Bài 56. Cây phát sinh giới Động vật

CHÀO QUÝ THẦY,CÔ ĐẾN DỰ GIỜ
CHÀO CÁC EM HỌC SINH, CHÚC CÁC EM HỌC TỐT
GV:MAI THỊ KHÁNH HÒA
Sự hoàn chỉnh các hình thức sinh sản hữu tính du?c
th? hi?n nhu th? n�o? � nghia c?a s? hồn ch?nh c�c hình
th?c sinh s?n h?u tính.



? Sự hoàn chỉnh các hình th?c sinh sản h?u tính du?c thể hiện:
Từ thụ tinh ngoài đến thụ tinh trong
Đẻ nhiều trứng ? đẻ ít trứng ? đẻ con
Phôi phát triển có biến thái ?phơi phát triển trực tiếp không
có nhau thai ? phơi phát triển trực tiếp có nhau thai.
Con non không được nuôi dưỡng ? được nuôi dưỡng bằng
sữa mẹ.
� nghia:
D?m b?o cho d?ng v?t d?t hi?u qu? sinh h?c cao nhu: n�ng cao
t? l? th? tinh, t? l? s?ng sĩt, th�c d?y s? tang tru?ng nhanh ? d?ng
v?t non.
KIỂM TRA BÀI CŨ
BÀI 56 CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
I. BẰNG CHỨNG VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
- Dựa vào di tích hoá thạch
Hình 56.1. Di tích hóa thạch và di tích hóa thạch được phục chế của một vài động vật có xương sống cổ
BÀI 56 CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
I. BẰNG CHỨNG VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
Trả lời câu hỏi sau:
 Tìm trên hình vẽ những đặc điểm của lưỡng cư cổ giống với cá vây chân cổ, những đặc điểm của lưỡng cư cổ giống với lưỡng cư ngày nay.
Hoá thạch
Cá vây chân cổ
Hoá thạch
Lưỡng cư cổ
Lưỡng cư ngày nay
Vây đuôi
Di tích của nắp mang
Vảy
Chi năm ngón
Vây đuôi
Vảy
Nắp mang
Chi năm ngón
BÀI 56 CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
I. BẰNG CHỨNG VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
Căn cứ vào hóa thạch của bò sát cổ có nhiều điểm giống với ếch nhái: cổ ngắn (chỉ có một đốt sống cổ), có một đốt sống hông, đai vai lớn, không có lồng ngực (thiếu xương mỏ ác)
BÀI 56 CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
I. BẰNG CHỨNG VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
Trả lời câu hỏi sau:
 Tìm trên hình vẽ những đặc điểm chim cổ giống bò sát ngày nay, chim cổ giống chim ngày nay ?
3 ngón đều có vuốt
Hàm có
răng
Lông vũ
Cánh
Đuôi dài có 23 đốt sống đuôi
Chân có 3 ngón trước, 1 ngón sau
Chim cổ
Chi có vuốt
Đuôi dài(nhiều đốt sống đuôi)
Lông vũ
Cánh
Chim ngày nay
Bò sát ngày nay
- Thú mỏ vịt ngày nay còn mang nhiều đặc điểm của bò sát: đẻ
trứng, thân nhiệt thấp (25- 300C) và thay đổi, chi nằm ngang, đai
vai có xương quạ, thú cái có tuyến sữa nhưng chưa có núm vú.

- Ngoài ra cấu tạo hóa thạch của một nhóm bò sát sống ở đại
trung sinh (bò sát răng thú) đã có một số đặc điểm giống thú:
có răng mọc trong lỗ chân răng ở xương hàm. Bộ răng phân hóa
thành răng cửa, răng nanh, răng hàm. Chân không ở vị trí nằm
ngang mà nằm dưới cơ thể, nâng cơ thể khỏi mặt đất. Đầu gối chân
sau hướng về trước.

Giới Động vật từ khi được hình thành d?n nay, môi trường
sống thường xuyên thay đổi. Vậy cấu tạo cơ thể của chúng
có thay đổi để thích nghi với môi trường sống không?
Chim ngày nay
BÀI 56 CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
I. BẰNG CHỨNG VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
Trả lời câu hỏi sau:
Những đặc điểm giống và khác nhau đó nói lên điều gì về mối quan hệ giữa các loài động vật?
Các loài động vật đều có quan hệ họ hàng với nhau.
Quan hệ họ hàng giữa lưỡng cư cổ và cá vây chân cổ; bò sát cổ và lưỡng cư cổ; chim cổ và thú cổ với bò sát cổ được thể hiện như thế nào?
- Lưỡng cư­ cæ bắt nguån tõ cá vây chân cổ
- Bß s¸t cæ bắt nguån tõ lưỡng cư cổ
- Chim cổ và thú cæ bắt nguån tõ bò sát cổ…
BÀI 56 CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
II/ CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
Xác định các ngành động vật trên sơ đồ cây phát sinh động vật
bằng cách chú thích từ số 1 đến số 8
1. ĐV nguyên sinh
2. Ruột khoang
3. Giun dẹp
4. Giun tròn
5. Giun đốt
6. Thân mềm
7. Chân khớp
8. ĐVCXS


Cây phát sinh giới Động vật giúp ta biết được điều gì?
Cây phát sinh giới Động vật cho ta biết:
+ Mức độ quan hệ họ hàng của các nhóm động vật với nhau.
+ So sánh được nhánh nào có nhiều hoặc ít loài hơn nhánh khác .
+ Vị trí tiến hóa của các ngành hay các lớp động vật này so với các ngành hay lớp động vật khác.
Quan sát hình 56.3 + thông tin SGK, thảo luận nhóm,
trả lời các câu hỏi sau:
1. Mức d? quan hệ họ hàng giữa các nhóm động vật được thể hiện
trên cây phát sinh như thế nào?
2. Tại sao khi quan sát cây phát sinh lại biết được số lượng loài của các nhóm động vật đó?
3. Vị trí tiến hóa của các ngành hay lớp động vật được thể hiện như thế nào trên cây phát sinh động vật?

1. Mức quan hệ họ hàng giữa các nhóm động vật được thể hiện
trên cây phát sinh như thế nào?
C�c nhóm có c�ng ngu?n g?c, cĩ vị trí gần nhau thì cĩ quan h?
h? h�ng g?n v?i nhau hon.
1. ĐV nguyên sinh
2. Ruột khoang
3. Giun dẹp
4. Giun tròn
5. Giun đốt
6. Thân mềm
7. Chân khớp
8. ĐVCXS


Ngành Chân khớp có quan hệ họ hàng gần với ngành Thân mềm
hơn hay là gần với Động vật có xương sống hơn?
? Ngành Chân khớp gần với ngành Thân mềm hơn vì chúng bắt
nguồn từ những nhánh có cùng m?t gốc chung và chúng có vị
trí gần nhau hơn so với ngành Động vật có xương sống.
Cho biết ngành Thân mềm có quan hệ họ hàng gần với
ngành Ruột khoang hơn hay với ngành Giun đốt hơn?
? Ngành Thân mềm và ngành Giun đốt có cùng một gốc chung
và gần nhau hơn cho nên ngành Thân mềm có quan hệ họ hàng
gần với ngành Giun đốt.
Chim và thú có quan hệ g?n với nhóm nào nh?t?
? Chim và thú có quan hệ g?n với nhóm bò sát nh?t vì chúng
có cùng một gốc chung và nằm gần nhau.
2. Tại sao khi quan sát cây phát sinh lại biết được số lượng loài của
nhóm động vật đó?
? Vì kích thước của các nhánh trên cây phát sinh càng lớn bao
nhiêu thì số loài của nhánh đó càng nhiều bấy nhiêu.
Quan sát cây phát sinh và cho biết:
Căn cứ vào kích thước các nhánh của cây phát sinh động vật, em hãy cho biết hiện nay loài nào có số lượng nhiều, ít?
 Những nhánh kích thước lớn thì số lượng loài nhiều: sâu bọ, các ngành giun, ...Nhánh có kích thước nhỏ thì số lượng loài ít: ếch, bò sát, chim...

3. Vị trí tiến hóa của các ngành hay các lớp động vật
được thể hiện như thế nào trên cây phát sinh?
 Các ngành hay lớp ĐV có vị trí tiến hóa cao bao giờ
cũng nằm ở vị trí cao trên cây phát sinh động vật.
1. ĐV nguyên sinh
2. Ruột khoang
3. Giun dẹp
4. Giun tròn
5. Giun đốt
6. Thân mềm
7. Chân khớp
8. ĐVCXS


BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 1: Trình bày ý nghĩa và tác dụng của cây phát sinh giới Động vật.
Câu 2: Cá voi có quan hệ họ hàng gần với hươu sao hơn hay với cá chép hơn?
Cá voi có quan hệ gần với hươu sao hơn với cá chép. Vì cá voi thuộc lớp Thú bắt nguồn từ nhánh có cùng gốc với hươu sao.
Câu 3: Đà điểu có quan hệ họ hàng gần với cá chép hơn hay dơi hơn?
Đà điểu có quan hệ họ hàng gần với dơi hơn cá chép.

DẶN DÒ

H?c bài + trả lời câu hỏi sgk/ 184
Đọc mục "em có biết"/184
Đọc + so?n bài 57/185
+ Đa dạng sinh học ở môi trường đới lạnh
+Đa dạng sinh học động vật ở môi trường hoang mạc đới nóng
+ Hồn thành bảng /187
+ Sự đa dạng sinh học thể hiện ở dặc điểm nào