Bài 55. Giới thiệu chung hệ nội tiết

CHUONG X. N?I TI?T
BÀI 55. GIỚI THIỆU CHUNG HỆ NỘI TIẾT
Mục tiêu bài học
Nêu được sự giống và khác nhau của tuyến nội tiết với tuyến ngoại tiết
Kể tên các tuyến nội tiết chính của cơ thể và xác định rõ vị trí của chúng
Nêu rõ được tính chất và vai trò của hoocmon( sản phẩm của tuyến nội tiết)?nêu rõ tầm quan trọng của tuyến nội tiết đối với đời sống.
Tiết 58 :
CHUONG X. N?I TI?T

BÀI 55. GIỚI THIỆU CHUNG HỆ NỘI TIẾT

ĐẶC ĐIỂM HỆ NỘI TIẾT
PHÂN BIỆT TUYẾN NỘI TIẾT VỚI TUYẾN NGOẠI TIẾT
HOOCMON
1. Tính chất của hoocmon
2. Vai trò của hoocmon
-Nghieõn cửựu thoõng tin cho bieỏt:
Heọ noọi tieỏt coự ủaởc ủieồm gỡ?

CHUONG X. N?I TI?T

BÀI 55. GIỚI THIỆU CHUNG HỆ NỘI TIẾT

I. ĐẶC ĐIỂM HỆ NỘI TIẾT
- Điều hòa các quá trình sinh lý trong cơ thể: trao đổi chất, chuyển hóa vật chất và năng lượng.
- Chất tiết (hoocmon)tác động thông qua đường máu nên chậm nhưng kéo dài
? tuyến nội tiết sản xuất ra sản phẩm theo đường máu đến các cơ quan đích điều hòa các quá trình sinh lý
CHUONG X. N?I TI?T

BÀI 55. GIỚI THIỆU CHUNG HỆ NỘI TIẾT

I. ĐẶC ĐIỂM HỆ NỘI TIẾT
? Tuyế�n nội tiết sản xuất ra sản phẩm (hoocmon) theo đường máu đến các cơ quan đích điều hòa các quá trình sinh lý trong cơ thể
II. PHÂN BIỆT TUYẾN NỘI TIẾT VỚI TUYẾN NGOẠI TIẾT
- Quan sát H55.1 và 55.2 cho biết điểm giống và khác nhau về cấu tạo và chức năng của tuyến nội tiết và ngoại tiết theo mẫu sau
+ Kích thước lớn hơn
+ Có ống dẫn chất tiết đến cơ quan tác động
+ Lượng chất tiết nhiều nhưng hoạt tính không mạnh
+ có tác dụng trong quá trình tiêu hóa thức ăn, thải bã, điều hòa thân nhiệt.
Đều có các tế bào tuyến tiết ra chất
tiết
+ Kích thước rất nhỏ
+ Không có ống dẫn, chất tiết ngấm thẳng vào máu đến cơ quan đích.
+ Lượng hoocmôn tiết ít nhưng có hoạt tính mạnh.
+ Có tác dụng điều khiển, điều hoà, phối hợp hoạt động của các cơ quan
- Hãy kể tên các tuyến mà em biết và cho biết chúng thuộc loại tuyến nào?
Hoàn thành bảng so sánh
�
Tuyến ngoại tiết: tuyến mồ hôi, tuyến nhờn, tuyến nước bọt, tuyến vị, tuyến lệ.*
Tuyến nội tiết: tuyến yên, tuyến giáp, tuyến trên thận
Tuyến pha( vừa là tuyến nội tiết vừa là tuyến ngoại tiết): tuyến tụy, tuyến sinh dục
Sản phẩm tiết ( chất tiết) của tuyến nội tiết là gì?
- Hooc mon
CHUONG X. N?I TI?T

BÀI 55. GIỚI THIỆU CHUNG HỆ NỘI TIẾT

I. ĐẶC ĐIỂM HỆ NỘI TIẾT
II. PHÂN BIỆT TUYẾN NỘI TIẾT VỚI TUYẾN NGOẠI TIẾT
Tuyến ngoại tiết: chất tiết theo ống dẫn đến cơ quan tác động
Tuyến nội tiết: chất tiết ngấm thẳng vào máu tới cơ quan đích
?
- Tuyến pha: Một số tuyến vừa làm nhiệm vụ nội tiết vừa làm nhiệm vụ ngoại tiết - VD: tuyến tụy
- Sản phẩm tiết của tuyến nội tiết là hoocmon *
Hãy xác định các tuyến
nội tiết chính trên tranh?
- Tuyến giáp, tuyến cận giáp, tuyến yên, tuyến trên thận
CHUONG X. N?I TI?T

BÀI 55. GIỚI THIỆU CHUNG HỆ NỘI TIẾT

I. ĐẶC ĐIỂM HỆ NỘI TIẾT
II. PHÂN BIỆT TUYẾN NỘI TIẾT VỚI TUYẾN NGOẠI TIẾT
III. HOOCMON
1. Tính chất của hoocmon
Nghiên cứu thông tin cho biết: Hoocmon có những tính chất nào? Cho ví dụ.
Hoocmon có tính đặc hiệu: mỗi hoocmon chỉ ảnh hưởng đến một hoặc một số cơ quan xác định( cơ quan đích)
Hoocmon có hoạt tính sinh học cao, chỉ một lượng nhỏ cũng có ảnh hưởng rõ rệt
Hoocmon không mang tính đặc trương cho loài
CHUONG X. N?I TI?T

BÀI 55. GIỚI THIỆU CHUNG HỆ NỘI TIẾT

I. ĐẶC ĐIỂM HỆ NỘI TIẾT
II. PHÂN BIỆT TUYẾN NỘI TIẾT VỚI TUYẾN NGOẠI TIẾT
III. HOOCMON
1. Tính chất của hoocmon
Hoocmon có tính đặc hiệu
Hoocmon có hoạt tính sinh học cao
Hoocmon không mang tính đặc trưng cho loài
?
VD: Hoocmon có tính đặc hiệu
Insulin do tuyến tuỵ tiết ra có tác dụng làm hạ đường huyết ? ảnh hưởng đến gan,.
Hoocmon FSH kích thích nang trứng hoặc tinh hoàn lại chỉ có ảnh hưởng đến quá trình trứng chín hoặc sinh tinh
VD:hoocmon không mang tính đặc trưng cho loài
? Dùng Insulin của bò để chữa bệnh tiểu đường ở người
VD: hoocmon có hoạt tính sinh học cao.
Hoocmon tăng trưởng GH: tiết nhiều làm tăng kích thước cơ thể,
Tiết ít làm giảm chiều cao
CHUONG X. N?I TI?T

BÀI 55. GIỚI THIỆU CHUNG HỆ NỘI TIẾT

I. ĐẶC ĐIỂM HỆ NỘI TIẾT
II. PHÂN BIỆT TUYẾN NỘI TIẾT VỚI TUYẾN NGOẠI TIẾT
III. HOOCMON
Tính chất của hoocmon
Vai trò của hoocmon
Hoocmon có vai trò gì?
Duy trì ổn định môi trường bên trong cơ thể
Điều hòa các quá trình sinh lý diễn ra bình thường
?
Thieu iot tiroxin k tiet ra, tuyen yen tiet hmon thuc day tuyen giap tang cuong hdong gay phi dai tuyen
Bazodo: tgiap hdong manh, tang cuong tiet hmon
Tầm quan trọng của hệ nội tiết: Đảm bảo hoạt động của các cơ quan diễn ra bình thường, nếu mất cân bằng hoạt động của tuyến sẽ gây tình trạng bệnh lý.
Củng cố :
Hãy xác định lại các tuyến nội tiết chính
Hãy chọn câu trả lời đúng
1. Tuyến nào dưới đây là tuyến nội tiết ?
a. Tuyến vị. b. Tuyến giáp.
c. Tuyến ruột. d. Tuyến nước bọt.
2. Tuyến nào sau đây vừa nội tiết vừa ngoại tiết ?
a. Tuyến tuỵ. b. Tuyến mồ hôi.
c. Tuyến yên. d. Tuyến giáp.
3. Sản phẩm tiết của tuyến nội tiết gọi là :
a. Enzim. b. Hormon.
c. Vitamin. d. Cả 3 đều sai.
4. Tính chất của hoocmon là :
a. Tính đặc hiệu. b. Hoạt tính sinh học cao.
c. Không mang tính đặc trưng. d. Cả a,b,c.
? Học bài
? Nghiên cứu BÀI 56.1, H56.1,2,3.
DẶN DÒ