Bài 55. Tiến hoá về sinh sản

KIỂM TRA BÀI CŨ:
Câu hỏi:
Nêu sự phân hóa của Hệ hô hấp, tuần hoàn, thần kinh trong quá trình tiến hóa của các ngành động vật?
Đáp án:
- Hệ hô hấp: chưa phân hóa  trao đổi qua mang  trao đổi khí qua da và phổi  Trao đổi khí qua phổi.
- Hệ tuần hoàn: chưa có tim  Có tim không ngăn  tim 2 ngăn  tim 3 ngăn  tim 4 ngăn.
- Hệ thần kinh: chưa phân hóa  hệ thần kinh mạng lưới  chuỗi hạch đơn giản  chuỗi hạch phức tạp  hình ống (phân hóa não bộ, tủy sống).

Động vật có những hình thức sinh sản nào?
Động vật có 2 hình thức sinh sản: Vô tính và Hữu tính
I. SINH SẢN VÔ TÍNH
(?) Hình thức sinh sản của Thuỷ tức và Trùng roi có điểm gì giống và khác nhau?
* Giống: Đều sinh sản từ 1 cá thể
* Khác: Trùng roi sinh sản bằng cách phân đôi cơ thể
Thủy tức sinh sản bằng cách mọc chồi
Quan sát các hình thức sinh sản dưới đây:
I. SINH SẢN VÔ TÍNH
Thế nào là sinh sản vô tính? Có những hình thức sinh sản vô tính nào?
- Sinh sản vô tính không có sự kết hợp tế bào sinh dục đực và cái
Có hai hình thức sinh sản vô tính:
+ Phân đôi cơ thể
+ Sinh sản sinh dưỡng: Mọc chồi và tái sinh.
Quan sát các hình thức sinh sản dưới đây và cho biết những đại diện nào có hình thức sinh sản vô tính bằng cách phân đôi, hoặc mọc chồi?
San hô
Trùng giày, trùng biến hình
I. SINH SẢN VÔ TÍNH
- Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự kết hợp tế bào sinh dục đực và cái
Có hai hình thức sinh sản vô tính:
+ Phân đôi cơ thể
+ Sinh sản sinh dưỡng: Mọc chồi và tái sinh.
II.SINH SẢN HỮU TÍNH
Quan sát các hình ảnh sau và cho biết:
Thế nào là sinh sản hữu tính?
- Sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản có sự kết hợp giữa tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái tạo thành hợp tử.
Thụ tinh của trứng và tinh trùng người
I. SINH SẢN VÔ TÍNH
- Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự kết hợp tế bào sinh dục đực và cái
Có hai hình thức sinh sản vô tính:
+ Phân đôi cơ thể
+ Sinh sản sinh dưỡng: Mọc chồi và tái sinh.
II.SINH SẢN HỮU TÍNH
- Sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản có sự kết hợp giữa tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái tạo thành hợp tử.
1
2
x
x
So sánh hình thức sinh sản vô tính và hình thức sinh sản hữu tính?

Quan sát các hình sau và cho biết giun đất, giun đũa, cá thể nào là lưỡng tính, phân tính và có hình thức thụ tinh ngoài hoặc thụ tinh trong?
Sinh sản hữu tính diễn ra trên những cá thể nào?
- Sinh sản hữu tính diễn ra trên cá thể phân tính và lưỡng tính
I. SINH SẢN VÔ TÍNH
III.SỰ TIẾN HÓA CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN HỮU TÍNH
II. SINH SẢN HỮU TÍNH
Thụ tinh ở ếch và thụ tinh ở rắn
Quan sát một số hình ảnh sau:
Cá đang đẻ trứng
Cừu đẻ con
Biến thái ở sâu bọ
Phát triển trực tiếp ở người
Chim mớm mồi cho con
Mèo cho con bú sữa
Hãy cho biết: Sự hoàn chỉnh hình thức sinh sản của động vật được thể hiện ở những điềm nào ?
I. SINH SẢN VÔ TÍNH
III.SỰ TIẾN HÓA CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN HỮU TÍNH
II. SINH SẢN HỮU TÍNH
Sự hoàn chỉnh hình thức sinh sản hữu tính được thể hiện ở:
+ Hình thức thụ tinh: ngoài và trong
+ Hình thức sinh sản: Đẻ trứng và đẻ con
+ Phát triển phôi: Biến thái, phát triển trực tiếp.
+ Tập tính bảo vệ trứng: Không làm tổ, đào hang, lót ổ ấp trứng...
+ Nuôi con: Con non tự kiếm mồi, mẹ mớm mồi, bú sữa mẹ.
THẢO LUẬN NHÓM (5 phút) HOÀN THÀNH NỘI DUNG PHIẾU HỌC TẬP SAU:
Thụ tinh ngoài
Đẻ trứng
Biến thái
Không
Thụ tinh trong
Đẻ trứng
Đẻ trứng
Đẻ trứng
Đẻ trứng
Đẻ trứng
Đẻ con
Thụ tinh ngoài
Thụ tinh ngoài
Thụ tinh trong
Thụ tinh trong
Thụ tinh trong
Biến thái
Trực tiếp không nhau thai
Biến thái
Trực tiếp không nhau thai
Trực tiếp không nhau thai
Trực tiếp có nhau thai
Không
Làm tổ, ấp trứng
Đào hang, lót ổ
Bằng sữa diều, mớm mồi
Bằng sữa mẹ
Không
Không
Không
Con non tự đi kiếm mồi
Con non tự đi kiếm mồi
Con non tự đi kiếm mồi
Con non tự đi kiếm mồi
Con non tự đi kiếm mồi
Bảng. Sự sinh sản hữu tính và tập tính chăm sóc con ở động vật
I. SINH SẢN VÔ TÍNH
III.SỰ TIẾN HÓA CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN HỮU TÍNH
II. SINH SẢN HỮU TÍNH
(?) Hãy đọc bảng theo cột dọc và cho biết chiều hướng tiến hoá trong sinh sản hữu tính ( về thụ tinh, sinh sản, phát triển phôi, TT bảo vệ trứng và nuôi con?
Sự hoàn chỉnh dần các hình thức sinh sản thể hiện:
+ Thụ tinh ngoài  thụ tinh trong.
+ Đẻ nhiều trứng  đẻ ít trứng  đẻ con.
+ Phôi phát triển có biến thái phát triển trực tiếp không có nhau thai  phát triển trực tiếp có nhau thai.
+ Con non không được nuôi dưỡng  được nuôi dưỡng bằng sữa mẹ  được học tập thích nghi với cuộc sống.
III.SỰ TIẾN HÓA CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN HỮU TÍNH
Sự hoàn chỉnh dần các hình thức sinh sản thể hiện:
+ Thụ tinh ngoài  thụ tinh trong.
+ Đẻ nhiều trứng  đẻ ít trứng  đẻ con.
+ Phôi phát triển có biến thái phát triển trực tiếp không có nhau thai  phát triển trực tiếp có nhau thai.
+ Con non không được nuôi dưỡng  được nuôi dưỡng bằng sữa mẹ  được học tập thích nghi với cuộc sống.
Thảo luận nhóm (4 phút) và trả lời một số câu hỏi:
Thụ tinh trong ưu việt hơn so với thụ tinh ngoài như thế nào?
Thụ tinh trong  số lượng trứng được thụ tinh nhiều.
2. Sự đẻ con tiến hoá hơn so với đẻ trứng như thế nào?
Phôi phát triển trực tiếp trong cơ thể mẹ  an toàn hơn
3. Tại sao sự phát triển trực tiếp lại tiến bộ hơn so với phát triển gián tiếp?
Phát triển trực tiếp  tỷ lệ con sống cao hơn.
4. Tại sao hình thức thai sinh thực hiện trò chơi học tập là tiến bộ nhất trong giới động vật?
Con non, được nuôi dưỡng tốt, việc học tập rút kinh nghiệm từ trò chơi tập tính của thú đa dạng  thích nghi cao

III.SỰ TIẾN HÓA CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN HỮU TÍNH
Sự tiến hoá các hình thức sinh sản hữu tính có ý nghĩa như thế nào?
* Sự hoàn chỉnh các hình thức sinh sản hữu tính đảm bảo cho động vật đạt hiệu quả sinh học cao: Nâng cao tỉ lệ thụ tinh, tỉ lệ sống sót, thúc đẩy sự tăng trưởng nhanh của động vật non.
Động vật càng tiến hoá thì tỉ lệ sinh con non càng ít, làm thế nào để duy trì số lượng cá thể loài trong tự nhiên?
+ Tăng số lượng cá thể cái.
+ Đảm bảo tỷ lệ sống sót của con non trong quần thể...
Địa phương em đã làm gì để bảo vệ động vật trong mùa sinh sản?
+ Cấm săn bắt cá thể cái và con non trong mùa sinh sản.
+ Tuyên truyền ý thức bảo vệ môi trường sống và động vật trong mùa sinh sản.
NỘI DUNG BÀI HỌC
I. SINH SẢN VÔ TÍNH
- Sinh sản vô tính không có sự kết hợp tế bào sinh dục đực và cái
Có hai hình thức sinh sản vô tính:
+ Phân đôi cơ thể
+ Sinh sản sinh dưỡng: Mọc chồi và tái sinh.
II.SINH SẢN HỮU TÍNH
- Sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản có sự kết hợp giữa tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái tạo thành hợp tử.
III.SỰ TIẾN HÓA CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN HỮU TÍNH
Sự hoàn chỉnh dần các hình thức sinh sản thể hiện:
+ Thụ tinh ngoài  thụ tinh trong.
+ Đẻ nhiều trứng  đẻ ít trứng  đẻ con.
+ Phôi phát triển có biến thái phát triển trực tiếp không có nhau thai  phát triển trực tiếp có nhau thai.
+ Con non không được nuôi dưỡng  được nuôi dưỡng bằng sữa mẹ  được học tập thích nghi với cuộc sống.
* Sự hoàn chỉnh các hình thức sinh sản hữu tính đảm bảo cho động vật đạt hiệu quả sinh học cao: Nâng cao tỉ lệ thụ tinh, tỉ lệ sống sót, thúc đẩy sự tăng trưởng nhanh của động vật non.
Câu 1: Sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản
a. Không có sự kết hợp giữa tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái
b. Ưu thế hơn so với sinh sản vô tính
c. Có sự kết hợp giữa tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái
d. Cả a, b, c đều đúng

KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ
Câu 2: Các hình thức sinh sản vô tính là :
Sự phân đôi cơ thể
Sinh con
Mọc chồi
d. Cả a và c đúng
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:

- Học bài và trả lời câu hỏi cuối SGK

- Đọc mục : “Em có biết”

- Xem lại ngành: Động Vật Không Xương Sống và Động Vật Có Xương Sống .

- Chuẩn bị bài 56: CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT