Bài 54. Vệ sinh hệ thần kinh

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
TỚI DỰ GIỜ THĂM LỚP
Môn Sinh học 8
1. Sự thành lập và ức chế phản xạ có điều kiện ở người có ý nghĩa gì?
Ý nghĩa:
- Giúp cơ thể thích nghi được với những điều kiện sống luôn luôn thay đổi.
- Hình thành những thói quen, tập quán, nếp sống có văn hoá.
- Cho VD thực tiễn về sự thành lập phản xạ mới và ức chế phản xạ cũ?
- VD: Loại bỏ các thói quen xấu trong học tập, sinh hoạt bằng hiện tượng ức chế, sống nề nếp, ngăn nắp, … lâu dần hình thành phản xạ có điều kiện  thói quen tốt.
KIỂM TRA BÀI CŨ
3
BÀI 54: VỆ SINH HỆ THẦN KINH
NỘI DUNG:
I. Ý nghĩa của giấc ngủ với sức khỏe
II. Lao động và nghỉ ngơi hợp lý
III. Tránh lạm dụng các chất kích thích và ức chế đối với hệ thần kinh
I. Ý Nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe.
BÀI 54: VỆ SINH HỆ THẦN KINH


Hãy mô tả cảm giác khi thức quá khuya hoặc thiếu ngủ?


Mệt mỏi
Căng thẳng
Mất tập trung


Tại sao nói giấc ngủ là nhu cầu sinh lí của cơ thể?


Ngủ là quá trình ức chế tự nhiên.
Ngủ là nhu cầu sinh lí của cơ thể. Là kết quả của một quá trình ức chế tự nhiên có tác dụng bảo vệ, phục hồi khả năng làm việc (hoạt động) của hệ thần kinh.
I. Ý Nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe.
BÀI 54: VỆ SINH HỆ THẦN KINH
Giấc ngủ có một ý nghĩa như thế nào đối với sức khỏe?
Bản chất của ngủ là gì? Khi ngủ sự hoạt động của các cơ quan như thế nào?
Bản chất của giấc ngủ là quá trình ức chế lan truyền khắp vỏ não.
Khi ngủ các cơ quan giảm hoạt động
Bảo vệ, phục hồi khả năng làm việc (hoạt động) của hệ thần kinh và các cơ quan.
Em có biết ?
* Thời gian ngủ chiếm 1/3 đời sống con người. Nếu mất ngủ hoặc thức nhiều ngày liên tiếp thì sinh mệt mỏi, thần kinh suy nhược  bệnh.
Em có biết ?
* Cho chó nhịn ăn 20 ngày, giảm 50% trọng lượng cơ thể vẫn có thể nuôi béo trở lại. Nhưng chó mất ngủ 10 – 12 ngày thì nó chết mặc dù trọng lượng chỉ giảm 5-13%.
I. Ý Nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe.
BÀI 54: VỆ SINH HỆ THẦN KINH
Muốn có giấc ngủ tốt cần những điều kiện gì?
Tìm những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến giấc ngủ?
Thảo luận nhóm nhỏ ( 2 phút)
I. Ý Nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe.
BÀI 54: VỆ SINH HỆ THẦN KINH
Tìm những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến giấc ngủ?
- Ăn quá no, đèn quá sáng, ồn ào…
I. Ý Nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe.
BÀI 54: VỆ SINH HỆ THẦN KINH
- Sử dụng các chất kích thích như chè đặc, cà phê, thuốc lá…
I. Ý Nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe.
BÀI 54: VỆ SINH HỆ THẦN KINH
- Tinh thần không thoải mái, chỗ ngủ không thuận tiện…
I. Ý Nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe.
BÀI 54: VỆ SINH HỆ THẦN KINH
Muốn có giấc ngủ tốt cần những điều kiện gì?
Biện pháp để có giấc ngủ tốt:
- Tạo phản xạ chuẩn bị cho giấc ngủ: đánh răng trước khi đi ngủ, ngủ đúng giờ.
I. Ý Nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe.
BÀI 54: VỆ SINH HỆ THẦN KINH
Biện pháp để có giấc ngủ tốt:
- Tạo phản xạ chuẩn bị cho giấc ngủ: đánh răng trước khi đi ngủ, ngủ đúng giờ.
- Chỗ ngủ thuận tiện
- Không dùng các chất kích thích như: trà, cà phê …
- Tránh các kích thích ảnh hưởng tới giấc ngủ
16
I. Ý Nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe.
BÀI 54: VỆ SINH HỆ THẦN KINH
- Lứa tuổi khác nhau thì nhu cầu về giấc ngủ cũng khác nhau.
17
I. Ý Nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe.
BÀI 54: VỆ SINH HỆ THẦN KINH
Khi ngủ vỏ não dường như bị ức chế thì một số trung khu khác lại tăng cường hoạt động, khi các kích thích từ môi trường ngoài tác động lên vùng đó sẽ đưa lại các hình ảnh đó chính là giấc mơ. –
Mộng du xuất hiện khi trung khu vận động được tăng cường.

Tại sao trong khi ngủ lại xuất hiện những
giấc mơ hay có hiện tượng mộng du?
19
I. Ý Nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe.
BÀI 54: VỆ SINH HỆ THẦN KINH
II. Lao động và nghỉ ngơi hợp lí:
1. Tại sao không nên làm việc quá sức, thức quá khuya?
- Để tránh căng thẳng và mệt mỏi cho hệ thần kinh.
2. Lao động và nghỉ ngơi như thế nào là hợp lí?
- Lao động, học tập xen kẽ với nghỉ ngơi, tránh đơn điệu, nhàm chán.
 Sức khỏe phụ thuộc vào trạng thái của hệ thần kinh.
20
I. Ý Nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe.
BÀI 54: VỆ SINH HỆ THẦN KINH
II. Lao động và nghỉ ngơi hợp lí:
3. Thể dục buổi sáng và giờ ra chơi có lợi ích gì?
Chuẩn bị tinh thần sảng khoái cho ngày mới học tập có hiệu quả và thư giãn sau giờ học căng thẳng.
21
I. Ý Nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe.
BÀI 54: VỆ SINH HỆ THẦN KINH
II. Lao động và nghỉ ngơi hợp lí:
5. Em hãy xây dựng cho mình một thời gian biểu hợp lí?
6. Muốn bảo vệ hệ thần kinh ta phải làm gì?
- Đảm bảo giấc ngủ hằng ngày đầy đủ.
- Sống thanh thản, tránh lo âu phiền muộn.
- Xây dựng chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lí.
4. Có khi nào mà em lo lắng đến nỗi không ngủ được?
22
I. Ý Nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe.
BÀI 54: VỆ SINH HỆ THẦN KINH
II. Lao động và nghỉ ngơi hợp lí:
- Sức khỏe phụ thuộc vào trạng thái của hệ thần kinh.
- Để bảo vệ sức khỏe và hệ thần kinh cần:
+ Đảm bảo giấc ngủ hàng ngày đầy đủ
+ Làm việc và nghỉ ngơi hợp lí.
+ Sống thanh thản, tránh lo âu phiền muộn.
III. Tránh lạm dụng các chất kích thích và ức chế đối với hệ thần kinh:
23
I. Ý Nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe.
BÀI 54: VỆ SINH HỆ THẦN KINH
II. Lao động và nghỉ ngơi hợp lí:
III. Tránh lạm dụng các chất kích thích và ức chế đối với hệ thần kinh:
Hãy kể tên những chất kích thích, chất gây nghiện và chất ức chế hệ thần kinh mà em biết ?
Ảnh của một số chất kích thích.
Cây cà phê
Rượu
Cây chè
Ảnh của một số chất gây nghiện.
 Ghép câu ở cột A, B, C để thấy được tác hại của mỗi kích thích và chất gây nghiện
Học sinh thảo luận (2 phút)
Một số chất kích thích
Rượu
Bia
- Lạm dụng rượu: Tăng nguy cơ mắc các bệnh về gan, tim mạch, gây ra các hậu quả nghiêm trọng về người, tài sản và trật tự ANXH.
Tác hại
Tai nạn giao thông
Bạo lực gia đình
Xơ gan
Thiếu tỉnh táo
Nước chè đặc
- Trà đặc còn làm giảm khả năng hấp thụ chất sắt trong thức ăn, lâu ngày dẫn đến bệnh thiếu máu. Axit tannic làm co thắt niêm mạc dạ dày, ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa…
Thuốc lá
- Tác hại: gây hôi miệng, tăng tỉ lệ nam giới vô sinh, trẻ em phát triển không bình thường, dẫn đến 25 bệnh ung thư liên quan…
Hình ảnh về tác hại của thuốc lá
Chúng ta có nên lạm dụng các chất kích thích không? Vì sao ?

 Cần tránh lạm dụng các chất kích thích như : rượu, bia, trà …….để tránh gây hại cho hệ thần kinh.
Quả cây anh túc
Ma túy đá
Ma túy tổng hợp
Heroin
Thuốc lắc
Ma túy
Sử dụng ma túy
Hít
Hút
Tiêm chích
Hậu quả
Cơ thể suy yếu
Lở loét
Già nua
Bệnh tật
Mất trật tự ANXH
Bênh tật
Hình ảnh tại trung tâm cai nghiện ma túy
Ngày nay tình trạng sử dụng ma tuý ngày một nhiều ở tuổi thanh niên, đặc biệt là ma tuý đang “len lỏi” vào trường học…
39
I. Ý Nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe.
BÀI 54: VỆ SINH HỆ THẦN KINH
II. Lao động và nghỉ ngơi hợp lí:
III. Tránh lạm dụng các chất kích thích và ức chế đối với hệ thần kinh:
Để hệ thần kinh hoạt động tốt cần tránh các chất có hại như:
+ Chất kích thích
+ Chất gây nghiện
+ Chất làm suy yếu thần kinh.
Là học sinh em sẽ làm gì trước tệ nạn ma túy và hiểm họa HIV?
Các em phải có thái độ cương quyết đối với ma túy
không thử dù chỉ một lần, phải thận trọng trước mọi cám dỗ của những thành phần xấu trong xã hội,
tuyên truyền vận động mọi người tránh xa ma túy
41
CỦNG CỐ
+ Ngủ là nhu cầu sinh lí của cơ thể. Là kết quả của một quá trình ức chế tự nhiên có tác dụng bảo vệ, phục hồi khả năng làm việc (hoạt động) của hệ thần kinh.
Ý nghĩa sinh học của giấc ngủ? Muốn đảm bảo giấc ngủ tốt cần những điều kiện gì?
+ Biện pháp để có giấc ngủ tốt:
- Tạo phản xạ chuẩn bị cho giấc ngủ: đánh răng trước khi đi ngủ, ngủ đúng giờ, nằm hít thở sâu để đi vào giấc ngủ.
- Chỗ ngủ thuận tiện
- Không dùng các chất kích thích như: trà, cà phê …
- Tránh các kích thích ảnh hưởng tới giấc ngủ
Bài tập: Hãy chọn câu đúng nhất
Câu 1: Chất gây hại cho hệ thần kinh là?
Rượu
Thuốc lá
Các loại thuốc gây hưng phấn hệ thần kinh
Cả 3 câu đều đúng
Câu 2: Sử dụng ma túy với liều lượng nhỏ và lâu dài sẽ không gây nghiện?
a. Đúng b. Sai
43
Trong vệ sinh hệ thần kinh cần quan tâm tới những vấn đề gì?
+ Đảm bảo giấc ngủ hàng ngày đầy đủ
+ Làm việc và nghỉ ngơi hợp lí.
+ Sống thanh thản, tránh lo âu phiền muộn.
+ Tránh sử dụng các chất có hại cho hệ thần kinh.
Nếu 1 người bạn thân mời em hút thuốc, em sẽ xử lí như thế nào?
Trong quán nước, một người lạ mặt mời em uống thử 1 viên thuốc bổ. Em sẽ xử lí như thế nào?
- H?c bài,tr? l?i câu h?i 1,2 sgk trang 173.
- Xem tru?c bài 55 :"Gi?i thi?u chung v? h? n?i ti?t"
Hướng dẫn về nhà
- Bài tâp: Em hãy đề ra kế hoạch cho bản thân để đảm bảo sức khoẻ cho học tập và lao động ?
Chân thành cám ơn
Quý Thầy Cô giáo
đã đến dự tiết học
hôm nay
47