Bài 53. Sự phân tích ánh sáng trắng

KIỂM TRA BÀI CŨ
1./ Hãy kể tên một số nguồn sáng trắng, nguồn sáng màu mà em biết
2./ Có thể tạo ra ánh sáng màu bằng cách nào?
3./ Khi ta nhìn một vật màu trắng lần lượt qua các kính lọc màu đỏ, xanh, vàng, lục thì ta thấy vật có màu gì?
Hiện tượng gì xảy ra nếu ta nhìn một vật màu đen cũng lần lượt qua các tấm kính lọc màu đỏ, xanh, vàng, lục đó. Tại sao?
Màn chắn sáng cú khe h?p
THÍ NGHIỆM PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG
A
P
B
Nguồn sáng trắng
Tấm chắn khe sáng
Lăng kính
Màn
C1 Hãy mô tả mầu sắc của dải nhiều m�u nói trên.
- Dải m�u có nhiều mầu nằm sát nhau. Dải m�u đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chàm, tím.
C2 Mô tả hình ảnh quan sát được trong hai trường hợp trên.
Tr? l?i C2
Khi chắn khe h?p bằng tấm lọc m�u đỏ ta thấy có vạch đỏ, bằng tấm lọc m�u xanh ta thấy có vạch xanh; hai vạch này không cùng nằm một chỗ.


Khi chắn khe hẹp bằng tấm lọc nửa xanh đỏ ta thấy đồng thời cả hai vạch đỏ và xanh nằm lệch nhau.
Trước lăng kính chỉ có một dải trắng. Sau lăng kính ta thu được nhiều dải m�u. Như vậy lăng kính đã phân tích từ dải trắng nói trên ra nhiều dải sáng m�u, nên ta nói TN1 là TN phân tích AS trắng.
C5 Hãy mô tả hiện tượng quan sát được.
Tr? l?i C5
Khi chiếu AS trắng vào mặt ghi của một đĩa CD và quan sát AS phản xạ, ta thấy nhìn theo phương này có AS m�u này, theo phương khác có AS m�u khác.
Trả lời C6 .
+ AS chiÕu ®Õn ®Üa CD lµ AS tr¾ng
+ Tuú theo ph­¬ng nh×n ta cã thÓ thÊy AS tõ ®Üa CD ®Õn m¾t ta cã màu nµy hay mÇu kia.
+ Tr­íc khi ®Õn ®Üa CD, chïm s¸ng lµ chïm s¸ng tr¾ng. Sau khi ph¶n x¹ trªn ®Üa CD, ta thu ®­îc nhiÒu chïm s¸ng màu kh¸c nhau truyÒn theo ph­¬ng kh¸c nhau. VËy TN 3 còng lµ TN ph©n tÝch AS tr¾ng.
Có thể có nhiều cách phân tích một chùm sáng trắng thành những chùm sáng m�u khác nhau.
Trả lời C7:
ChiÕu chïm AS tr¾ng qua tÊm läc màu ®á ta ®­îc AS ®á. Ta cã thÓ coi tÊm läc màu ®á cã t¸c dông t¸ch khái chïm s¸ng ®á ra khái chïm s¸ng tr¾ng. NÕu thay tÊm läc màu ®á b»ng tÊm läc màu xanh th× ta l¹i ®­îc AS xanh. Cø nh­ thÕ thay tÊm läc màu kh¸c, ta sÏ biÕt chïm s¸ng tr¾ng cã nh÷ng AS nµo.
§©y còng lµ mét c¸ch ph©n tÝch AS tr¾ng.
GHI NHớ
* Có thể phân tích một chùm sáng trắng thành những chùm sáng m�u khác nhau bằng cách cho chùm AS trắng đi qua một lăng kính hoặc phản xạ trên mặt ghi của một đĩa CD.
* Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng m�u khác màu.
BT1: Váng dầu, mỡ, bong bóng xà phòng, . khi nhìn vào có thể thấy những màu gì? Ánh sáng chiếu vào các váng đó hay bong bóng xà phòng là ánh sáng trắng hay ánh sáng màu? Đây có phaỉ là cách phân tích ánh sáng không? Tại sao?
*** LUYỆN TẬP:
A Lăng kính đã nhuộm các màu sắc khác nhau cho ánh sáng trắng.
B Lăng kính có tác dụng hấp thu các ánh sáng màu.
C Lăng kính có tác dụng tách các chùm sáng màu có sẵn trong chùm ánh sáng trắng.
D Cả A, B, C đều đúng.
BT2./ Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về tác dụng của lăng kính khi chiếu chùm sáng trắng vào nó?
A Vì sau khi phản xạ, chùm sáng trắng đã bị thay bằng bằng chùm ánh sáng màu xanh và màu tím.
B Vì khi phản xạ, chùm sáng trắng đi qua đã bị phân tích thành nhiều dải ánh sáng màu khác nhau.
C Vì sau khi phản xạ, chùm sáng trắng đã bị mất đi.
D Vì sau khi phản xạ, chùm sáng trắng đã bị thay bằng bằng chùm ánh sáng màu đỏ và màu vàng.
BT3./ Tại sao nói thí nghiệm quan sát ánh sáng phản xạ trên mặt ghi của đĩa CD cũng là thí nghiệm phân tích sánh sáng trắng?
HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ CHO TIẾT HỌC SAU
Học thuộc bài, làm lại các bài tập trong SGK.

Làm hoàn thành các bài tập 53.1 đến 53. SBT.

Chuẩn bị bài: Sự trộn các ánh sáng màu.

Giờ học đã kết thúc