Bài 53. Sự phân tích ánh sáng trắng

Tiết 59:
SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG

GV: Đinh Thị Minh Thu
Trường THCS Nguyễn Trọng Kỷ
KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Nêu ví dụ các nguồn tạo ra ánh sáng trắng và các nguồn tạo ra ánh sáng màu.
2. Trên hình là ánh sáng truyền đến các tấm lọc màu. Hãy cho biết màu ánh sáng sau tấm lọc? Từ đó hãy nêu tính chất của tấm lọc màu?
Ánh sáng màu đỏ
Ánh sáng màu đỏ
Ánh sáng màu xanh
(thấy tối)
Ánh sáng màu đỏ
Ánh sáng trắng
Ánh sáng màu đỏ
Ánh sáng trắng
3. Ánh sáng của đèn pha xe ô-tô và đèn báo rẽ của xe môtô điểm gì giống và khác nhau? Vì sao có sự khác nhau đó ?
KIỂM TRA BÀI CŨ
Giống nhau : Đều có nguồn là ánh sáng trắng do đèn sợi đốt phát ra
Khác nhau : Đèn báo rẽ có hộp đèn đóng vai trò là kính lọc màu nên cho ra ánh sáng màu vàng.
Nhận xét màu sắc em nhìn thấy được trên bong bóng xà phòng?
Bong bóng xà phòng có phải là tấm lọc màu không ? vì sao?
TIẾT 59: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG
Bài 53: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG
I. PHÂN TÍCH CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG LĂNG KÍNH:
1. Thí nghiệm: Bố trí thí nghiệm như hình vẽ.
- Chiếu một chùm sáng trắng qua một khe hẹp đến lăng kính.
- Quan sát dải màu thu được trên màn hứng sáng
Nguồn sáng trắng
Tấm chắn khe sáng
Lăng kính
Màn
A
P
B
Nguồn sáng trắng
Tấm chắn khe sáng
Lăng kính
Màn
Ánh sáng chiếu đến lăng kính là ánh sáng trắng; sau lăng kính ta quan sát được một dải màu như cầu vồng
I. PHÂN TÍCH CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG LĂNG KÍNH
1. Thí nghiệm1:
2. Thí nghiệm2:
Lần lượt chắn trước khe sáng một tấm lọc màu đỏ, rồi tấm lọc màu xanh. Hãy dự đoán hiện tượng xảy ra.


Bài 53: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG
A
P
B
Đỏ
Nguồn sáng trắng
Tấm chắn khe sáng
Lăng kính
Màn
Tấm lọc đỏ
Khi chắn khe bằng tấm lọc màu đỏ, ta thu được trên màn vạch đỏ
x
A
P
B
Xanh
Nguồn sáng trắng
Tấm chắn khe sáng
Lăng kính
Màn
Tấm lọc xanh
Khi chắn khe bằng tấm lọc màu xanh, ta thu được trên màn vạch xanh
Hai vạch đỏ và xanh không nằm cùng một chỗ
x
x
I. PHÂN TÍCH CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG LĂNG KÍNH
1. Thí nghiệm1:
2. Thí nghiệm2:
Lần lượt chắn trước khe sáng một tấm lọc màu đỏ, rồi tấm lọc màu xanh. Hãy dự đoán hiện tượng xảy ra.
- Chắn khe sáng bằng tấm lọc nửa trên màu đỏ, nửa dưới màu xanh. Dự đoán và tiến hành quan sát hiện tượng.
Bài 53: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG
A
P
B
Nguồn sáng trắng
Tấm chắn khe sáng
Lăng kính
Màn
Khi chắn khe bằng tấm lọc nửa trên màu đỏ, nửa dưới màu xanh thì ta nhìn thấy đồng thời cả hai vạch đỏ và xanh nằm lệch nhau
 Hãy trả lời câu C3/ SGK
Trong chùm sáng trắng có chứa sẵn các ánh sáng màu. Lăng kính chỉ có tác dụng tách các chùm sáng đó ra, cho mỗi chùm đi theo một phương vào mắt.
A
P
B
Nguồn sáng trắng
Tấm chắn khe sáng
Lăng kính
Màn
C4 : Tại sao nói thí nghiệm 1 là thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng ?
 Vì chùm sáng trắng qua lăng kính đã bị phân tích thành nhiều dải sáng màu khác nhau
Quan sát mặt ghi của một đĩa CD dưới ánh sáng trắng
II. PHÂN TÍCH MỘT CHÙM ÁNH SÁNG TRẮNG BẰNG SỰ PHẢN XẠ TRÊN ĐĨA CD:
1. Thí nghiệm 3:
Tùy theo phương nhìn ta có thể thấy ánh sáng từ đĩa đến mắt có màu này hay màu kia
Bài 53: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG
 Trả lời câu C6/ SGK
Vì ánh sáng trắng đến đĩa CD cho chùm tia phản xạ gồm nhiều chùm sáng màu khác nhau truyền theo các phương khác nhau
@ VẬN DỤNG :
C7 : Có thể coi cách dùng các tấm lọc màu như một cách phân tích ánh sáng trắng thành ánh sáng màu được không ?
 Chiếu ánh sáng trắng qua tấm lọc màu nào ta có ánh sáng màu của tấm lọc đó. Điều đó chứng tỏ tấm lọc đã tách màu đó ra khỏi chùm sáng trắng, nên có thể coi đây là một cách phân tích ánh sáng trắng
Có thể coi đây là một cách phân tích ánh sáng trắng được không? Vì sao?
Gợi ý trả lời C8 : Xem phần nước giữa gương và mặt nước như một lăng kính. Ánh sáng trắng phát ra từ mép vật đen khúc xạ trong nước, phản xạ trên gương rồi khúc xạ từ nước vào không khí đến mắt. Như vậy , qua lăng kính nước, dải sáng trắng bị phân tích thành nhiều dải sáng màu như cầu vồng
- Giải các bài tập trong SBT và C8
- Tìm hiểu và giải thích cầu vồng, bong bóng xà phòng, váng mỡ
Dặn dò :
BÀI HỌC KẾT THÚC