Bài 56. Cây phát sinh giới Động vật

1. Phân biệt sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính?
- Là hình thức sinh sản không có tế bào sinh dục đực, cái kết hợp.
- Phân đôi, mọc chồi.
- Là hình thức sinh sản có sự kết hợp của tế bào sinh dục đực & cái  hợp tử.
- Trứng thụ tinh phát triển thành phôi, phôi phát triển trong hoặc ngoài cơ thể mẹ.
2. H·y kÓ tªn c¸c ngµnh ®éng vËt kh«ng x­¬ng sèng vµ ®éng vËt cã x­¬ng sèng ®· häc ?
H·y kÓ tªn c¸c ngµnh ®éng vËt kh«ng x­¬ng sèng vµ ®éng vËt cã x­¬ng sèng ®· häc ?
Lớp bò sát
Lớp lưỡng cư
Lớp cá
Ngành chân khớp
Ngành thân mềm
Các ngành giun
Ngành ruột khoang
Ngành ĐVNS
NGÀNH ĐVCXS
NGÀNH ĐVKXS
Lớp thú
Lớp chim
CÁC NGÀNH ĐỘNG VẬT
Hoá thạch
Cá vây chân cổ
Hoá thạch
Lưỡng cư cổ
Lưỡng cư ngày nay
Vây đuôi
Di tích của nắp mang
Vảy
Vây đuôi
Vảy
Nắp mang
Chi năm ngón
Tìm trên hình vẽ những đặc điểm của :
Lưỡng cư cổ giống với cá vây chân cổ ?
Lưỡng cư cổ giống với lưỡng cư ngày nay ?
Tìm trên hình vẽ những đặc điểm
Chim cổ giống bò sát ngày nay
Chim cổ giống chim ngày nay
3 ngón đều có vuốt
Hàm có
răng
Lông vũ
Cánh
Đuôi dài có 23 đốt sống đuôi
Chân có 3 ngón trước,1 ngón sau
Chim cổ
Chi có vuốt
Đuôi dài(nhiều đốt sống đuôi)
Lông vũ
Cánh
Chim ngày nay
Bò sát ngày nay
- Hóa thạch của bò sát cổ có nhiều điểm giống với ếch nhái:
cổ ngắn (chỉ có một đốt sống cổ),
có một đốt sống hông,
đai vai lớn, không có lồng ngực (thiếu xương mỏ ác)
Thú mỏ vịt ngày nay còn mang nhiều đặc điểm của bò sát:
đẻ trứng,
thân nhiệt thấp (25- 300C) và thay đổi,
chi nằm ngang, đai vai có xương quạ,
thú cái có tuyến sữa nhưng chưa có núm vú.

I – Bằng chứng về mối quan hệ giữa các nhóm động vật.
Di tích hoá thạch của các động vật cổ có nhiều đặc điểm giống các nhóm động vật ngày nay
- Những loài động vật được hình thành có đặc điểm giống
tổ tiên của chúng.
Dựa vào di tích hóa thạch cho thấy các loài động vật
có quan hệ họ hàng với nhau
Ví dụ: Hóa thạch chim cổ có đặc điểm giống với chim ngày nay và cũng có đặc điểm giống với bò sát ngày nay
? Những đặc điểm giống và khác nhau đó nói lên điều gì về mối quan hệ giữa các loài động vật
Các loài động vật đều có quan hệ họ hàng với nhau.
? Quan hệ họ hàng giữa lưỡng cư cổ và cá vây chân cổ; bò sát cổ và lưỡng cư cổ; chim cổ và thú cổ với bò sát cổ được thể hiện như thế nào
- Lưỡng cư cæ bắt nguån tõ cá vây chân cổ
- Bß s¸t cæ bắt nguån tõ lưỡng cư cổ
- Chim cổ và thú cæ bắt nguån tõ bò sát cổ…
Những cơ thể có tổ chức càng giống nhau phản ánh quan hệ nguồn gốc càng gần nhau.


Từ khi được hình thành d?n nay, môi trường
sống thường xuyên thay đổi, vậy cấu tạo cơ thể của Giới Động vật có thay đổi để thích nghi với môi trường sống không?
Ch�ng ta c�ng di tìm c�u tr? l?i qua n?i dung ph?n II. C�y ph�t sinh gi?i d?ng v?t
Em hãy kể các ngành động vật đã học theo hướng tiến hóa từ thấp đến cao?
Lớp bò sát
Lớp lưỡng cư
Lớp cá
Ngành chân khớp
Ngành thân mềm
Các ngành giun
Ngành ruột khoang
Ngành ĐVNS
NGÀNH ĐVCXS
NGÀNH ĐVKXS
Lớp thú
Lớp chim
CÁC NGÀNH ĐỘNG VẬT
II. CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
Cây phát sinh giới động vật được hình thành dựa trên thuyết tiến hóa của Đacuyn (nhà bác học người Anh): Sinh vật do ảnh hưởng của điều kiện sống và chọn lọc tự nhiên mà có quá trình biến đổi từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp.
Charlees Darwin (Dacuyn) (1809- 1882)
II. CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
Sơ đồ cây phát sinh giới động vật
2
Xác định các ngành động vật trên sơ đồ cây phát sinh động vật
bằng cách chú thích từ số 1 đến số 8
1. ĐV nguyên sinh
2. Ruột khoang
3. Giun dẹp
4. Giun tròn
5. Giun đốt
6. Thân mềm
7. Chân khớp
8. ĐVCXS



Ngành Chân khớp và ngành Giun đốt có cùng một gốc chung và gần nhau hơn so với ngành Ruột khoang cho nên ngành Chân khớp có quan hệ họ hàng gần với ngành Giun đốt hơn so với ngành Ruột Khoang.
Nhóm I: Ngành Chân khớp có quan hệ họ hàng gần với ngành Thân mềm hơn hay là gần với Động vật có xương sống hơn?
Nhóm II: Cho biết ngành thân mềm có quan hệ họ hàng gần với
ngành ruột khoang hơn hay là gần với ngành giun đốt hơn?
Nhóm III: Chim và thú có quan hệ g?n với nhóm nào nh?t?
Chung cả 3 nhóm : Thân cây phát sinh màu hồng và nhánh số 1 cũng màu hồng, nói lên điều gì?
Quan sát tranh và
thảo luận
theo nhóm
? Ngành Chân khớp gần với ngành Thân mềm hơn vì chúng bắt
nguồn từ những nhánh có cùng m?t gốc chung và chúng có vị
trí gần nhau hơn so với ngành Động vật có xương sống.
Cho biết ngành thân mềm có quan hệ họ hàng gần với
ngành ruột khoang hơn hay là gần với ngành giun đốt hơn?
Ngành thân mềm và ngành giun đốt có cùng một gốc chung và gần nhau hơn cho nên ngành thân mềm có quan hệ họ hàng gần với ngành giun đốt hơn ngành ruột khoang
Chim và thú có quan hệ g?n với nhóm nào nh?t?
Chim và thú có quan hệ g?n với nhóm bò sát nh?t vì chúng
có cùng một gốc chung và nằm gần nhau

Thân cây phát sinh màu hồng và nhánh số 1 cũng màu hồng, nói lên động vật đơn bào là nguồn gốc của động vật đa bào. Từ ĐV đơn bào phát ra 2 nhánh ĐVCXS và ĐVKCXS
C�c nhóm có c�ng ngu?n g?c, cĩ vị trí gần nhau thì cĩ quan h? h? h�ng g?n v?i nhau hon
Vị trí thấp, cao của các nhánh trên cây phát sinh động vật thể hiện điều gì?
Vị trí thấp, cao của các nhánh trên cây phát sinh động vật thể hiện sự tiến hóa của các ngành hay lớp động vật.
1. ĐV nguyên sinh
2. Ruột khoang
3. Giun dẹp
4. Giun tròn
5. Giun đốt
6. Thân mềm
7. Chân khớp
8. ĐVCXS


Tại sao khi quan sát cây phát sinh lại biết được số lượng loài của nhóm động vật đó?
Vì kích thước của các nhánh trên cây phát sinh càng lớn thì số loài của nhánh đó càng nhiều
Cây phát sinh giới Động vật giúp ta biết được điều gì?
Cây phát sinh giới Động vật cho ta biết:
+ Phản ánh mối quan hệ nguồn gốc, họ hàng của các ngành, các lớp động vật .
+ So sánh được nhánh nào có nhiều hoặc ít loài hơn nhánh khác .
+ Vị trí tiến hóa của các ngành hay các lớp động vật này so với các ngành hay lớp động vật khác.
Con người có các biện pháp bảo vệ những loài động vật có số lượng ít - nhất là loài có nguy cơ tuyệt chủng.
Có biện pháp đấu tranh sinh học giảm bớt số lượng sâu bọ ( loài số lượng lớn nhất)
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 1: Trình bày ý nghĩa và tác dụng của cây phát sinh giới Động vật.
Câu 2: Cá voi có quan hệ họ hàng gần với hươu sao hơn hay với cá chép hơn?
Cá voi có quan hệ gần với hươu sao hơn với cá chép. Vì cá voi thuộc lớp Thú bắt nguồn từ nhánh có cùng gốc với hươu sao.
Câu 3: Đà điểu có quan hệ họ hàng gần với cá chép hơn hay dơi hơn?
Đà điểu có quan hệ họ hàng gần với dơi hơn cá chép.

DẶN DÒ

H?c bài + trả lời câu hỏi sgk/ 184
Đọc mục "em có biết"/184
Đọc + so?n bài 57/185
+ Đa dạng sinh học ở môi trường đới lạnh
+Đa dạng sinh học động vật ở môi trường hoang mạc đới nóng
+ Hồn thành bảng /187
+ Sự đa dạng sinh học thể hiện ở dặc điểm nào