Bài 53. Hoạt động thần kinh cấp cao ở người

TRƯỜNG THCS VĂN NHO
Sinh học 8
Giáo viên: Hà Trung Dũng
Đơn vị: THCS Văn Nho – Bá thước
SĐT: 0946894495
Gmail: [email protected]
BÀI 53: HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CẤP CAO Ở NGƯỜI
Sự thành lập và ức chế các phản xạ có điều kiện ở người:
Phản xạ có điều kiện (PXCĐK) ở người được thành lập từ khi nào? Mỗi người thành lập được bao nhiêu PXCĐK trong suốt cuộc đời?
PXCĐK ở người được thành lập từ rất sớm, số lượng khác nhau ở mỗi người.Trẻ càng lớn PXCĐK càng nhiều và càng phức tạp.
Khi nào xảy ra quá trình ức chế PXCĐK? Quá trình ức chế có thực sự cần thiết không?
Khi các phản xạ đó không được củng cố vì không còn cần thiết hoặc có hại cho đời sống.
Em hãy cho biết mối quan hệ giữa hai quá trình hình thành và ức chế PXCĐK? Cho biết ý nghĩa của sự phối hợp giữa 2 quá trình này (thành lập và ức chế các PXCĐK)?
*) Đây là hai quá trình thuận nghịch quan hệ mật thiết với nhau. Sự phối hợp đó giúp con người thích nghi với điều kiện sống luôn thay đổi. Là cơ sở để hình thành thói quen, tập quán, nếp sống có văn hóa.
Hãy tìm ví dụ trong thực tiễn đời sống về sự thành lập các phản xạ mới và ức chế các phản xạ cũ không còn thích hợp nữa.
Gặp đèn đỏ dừng lại
Hút thuốc lá
Uống rượu, bia
Đội mũ bảo hiểm khi đi xe gắn máy
Trong những phản xạ có điều kiện trên tranh, theo em phản xạ nào cần được hình thành và củng cố, phản xạ nào cần được ức chế? Tại sao?
Những thói quen không nên làm
Những thói quen nên làm
Phản xạ có điều kiện ở người giống và khác động vật ở những đặc điểm nào?
Thảo luận
Nghiên cứu thông tin mục I bài 53 phối hợp với những hiểu biết ở bài 52, trao đổi nhóm và trả lời câu hỏi sau: (trong 3 phút)
Điều kiện thành lập và ức chế PXCĐK
Giống nhau
Khác nhau
Các đặc điểm so sánh
Quá trình thành lập và ức chế PXCĐK
Ý nghĩa sự thành lập và ức chế PXCĐK
Số lượng PXCĐK
Mức độ phức tạp các PXCĐK
X
X
X
ở người nhiều hơn
Ở người cao hơn
TRẢ LỜI
Bộ não con người tiến hóa hơn động vật thể hiện ở các vùng nào?
Vùng hiểu chữ viết
BÀI 53: HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CẤP CAO Ở NGƯỜI
Sự thành lập và ức chế các phản xạ có điều kiện ở người:
Vai trò của tiếng nói và chữ viết:
Hãy thực hiện thí nghiệm 1: Hãy lắng nghe!
Thí nghiệm 2: Các em hãy nhìn lên màn hình, đọc mẫu chuyện và cho biết cảm xúc?
Ước
Hoa: Ước gì bây giờ có một trái xoài chua thiệt là chua, một chén muối ớt…..
Bình: Bà ước một cái khăn chùi mép trước đi đã kìa!
BÀI 53: HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CẤP CAO Ở NGƯỜI
Sự thành lập và ức chế các phản xạ có điều kiện ở người:
Vai trò của tiếng nói và chữ viết:
Hãy thực hiện thí nghiệm 1: Hãy lắng nghe!
Thí nghiệm 2: Các em hãy nhìn lên màn hình, đọc mẫu chuyện và cho biết cảm xúc?
Em có kết luận gì qua 2 thí nghiệm trên?
BÀI 53: HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CẤP CAO Ở NGƯỜI
Sự thành lập và ức chế các phản xạ có điều kiện ở người:
Vai trò của tiếng nói và chữ viết:
1. Tiếng nói và chữ viết cũng là tín hiệu gây ra các phản xạ có điều kiện cấp cao.
Em hãy đọc đoạn thông tin cuối của mục II.1
Tiếng nói và chữ viết giúp người nói (người viết) mô tả sự vật hiện tượng. Còn người nghe (người đọc) tưởng tượng ra sự vật hiện tượng mà không cần có mặt sự vật hiện tượng đó.
Nói cách khác, tiếng nói và chữ viết cũng là tín hiệu gây ra các PXCĐK cấp cao nhưng thuộc hệ thống tín hiệu thứ 2, và chỉ có ở người.
Nhờ có hệ thống tín hiệu này mà PXCĐK ở người nhiều hơn và phức tạp hơn ở động vật.
BÀI 53: HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CẤP CAO Ở NGƯỜI
Sự thành lập và ức chế các phản xạ có điều kiện ở người:
Vai trò của tiếng nói và chữ viết:
1. Tiếng nói và chữ viết cũng là tín hiệu gây ra các PXCĐK cấp cao.
Con người đã sử dụng tiếng nói và chữ viết để làm gì?
2. Tiếng nói và chữ viết là phương tiện để con người giao tiếp, trao đổi kinh nghiệm với nhau và truyền lại cho thế hệ sau.
Truyền kinh nghiệm học tập
Truyền kinh nghiệm làm giàu
GS. Ngô Bảo Châu
Hai học sinh lớp 8
Truyền kinh nghiệm trồng trọt và chăn nuôi
BÀI 53: HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CẤP CAO Ở NGƯỜI
Sự thành lập và ức chế các phản xạ có điều kiện ở người:
Vai trò của tiếng nói và chữ viết:
III. Tư duy trừu tượng:
Hãy đọc thông tin .
Ếch,cóc, ễnh ương, chẫu chàng,…
Rắn, rùa, thằn lằn, kỳ nhông,……
Thỏ, sóc nhím, trâu, chó, mèo,…
Lưỡng cư
Bò sát
Thú
Động vật
……….
Thực vật
Sinh vật
Nhờ có ngôn ngữ (tiếng nói và chữ viết) con người trừu tượng hoá các sự vật, các hiện tượng cụ thể. Từ những cái chung của sự vật, con người lại biết khái quát hóa chúng thành khái niệm được diễn đạt bằng các từ.
……….
……….
Trên cơ sở những khái niệm đó con người phân tích, tổng hợp các sự vật hiện tượng xung quanh.
Các em hãy quan sát những hình ảnh sau:
Vậy em hiểu thế nào là tư duy trừu tượng?
Con người có khả năng phân tích, tổng hợp các sự vật hiện tượng của thế giới xung quanh dựa trên những khái niệm mà không cần tiếp xúc với thực tiễn.
Mình phải làm sao?
Vì sức khỏe,
phải giữ nhà vs sạch sẽ!
Bò sát là động vật
Nhà vs hôi quá
Rắn là loài bò sát
Rắn là động vật
BÀI 53: HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CẤP CAO Ở NGƯỜI
Sự thành lập và ức chế các phản xạ có điều kiện ở người:
Vai trò của tiếng nói và chữ viết:
III. Tư duy trừu tượng:
Những loài động vật có khả năng này hay không?
Tư duy trừu tượng là khả năng đặc biệt chỉ có ở người.
Cơ sở của tư duy trừu tượng là gì?
Khả năng khái quát hóa, trừu tượng hóa khi xây dựng khái niệm là cơ sở cho tư duy trừu tượng.


Câu 1: "Tiếng nói và chữ viết là tín hiệu gây ra các phản xạ . cấp cao ở người". Em hãy điền từ còn thiếu trong dấu ..
Đáp án: Có điều kiện
TRÒ CHƠI :
GHI ĐIỂM VÀNG
Câu 2: Ở người, bên cạnh việc thành lập các phản xạ mới cũng xảy ra quá trình gì ?
Đáp án: Ức chế phản xạ
Câu 3:Phương tiện để con người giao tiếp, trao đổi kinh nghiệm với nhau là gì ?
Đáp án: Tiếng nói và chữ viết.
Câu 4: Về số lượng,thì phản xạ có điều kiện ở người so với động vật như thế nào ?
Đáp án: Nhiều hơn
Câu5: "Khả năng khái quát hóa, trừu tượng hóa là cơ sở cho tư duy trừu tượng, chỉ có riêng ở..." Em hãy điền từ còn thiếu trong dấu.
Đáp án: Người
HẾT GIỜ
1
2
3
4
5
5
HẾT GIỜ
1
2
3
4
5
5
HẾT GIỜ
1
2
3
4
5
5
HẾT GIỜ
1
2
3
4
5
5
HẾT GIỜ
1
2
3
4
5
5
CÁCH CHƠI:
- Có 3 đội, mỗi đội chọn 1 bạn tham gia cuộc chơi.
- Có 5 câu hỏi, thời gian trả lời cho mỗi câu là 5 giây. Bạn nào trả lời sai thì bị loại khỏi cuộc chơi. Bạn trả lời hết 5 câu hỏi thì nhận được điểm vàng.
HẾT GIỜ
1
2
3
4
5
5
HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CẤP CAO Ở NGƯỜI
Sự thành lập và ức chế các phản xạ có điều kiện ở người:
Là hai quá trình thuận nghịch có quan hệ mật thiết với nhau, là cơ sở để hình thành thói quen, tập quán tốt, nếp sống có văn hóa.
Vai trò của tiếng nói và chữ viết:
III. Tư duy trừu tượng:
Tư duy trừu tượng là khả năng đặc biệt chỉ có ở người.
Khả năng khái quát hóa, trừu tượng hóa khi xây dựng khái niệm là cơ sở cho tư duy trừu tượng.
1. Tiếng nói và chữ viết cũng là tín hiệu gây ra các PXCĐK cấp cao.
2. Tiếng nói và chữ viết là phương tiện để con người giao tiếp, trao đổi kinh nghiệm với nhau và truyền lại cho thế hệ sau.
Dặn dò
Học thuộc bài và trả lời câu hỏi cuối bài 53.
Chuẩn bị bài mới: “ Vệ sinh hệ thần kinh” và trả
lời các câu hỏi sau đây:
Ý nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe?
Nêu những yếu tố ảnh hưởng đến giấc ngủ?
Muốn có giấc ngủ tốt cần những điều kiện gì?
Em hãy tìm những chất gây hại đối với hệ thần
kinh và nêu rõ mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe,
hệ thần kinh và kết quả học tập.