Bài 53. Sự phân tích ánh sáng trắng

Bài 53
Sự phân tích
ánh sáng trắng
Tiết 63
GV: Nguyễn văn Kiệt
52.1. Trong số bốn nguồn sáng sau đây, nguồn nào không phát ánh sáng trắng
A. Bóng đèn pin đang sáng.
B. Bóng đèn ống thông dụng
C. Một đèn LED.
D. Một ngôi sao
Nguồn nào phát ra ánh sáng trắng?
A. Đèn huỳnh quang, ngọn lửa.
B. Đèn dây tóc, đèn Pin, ngọn lửa.
C. Mặt trời, đèn dây tóc nóng sáng.
D. Cả A,B,C đều đúng.
C. Mặt trời, đèn dây tóc nóng sáng.
Hãy ghép mỗi phần a), b), c), d) với một phần thích hợp 1, 2, 3, 4 để được một câu có nội dung đúng
a) Bút lade khi hoạt động thì phát ra ánh sáng
b) Chiếu ánh sáng trắng qua tấm kính màu xanh thì ta được ánh sáng
c) Ánh sáng do đèn pha ôtô phát ra là ánh sáng
d) Có thể tạo ra ánh sáng vàng bằng cách chiếu ánh sáng trắng qua một tấm lọc màu
1. trắng
2. xanh
3. đỏ
4. vàng
Tấm lọc màu có công dụng gì?
A. Chọn màu ánh sáng truyền qua trùng với màu tấm lọc.
B. Trộn màu ánh sáng truyền qua.
C. Giữ nguyên màu ánh sáng truyền qua.
D. Cả A, B, C đều đúng.
A. Chọn màu ánh sáng truyền qua trùng với màu tấm lọc.
Nhìn hoa cúc màu vàng qua kính lọc. Kết luận nào sau đây là đúng?
A. Qua kính lọc màu đỏ, ta thấy hoa cúc màu đỏ
B. Qua kính lọc màu đỏ, ta thấy hoa cúc màu vàng
C. Qua kính lọc màu đỏ, ta thấy hoa cúc màu khác
D. Tuỳ thuộc kính lọc màu đặt gần hay xa
C. Qua kính lọc màu đỏ, ta thấy hoa cúc màu khác
Bài 53
Sự phân tích
ánh sáng trắng
Tiết 63
A
P
B
Nguồn sáng trắng
Tấm chắn khe sáng
Lăng kính
Màn
TIẾT 63: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG
I. Phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính
1. Thí nghiệm 1
C1: Hãy mô tả màu sắc của dải màu trên.
Ánh sáng chiếu đến lăng kính là ánh sáng trắng; sau lăng kính ta thu được một dải các màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím.
A
P
B
Đỏ
Nguồn sáng trắng
Tấm chắn khe sáng
Lăng kính
Màn
Tấm lọc đỏ
TIẾT 63: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG
I. Phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính
1. Thí nghiệm 1
2. Thí nghiệm 2
Hãy dự đoán kết quả thí nghiệm
A
P
B
Xanh
Nguồn sáng trắng
Tấm chắn khe sáng
Lăng kính
Màn
Tấm lọc xanh
TIẾT 63: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG
I. Phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính
1. Thí nghiệm 1
2. Thí nghiệm 2
C3
Em hãy dựa vào các kết quả quan sát được ở trên để nhận định sự đúng, sai của hai ý kiến sau :
Trong chùm sáng trắng có chứa sẵn các ánh sáng màu. Lăng kính chỉ có tác dụng tách các chùm sáng màu đó ra, cho mỗi chùm đi theo một phương vào mắt.
Lăng kính đã nhuộm các màu khác nhau cho chùm sáng trắng.
SAI
ĐÚNG
Giải thích
TIẾT 63: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG
I. Phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính
1. Thí nghiệm 1
2. Thí nghiệm 2
C4
Tại sao có thể nói thí nghiệm 1 là thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng ?
Khi chiếu một chùm sáng trắng hẹp đi qua một lăng kính thì ta sẽ thu được trên màn chắn một chùm sáng có màu khác nhau và nằm sát cạnh nhau tạo thành một dải màu (như cầu vồng) biến thiên liên tục từ đỏ đến tím (đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chàm, tím). Như vậy, lăng kính có khả năng phân tích một chùm sáng trắng thành những chùm màu khác nhau hay ta nói ánh sáng trắng là tổng hợp của nhiều ánh sáng màu đơn sắc khác nhau.
TIẾT 63: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG
I. Phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính
1. Thí nghiệm 1
2. Thí nghiệm 2
TIẾT 63: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG
I. Phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính
1. Thí nghiệm 1
2. Thí nghiệm 2
3. Kết luận:
sgk
II. Phân tích một chùm sáng trắng bằng sự phản xạ trên đĩa CD
II. Phân tích một chùm sáng trắng bằng sự phản xạ trên đĩa CD
1. Thí nghiệm 3
C5
Hãy mô tả hiện tượng quan sát được.
Ta thấy nhìn theo phương này, có ánh sáng màu này, theo phương khác có ánh sáng màu khác.
TIẾT 63: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG
I. Phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính
C6
Ánh sáng chiếu đến đĩa CD là ánh sáng màu gì ?
Ánh sáng từ đĩa CD đến mắt ta có những màu nào ?
Tại sao có thể nói thí nghiệm 3 cũng là thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng.
Ánh sáng trắng
Tùy theo phương nhìn ta có thể thấy ánh sáng đi từ đĩa CD đến mắt ta có màu này hay màu kia.
Trước khi đến đĩa CD, chùm sáng là chùm sáng trắng. Sau khi phản xạ trên đĩa CD, ta thu được nhiều chùm sáng màu khác nhau đi theo các phương khác nhau. Vậy thí nghiệm 3 cũng là thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng.
II. Phân tích một chùm sáng trắng bằng sự phản xạ trên đĩa CD
1. Thí nghiệm 3
TIẾT 63: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG
I. Phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính
2. Kết luận
Có thể phân tích chùm sáng trắng thành những chùm sáng màu bằng cách cho nó phản xạ trên mặt ghi của đĩa CD.
III. Kết luận chung (SGK)
II. Phân tích một chùm sáng trắng bằng sự phản xạ trên đĩa CD
TIẾT 63: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG
I. Phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính
Hãy nêu những hiện tượng trong thực tế đời sống có được là do có sự phân tích ánh sáng trắng.
- Vào đêm Trăng rằm, nếu đặt một gương phẳng ở đáy một chậu nước. Nhìn vào gương ta thấy Mặt trăng có nhiều vòng tròn có màu khác nhau, đó là do ánh sáng Mặt Trăng đã bị phân tích.
- Khi quan sát các váng dầu mỡ trên mặt nước, bóng bóng xà phòng hay cầu vồng, ta thấy chúng có nhiều màu sắc khác nhau. Đó là vì chùm ánh sáng Mặt Trời chiếu tới chúng lớp váng dầu, bóng xà phòng... bị phân tích thành nhiều màu khác nhau.
IV. Vận dụng
C7
C8
Có thể coi tấm lọc các tấm lọc màu như một cách phân tích ánh sáng trắng thành ánh sáng màu được không ?
Thí nghiệm SGK
Mô tả và giải thích hiện tượng quan sát được.
ĐƯỢC
III. Kết luận chung (SGK)
II. Phân tích một chùm sáng trắng bằng sự phản xạ trên đĩa CD
TIẾT 63: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG
I. Phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính
Ghi nhớ
Có thể phân tích một chùm sáng trắng thành những chùm sáng màu khác nhau bằng cách cho chùm sáng trắng đi qua một lăng kính hoặc phản xạ trên mặt ghi của một đĩa CD.
Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau.
Dặn dò:
Học bài.
Làm bài tập sách bài tập.
Đọc trước bài 55: Màu sắc các vật dưới ánh sáng trắng và dưới ánh sáng màu.
T H Ấ U K Í N H
Ấ
M Ắ T
M
K Í N H L Ú P
L
Q U A N G H Ọ C
Ọ
N H À C Ư Ờ I
À
M Ù M À U
M
U
T H Ể T H Ủ Y T I N H
T
C Ậ N T H Ị
C
A
10
20
30
40
50
60
B
10
20
30
40
50
60
Dụng cụ quang học tạo ra ảnh của vật
Cơ quan nhìn thấy mọi vật của người
Dụng cụ để nhìn rỏ vật nhỏ
Tên chương đã học về ánh sáng
Tên ở nơi du khách thấy cơ thể bị biến dạng
Nói người không phân biệt được màu sắc
Bộ phận quan trọng của mắt
Một tật của mắt
C8 Phần nước nằm giữa mặt gương và mặt nước tạo thành một lăng kính bằng nước. Xét một dải sáng trắng hẹp phát ra từ mép của vạch đen trên trán, chiếu đến mặt nước. Dải sáng này khúc xạ vào trong nước, phản xạ trên gương, trở lại mặt nước, lại khúc xạ ra ngoài không khí và đi vào mắt người quan sát. Dải sáng này coi như đi qua lăng kính nước nói trên, nên nó bị phân tích ra thành nhiều dải sáng màu sắc như cầu vồng. Do đó khi nhìn vào phần gương ở trong nước ta sẽ không thấy vạch đen mà thấy một dải nhiều màu.
Bản thân lăng kính là một khối thủy tinh trong suốt không màu, nên nó không thể đóng vai trò như tấm lọc màu được.
Nếu lăng kính có tác dụng nhuộm màu cho chùm tia sáng thì tại sao chỗ này chỉ nhuộm màu xanh, chỗ kia chỉ nhuộm màu đỏ? Trong khi đó các vùng mà các tia sáng đi qua trong lăng kính có tính chất hoàn toàn giống nhau.
Như vậy chỉ có ý kiến thứ hai là đúng.