Bài 55. Màu sắc các vật dưới ánh sáng trắng và dưới ánh sáng màu

GIÁO VIÊN : KIEÀU ÑOÃ THOAÏI UYEÂN
SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG
SỰ TRỘN ÁNH SÁNG MÀU
PHÂN TÍCH MỘT CHÙM SÁNG
TRẮNG BẰNG LĂNG KÍNH
1. THÍ NGHIỆM 1:
- Quan sát một khe sáng trắng qua một lăng kính.
- Đặt lăng kính sao cho các cạnh của nó song song với một khe sáng trắng. Đặt màn hứng ánh sáng sau lăng kính. Ta sẽ thấy một dải nhiều màu.
A
P
B
Nguồn sáng trắng
Tấm chắn khe sáng
Lăng kính
Màn
Ta thu được dải màu có các màu nằm sát cạnh nhau: Đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm, tím.
2. THÍ NGHIỆM 2:
Chắn trước khe sáng một tấm lọc màu đỏ, rồi tấm lọc màu xanh và tấm lọc nửa trên màu đỏ nửa dưới màu xanh . Hãy dự đoán hình ảnh sẽ quan sát được.
A
P
B
Đỏ
Nguồn sáng trắng
Tấm chắn khe sáng
Lăng kính
Màn
Tấm lọc đỏ
Tấm lọc xanh
Xanh
A
P
B
Đỏ
Nguồn sáng trắng
Tấm chắn khe sáng
Lăng kính
Màn
Tấm lọc đỏ
Tấm lọc xanh
Xanh
- Thu được ánh sáng màu đỏ qua tấm lọc màu đỏ.
Thu được ánh sáng màu xanh qua tấm lọc màu xanh
- Thu được hai vạch ánh sáng màu đỏ xanh trên màn
Chú ý: Vị trí 2 màu đỏ và xanh không nằm trùng lên nhau.
3. KẾT LUẬN:
Lăng kính có tác dụng tách các chùm sáng màu có sẳn trong chùm sáng trắng cho mỗi chùm đi theo một phương khác nhau.
II. PHÂN TÍCH CHÙM SÁNG TRẮNG
BẰNG SỰ PHẢN XẠ TRÊN ĐĨA CD
1. THÍ NGHIỆM 3:
Ta thu được ánh sáng từ đĩa CD có các màu: Đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm, tím.
Quan sát mặt ghi của một đĩa CD dưới ánh sáng trắng.
- A�nh sáng chiếu đến đĩa CD là ánh sáng màu trắng
- Ánh sáng từ đĩa CD đến mắt có các màu: Đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm, tím.
2. KẾT LUẬN:
Có thể phân tích một chùm sáng trắng thành những chùm sáng màu bằng cách cho nó phản xạ trên mặt ghi của một đĩa CD.
III. SÖÏ TROÄN CAÙC AÙNH SAÙNG MAØU:
1. THẾ NÀO TRỘN CÁC ÁNH SÁNG MÀU VỚI NHAU
Ta chiếu 2 hoặc 3 màu với nhau vào một chỗ trên một màn chắn. Màu thu được trên màn ảnh sẽ là màu của các chùm sáng màu trộn lại.
2;3;4: Các tấm lọc màu
5:6 :Các gương phẳng
5
7;8:9 :Các tia sáng
6
9
8
7
3
4
2
1
1: Đèn
2. TRỘN HAI ÁNH SÁNG MÀU VỚI NHAU
a. Thí Nghiệm1:
Chắn hai cửa sổ bằng hai tấm lọc màu bất kì, lấy trong các bộ tấm lọc màu đỏ, lục, lam. Chắn cửa sổ còn lại bằng tấm chắn sáng. Đặt màn vào chỗ chùm sáng màu giao nhau.
?
Có khi nào em thu được “ánh sáng màu đen” sau khi trộn hay không?
C1: Em đã trộn hai ánh sáng màu nào với nhau? Kết quả đã thu được ánh sáng màu nào?
Chùm sáng màu vàng
Chùm sáng màu hồng
Chùm sáng màu nõn chuối
3. TRỘN 3 ÁNH SÁNG MÀU VỚI NHAU ĐỂ ĐƯỢC ÁNH SÁNG TRẮNG.
Chắn ba cửa sổ bằng ba tấm lọc màu đỏ, lục, lam. Tìm chỗ ba chùm sáng màu đó gặp nhau và nhận xét về màu mà ta thu được ở chỗ đó.
1. Thí nghiệm 2
Khi trộn hai ánh sáng màu với nhau ta được ánh sáng màu khác.
Khi hoàn toàn không có ánh sáng thì ta thấy tối, tức là thấy màu đen.
b. Kết luận
C2: Tại chỗ ba chùm sáng nói trên gặp nhau, em thu được ánh sáng màu gì?
Khi trộn ba chùm sáng màu đỏ, lục và lam với nhau một cách thích hợp ta được ánh sáng màu trắng.
Trộn các ánh sáng có màu từ tím đến đỏ do lăng kính phân tích ra ta cũng được ánh sáng trắng.
b. Kết luận:
IV. Vận dụng
Câu 1: Có thể coi cách dùng các tấm lọc màu như một cách phân tích ánh sáng trắng thành ánh sáng màu được không?
Ta có thể coi các tấm lọc màu như một cách phân tích ánh sáng trắng. Ta sẽ biết trong chùm sáng trắng có những ánh sáng nào qua các tấm lọc màu.
Caâu 2: Làm một vòng tròn nhỏ bằng bìa cứng, trên dán giấy trắng. Chia vòng tròn thành ba phần bằng nhau: Một phần tô màu đỏ, một phần tô màu lục và một phần tô màu lam. Làm thêm trục quay cho vòng tròn như một con quay. Cho vòng tròn quay tít. Nhận xét về màu của mặt giấy lúc đó. Có thể coi đây là một thí nghiệm trộn các ánh sáng màu với nhau được không?
V. CỦNG CỐ:
Câu 1: Có những cách nào để phân tích một chùm sáng trắng thành những chùm sáng màu khác nhau?
Dùng lăng kính và đĩa CD để phân tích chùm sáng trắng thành những chùm sáng màu.
Câu 2: Trong chùm sáng trắng phân tích có những ánh sáng màu nào?
Đỏ, Cam, Vàng, Lục, Lam, Chàm, Tím
Câu 3: Trộn những ánh sáng màu nào ta thu được ánh sáng trắng?
- Trộn ánh sáng Đỏ, Lục, Lam.
- Trộn các ánh sáng từ màu Đỏ đến Tím
Hướng dẫn về nhà:

- Học ghi nhớ
Làm tất cả các bài tập trong sách bài tập.
Soaïn baøi 55: Maøu saéc caùc vaät döôùi aùnh saùng traéng vaø aùnh saùng maøu.
Bài học đã kết thúc
Cám ơn quí thầ�y cô và các em học sinh.