Bài 55. Tiến hoá về sinh sản

KIỂM TRA BÀI CŨ

Câu hỏi:
- Nêu sự phân hóa của hệ tuần hoàn và hệ sinh dục trong quá trình tiến hóa của động vật.
- Sự phức tạp hóa tổ chức cơ thể ở động vật có ý nghĩa gì?
Trả lời:
+Hệ tuần hoàn: chưa có tim -> tim chưa có ngăn -> tim có 2 ngăn -> tim 3 ngăn -> tim 4 ngăn.
+ Hệ sinh dục: chưa phân hóa -> tuyến sinh dục không có ống dẫn -> tuyến sinh dục có ống dẫn sinh dục.
- Ý nghĩa của sự phức tạp hóa tổ chức cơ thể động vật:
+ Các cơ quan hoạt động có hiệu quả cao hơn.
+ Cơ thể thích nghi với môi trường sống.
BÀI 55:
TIẾN HÓA VỀ SINH SẢN
I.SINH SẢN VÔ TÍNH
Các bước sinh sản phân đôi của trùng roi
Sinh sản của thủy tức
? Nhận xét gì về đặc điểm sinh sản của trùng roi và thủy tức
Giống nhau: Đều là hình thức sinh sản vô tính.
Khác nhau:
+ Trùng roi sinh sản bằng cách phân đôi.
+ Thủy tức sinh sản bằng cách mọc chồi.
I.SINH SẢN VÔ TÍNH
? Thế nào là hình thức sinh sản vô tính
- Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái kết hợp với nhau.
- Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái kết hợp với nhau.
Có những hình thức sinh sản vô tính nào
Có hai hình thức sinh sản hữu tính: phân đôi và mọc chồi.
? Hãy cho biết ở động vật không xương sống những đại diện nào có hình thức sinh sản vô tính bằng cách phân đôi như trùng roi hoặc mọc chồi như thủy tức
Phân đôi: Trùng amip, trùng giày, trùng roi…

Mọc chồi: San hô, thủy tức.
II.SINH SẢN HỮU TÍNH
- Hãy đọc thông tin SGK kết hợp với quan sát hình dưới đây
? Thế nào là hình thức sinh sản hữu tính
- Hình thức sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản có sự kết hợp của tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái tạo thành hợp tử.
- Hình thức sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản có sự kết hợp của tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái tạo thành hợp tử.
I.SINH SẢN VÔ TÍNH
- Sinh sản tính là hình thức sinh sản không có tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái kết hợp với nhau.
Thụ tinh của trứng và tinh trùng ở người
So sánh hình thức sinh sản vô tính và hình thức sinh sản hữu tính
Kế thừa đặc điểm
Một cá thể
Hai cá thể
1
1
2
2
? Từ bảng trên rút ra nhận xét gì
Nhận xét:
- Sinh sản hữu tính ưu việt hơn sinh sản vô tính. Bởi vì có sự tham gia của hai cá thể và được kế thừa đặc điểm từ hai cá thể.
Quan sát hình ảnh giun đũa và giun đất
Giun đũa
Giun đất
? Như thế nào được gọi là thụ tinh trong, thụ tinh ngoài
- Trong sinh sản hữu tính có sự kết hợp giữa tế bào sinh dục đực(tinh trùng) và tế bào sinh dục cái (trứng). Trứng được thụ tinh ngoài cơ thể mẹ là thụ tinh ngoài và được thụ tinh trong cơ thể mẹ là thụ tinh trong.

? Như thế nào thì được gọi là cá thể lưỡng tính, cá thể phân tính
- Nếu yếu tố đực và yếu tố cái có trên cùng một cá thể thì được gọi là cá thể lưỡng tính. Nếu trên hai cá thể khác nhau thì được gọi là cá thể phân tính.
? Hãy cho biết giun đất, giun đũa, cá thể nào là lưỡng tính, phân tính và có hình thức thụ tinh ngoài, thụ tinh trong

Bảng 1. Sự khác nhau giữa giun đất và giun đũa
+
+
+
+
I.SINH SẢN VÔ TÍNH
III.SỰ TIẾN HÓA CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN HỮU TÍNH
II.SINH SẢN HỮU TÍNH
ĐĐọc thông tin SGK và hoàn thành bảng vào vở bài tập
Bảng: Sự sinh sản hữu tính và tập tính chăm sóc con ở động vật
Thụ tinh ngoài
Đẻ trứng
Thụ tinh trong
Đẻ trứng
Thụ tinh ngoài
Đẻ trứng
Thụ tinh ngoài
Đẻ trứng
Thụ tinh trong
Đẻ trứng
Thụ tinh trong
Đẻ trứng
Thụ tinh trong
Đẻ con
Thụ tinh trong ưu việt hơn so với
thụ tinh ngoài như thế nào ?
Số lượng trứng được thụ tinh
nhiều và an toàn hơn.
Sự hoàn chỉnh dần các hình thức sinh sản thể hiện:
Từ thụ tinh ngoài  thụ tinh trong.
Sự đẻ con tiến hóa hơn so với đẻ trứng như thế nào ?
Phôi phát triển trực tiếp trong
cơ thể mẹ an toàn hơn, không
phụ thuộc vào lượng noãn
hoàng, con non không phụ thuộc
vào lượng thức ăn ngoài tự nhiên.
- Đẻ nhiều trứng  đẻ ít trứng  đẻ con.
III.SỰ TIẾN HÓA CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN HỮU TÍNH
- Quan sát hình ảnh thụ tinh của thằn lằn bóng đuôi dài và hình ảnh thụ tinh của ếch.
Thụ tinh ngoài
Đẻ trứng
Biến thái
Không đào hang, lót ổ
Con non (ấu trùng hay nòng nọc) tự đi kiếm mồi
Thụ tinh trong
Đẻ trứng
Biến thái
Không đào hang, lót ổ
Con non (ấu trùng hay nòng nọc) tự đi kiếm mồi
Thụ tinh ngoài
Đẻ trứng
Trực tiếp không nhau thai
Không đào hang, lót ổ
Con non tự đi kiếm mồi
Thụ tinh ngoài
Đẻ trứng
Biến thái
Không đào hang, lót ổ
Con non (ấu trùng hay nòng nọc) tự đi kiếm mồi
Thụ tinh trong
Đẻ trứng
Trực tiếp không nhau thai
Không đào hang, lót ổ
Con non tự đi kiếm mồi
Thụ tinh trong
Đẻ trứng
Trực tiếp không nhau thai
Làm tổ, ấp trứng
Sữa diều, mớm mồi
Thụ tinh trong
Đẻ con
Trực tiếp có nhau thai
Đào hang, lót ổ
Sữa mẹ
Sự hoàn chỉnh dần các hình thức sinh sản thể hiện:
Từ thụ tinh ngoài  thụ tinh trong.
- Đẻ nhiều trứng  đẻ ít trứng  đẻ con.
Tại sao sự phát triển trực
tiếp lại tiến bộ hơn so
với phát triển gián tiếp?
Phát triển trực tiếp 
tỷ lệ con sống cao hơn.
Phôi phát triển có biến thái  phát triển trực tiếp không có nhau thai  phát triển trực tiếp có nhau thai.
Con non không được nuôi dưỡng  nuôi dưỡng bằng sữa mẹ  được học tập thích nghi với cuộc sống.
III.SỰ TIẾN HÓA CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN HỮU TÍNH
? Ý nghĩa của sự tiến hóa các hình thức sinh sản ở động vật
- Sự hoàn chỉnh các hình thức sinh sản ở động vật đã đảm bảo cho động vật đạt hiệu quả sinh học cao như:
+ Nâng cao tỉ lệ thụ tinh.
+ Tỉ lệ sống sót.
+ Thúc đẩy sự tăng trưởng nhanh ở động vật non.
(?) Địa phương em đã làm gì để bảo vệ động vật trong mùa sinh sản?
+ Bảo vệ động vật trong mùa sinh sản, bằng cách: Cấm săn bắt cá thể cái và con non trong mùa sinh sản
+ Tuyên truyền ý thức bảo vệ môi trường sống và động vật trong mùa sinh sản
Hãy khoanh tròn vào chữ cái đầu câu trả lời đúng:
Câu 1: Trong các nhóm động vật sau, nhóm hình ảnh nào sinh sản vô tính?
Câu 2: Nhóm động vật nào thụ tinh trong?
Dặn dò:
- Về nhà học bài và làm bài tập.
Đọc thêm phần em có biết.
Chuẩn bị bài 56: Cây phát sinh giới động vật