Bài 54. Vệ sinh hệ thần kinh

Kiểm tra bài cũ
1. Trình bày ý nghĩa của sự hình thành và ức chế phản xạ có điều kiện ở người ?
2. Tiếng nói và chữ viết có vai trò gì trong đời sống con người ?
Như ta đã biết mọi hoạt động của cơ thể đều là phản xạ. Mà phản xạ thực hiện được là nhờ vào hệ thần kinh. Vậy làm thế nào để hệ thần kinh hoạt động tốt ?
NỘI DUNG
Ý NGHĨA CỦA GIẤC NGỦ ĐỐI VỚI SỨC KHỎE
2. LAO ĐỘNG VÀ NGHỈ NGƠI HỢP LÍ
3. TRÁNH LẠM DỤNG CÁC CHẤT KÍCH THÍCH VÀ ỨC CHẾ ĐỐI VỚI HỆ THẦN KINH.
Bài 54 : VỆ SINH HỆ THẦN KINH
1. Ý nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe
Chó có thể nhịn ăn 20 ngày vẫn có thể vỗ béo trở lại nhưng mất ngủ 10 - 12 ngày là chó chết.
Em đã bao giờ bị mất ngủ chưa ?
Hãy mô tả cảm giác khi bị mất ngủ ?
Các biểu hiện khi thức quá khuya hoặc thiếu ngủ
Tại sao nói giấc ngủ là nhu cầu
sinh lí của cơ thể ?
Ngủ là đòi hỏi tự nhiên mà cơ thể cần hơn ăn.
Giấc ngủ có ý nghĩa như thế nào
đối với sức khỏe ?
Ngủ là một quá trình ức chế tự nhiên của bộ não có tác dụng bảo vệ, phục hồi khả năng làm việc của hệ thần kinh
Thời gian ngủ chiếm 1/3 đời sống con người. Nếu mất ngủ hoặc thức nhiều ngày liên tiếp thì sinh mệt mỏi, thần kinh suy nhược dẫn đến bệnh.
Nêu những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp
hoặc gián tiếp đến giấc ngủ ?
- Ăn quá no, đèn quá sáng, ồn ào…
- Sử dụng các chất kích thích như chè đặc, cà phê, thuốc lá…
- Tinh thần không thoải mái, chổ ngủ không thuận tiện…
Thiếu ngủ
- Mất tập trung, trở nên cáu bẳn, khó tính, hay quên ... dẫn đến tâm lý bất ổn, trầm cảm và stress.
- Huyết áp tăng cao và nguy cơ mắc phải các bệnh về tim là rất lớn.
- Làm cho trẻ em chậm phát triển, thiếu minh mẫn và khả năng tiếp thu kém.
Muốn có giấc ngủ tốt cần những điều kiện gì ?
Chỗ ngủ thuận tiện : sạch sẽ, yên tĩnh, không quá sáng.
- Có những thói quen : đi ngủ đúng giờ, đánh răng trước khi đi ngủ, hít thở sâu, đều đặn để đi vào giấc ngủ nhanh hơn.
- Tránh các kích thích ảnh hưởng tới giấc ngủ suy nghĩ, lo âu trước khi ngủ.
- Giữ cho cơ thể sảng khoái, tinh thần thoải mái.
- Không dùng chất kích thích, không ăn quá no.
Theo em thời gian ngủ của trẻ em, người trưởng
thành và người già khác nhau như thế nào ?
Trẻ sơ sinh : 20 giờ/ngày
Người trưởng thành : 7 - 8 giờ/ngày
Người già : 5 - 6 giờ/ngày
Tại sao trong khi ngủ lại xuất hiện những
giấc mơ hay có hiện tượng mộng du ?
- Khi ngủ, vỏ não dường như bị ức chế, thì một số trung khu khác lại tăng cường hoạt động, các kích thích từ môi trường tác động lên vùng đó đưa lại các hình ảnh  đó chính là giấc mơ.
- Mộng du xuất hiện khi trung khu vận động được tăng cường.
Em đã thức khuya và làm việc quá sức ở những trường hợp nào ? Sau đó em cảm thấy thế nào ?
Bài 54 : VỆ SINH HỆ THẦN KINH
1. Ý nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe
2. Lao động và nghỉ ngơi hợp lí :
Tại sao không nên làm việc quá sức ?
Thức quá khuya ?
Tránh gây căng thẳng, mệt mỏi cho hệ thần kinh
Cần phải làm gì để giữ gìn và bảo vệ
hệ thần kinh ?
- Đảm bảo giấc ngủ hằng ngày để phục hồi khả năng làm việc của hệ thần kinh.
- Giữ cho tâm hồn thanh thản, tránh suy nghĩ lo âu.
- Xây dựng chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lí.
Lao động và nghỉ ngơi như thế nào
là hợp lí ?
Lao động, học tập xen kẽ với
nghỉ ngơi, tránh đơn điệu,
nhàm chán.
Ở trường học, giờ ra chơi có ý nghĩa gì
đối với các em học sinh ?
Sau những tiết học căng thẳng, hệ thần kinh
làm việc nhiều, giờ ra chơi giúp cho hệ thần
kinh được phục hồi, nghỉ ngơi để chuẩn bị cho
tiết học tiếp theo được tốt hơn.
Bài 54 : VỆ SINH HỆ THẦN KINH
1. Ý nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe
2. Lao động và nghỉ ngơi hợp lí :
3. Tránh lạm dụng các chất kích thích và ức chế đối với hệ thần kinh :
Để cho hệ thần kinh được khoẻ mạnh chúng ta nên làm gì ?
- Giúp tỉnh táo, kích thích khả năng làm việc, …
- Rối loạn tim mạch, mất ngủ, có thể gây viêm niêm mạc dạ dày, …
MỘT SỐ CHẤT KÍCH THÍCH
Trà xanh có thể giúp sống khoẻ, sống thọ nhưng uống không đúng cách lại có thể dẫn tới ung thư thực quản hay bệnh máu vón cục, gây tắc nghẽn thành mạch máu ...
Rượu có thể bảo vệ chống lại bệnh về động mạch vành của tim, chống đau nhức và cũng có thể làm tăng tuổi thọ (nếu sử dụng liều lượng thích hợp 20 - 40g ở nam và 10 - 20g ở nữ).
MỘT SỐ CHẤT GÂY NGHIỆN
Trong khói thuốc có khoảng 4.000 chất hóa học, trong đó có 40 được xếp vào loại gây ung thư. Gồm những chất như nicotin, hắc ín và benzen, fomanđêhít, amoniac, axeton … ảnh hưởng đến toàn bộ hệ TK, mạch máu và nội tiết gây ra những bệnh tim mạch, giảm trí nhớ và các bệnh ung thư.
Cây anh túc
Thuốc phiện (opium)
có thể trị tiêu chảy nặng, làm thông ruột hồi.
Cây cần sa
Chứa chất THC, chất này có tác dụng hạ huyết áp, an thần nhưng đặc biệt là kích thích và gây nghiện, tạo cảm giác thư giãn, sảng khoái, phấn chấn với những ảo giác đẹp, huyền ảo.
Thuốc lắc là chất ma túy tổng hợp MDMA làm tế bào thần kinh bị kích thích không ngừng, gây quen, nghiện và suy kiệt thứ phát.
Ghép câu ở cột B, C để thấy được tác hại của chất kích thích và chất gây nghiện.
Rượu
Chè, cà phê
- Hoạt động não bộ bị rối loạn, trí nhớ kém
- Kích thích hệ thần kinh, gây mất ngủ
Thuốc lá
Ma tuý
- Cơ thể suy yếu, dễ mắc bệnh ung thư
- Suy yếu nòi giống, cạn kiệt kinh tế, lây nhiễm HIV, mất nhân cách
Doping
- Làm biến chất cơ thể con người.
- Dùng nhiều có thể tử vong.
Chất làm suy giảm chức năng hệ thần kinh
Thuốc ngủ
Thuốc gây mê, gây tê, …
Tác hại của chất gây kích thích và gây nghiện
Tác hại của trà, cà phê
Tác hại của rượu
Tác hại của thuốc lá
Ngày nay tình trạng sử dụng ma tuý ngày một nhiều ở tuổi thanh niên, đặc biệt là ma tuý đang “len lỏi” vào trường học …
Tác hại của ma túy
Hậu quả của sử dụng ma tuý
Virut HIV
Chúng ta có nên lạm dụng các chất kích
thích không ? Vì sao ?
Cần tránh lạm dụng các chất kích thích như : rượu, bia, thuốc lá, trà … để tránh gây hại cho hệ thần kinh.
Là học sinh em sẽ làm gì trước tệ nạn
ma túy và hiểm họa HIV ?
Có thái độ cương quyết tránh xa ma túy.
Vai trò của giấc ngủ là :
A. Làm tăng khả năng tiếp nhận cảm giác cơ thể.
B. Làm tăng số lượng nơron trong cơ thể.
C. Bảo vệ, phục hồi khả năng hoạt động của hệ thần kinh.
Trong các chất sau, chất nào có hại cho
hệ thần kinh ?
Sử dụng ma tuý với liều lượng nhỏ và lâu dài sẽ không gây nghiện.

A. Đúng.

B. Sai.
Hướng dẫn về nhà
- Học bài theo câu hỏi 1, 2 SGK/173.
- Xây dựng cho mình một thời gian biểu hợp lí vào vở bài tập và thực hiện nghiêm túc thời khoá biểu đó.
- Ôn lại các bài đã học tiết sau ôn tập
Chào tạm biệt, hẹn gặp lại buổi học sau.