa của các ngành hay lớp động vật.
So sánh được số lượng loài của các nhóm động vật.
Dựa vào di tích hóa thạch chứng minh:
Các động vật đều có mối quan hệ họ hàng với nhau.
Các động vật cổ là nguồn gốc của động vật ngày nay.
Giới động vật từ khi hình thành đã có cấu tạo thường xuyên thay đổi theo hướng thích nghi với những thay đổi của điều kiện sống.
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 1: Trình bày ý nghĩa và tác dụng của cây phát sinh giới động vật?
Cây phát sinh động vật thể hiện:
Các động vật đều có chung nguồn gốc.
Mức độ quan hệ họ hàng giữa các ngành, các lớp.
Xác định vị trí tiến hóa của các ngành hay lớp động vật.
So sánh được số lượng loài của các nhóm động vật.
Câu 2: Cá voi có quan hệ họ hàng gần với hươu sao hơn hay với cá chép hơn?
Cá voi có quan hệ gần với hươu sao hơn với cá chép vì cá voi và hươu sao cùng thuộc lớp thú.
DẶN DÒ :

H?c bài + trả lời câu hỏi sgk/ 184
Đọc mục em có biết/184
Đọc + sọan bài 57/185
+ Đa dạng sinh học ở môi trường đới lạnh
+Đa dạng sinh học động vật ở môi trường hoang mạc đới nóng
+ Hòan thành bảng /187
+ Sự đa dạng sinh học thể hiện ở dặc điểm nào
D. Nhện, chim, giáp sát
B. Chân khớp, giun đốt, giun tròn
C. Cá, lưỡng cư, bò sát
A. Giun, thân mềm, cá chép
Câu 1: Các nhóm động vật có quan hệ họ hàng gần nhau nhất?
Hãy chọn một câu đúng nh?t
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 2: Cây phát sinh giới động vật thể hiện:
A. Quan h? ngu?n g?c c?a các lồi động v?t
B. Quan hệ họ hàng của các loài động vật
C. Số lượng cá thể của mỗi loài động vật
D. Số lượng loài động vật
Hãy chọn một câu sai
B. Bảo vệ môi trường sống thích nghi cho động vật
C. Bảo vệ và nuôi dưỡng động vật quý hiếm có số lượng ít
Câu 3: Tác dụng của cây phát sinh đối với việc bảo vệ động vật
D. Bảo vệ nguồn sống cho các loài động vật
A. Bảo vệ con non và động vật cái trong mùa sinh sản
Hãy chọn một câu đúng
Câu 4: Chúng ta cần làm gì để bảo vệ những động vật có số lượng ít?
DẶN DÒ :

H?c bài + trả lời câu hỏi sgk/ 184
Đọc mục em có biết/184
Đọc + sọan bài 57/185
+ Đa dạng sinh học ở môi trường đới lạnh
+Đa dạng sinh học động vật ở môi trường hoang mạc đới nóng
+ Hòan thành bảng /187
+ Sự đa dạng sinh học thể hiện ở dặc điểm nào
Hãy dựa vào các câu trên cho biết vai trò của cây phát sinh
Caây phaùt sinh sô ñoà hình caây phaùt ra nhöõng nhaùnh töø moät goác chung. Caùc nhaùnh aáy
laïi phaùt ra nhöõng nhaùnh nhoû hôn töø nhöõng goác khaùc nhau vaø taän cuøng baèng moät nhoùm
ñoäng vaät. Kích thöôùc cuûa caùc nhaùnh treân caây phaùt sinh caøng lôùn bao nhieâu thì soá loøai
cuûa nhaùnh ñoù caøng nhieàu baáy nhieâu. Caùc nhoùm coù cuøng nguoàn goác coù vò trí gaàn nhau
thì coù quan heä hoï haøng gaàn vôùi nhau hôn.
Bài 56:CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
       
I/ BẰNG CHỨNG VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
II/ CÂY PHÁT SINHH GIỚI ĐỘNG VẬT
Lưỡng cư cổ
Lưỡng cư ngày nay
Số lượng chi (4)
Chi 5 ngón
Cá vây chân cổ
Vây đuôi
Vảy
Nắp mang – Di tích của nắp mang
- Giới động vật từ khi được hình thành, môi trường sống
thường xuyên thay đổi. Vậy cấu tạo cơ thể của chúng có
thay đổi để phù hợp với môi trường sống không?
- Cho biết quan hệ họ hàng giữa các loài động vật được thể
hiện nhu th? nào?
Bài 56:CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
I/ BẰNG CHỨNG VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
a) Lưỡng cư cổ có nguồn gốc từ .......
b) Bò sát cổ có nguồn gốc từ..........
c) Chim, thỳ cổ có nguồn gốc từ .......
Cá vây chân cổ
Bò sát cổ
Lu?ng cu c?
1. - Các loài động vật được thể hiện trên các nhánh gần nhau có quan hệ họ hàng và nguồn gốc gần hơn các nhóm động vật ở xa.
- Các ngành hay lớp động vật có vị trí tiến hóa cao bao giờ cũng nằm ở nhánh có vị trí cao trên cây phát sinh động vật.
- Thân cây phát sinh màu hồng và nhánh số 1 cũng màu hồng minh họa ngành động vật nguyên sinh, nói lên động vật đơn bào là nguồn gốc của động vật đa bào. Từ ĐV đơn bào phát ra 2 nhánh ĐVCXS và ĐVKCXS.
 Những cơ thể có tổ chức càng giống nhau phản ánh quan hệ nguồn gốc càng gần nhau.
2. Các nhánh có kích thước lớn thì đó là số lượng loài sinh vật nhiều hơn các cành nhỏ.
Tìm đặc điểm của chim cổ giống với chim ngày nay
Chim c?
Chim ngày nay
- Giới động vật từ khi được hình thành, môi trường sống
thường xuyên thay đổi. Vậy cấu tạo cơ thể của chúng có
thay đổi để phù hợp với môi trường sống không?
Tìm đặc điểm của chim cổ giống với chim ngày nay?
Ngón có vuốt
Lông vũ
Cánh
- Giới động vật từ khi được hình thành, môi trường sống
thường xuyên thay đổi. Vậy cấu tạo cơ thể của chúng có
thay đổi để phù hợp với môi trường sống không?
Chim cổ
Chim ngày nay