Bài 53. Hoạt động thần kinh cấp cao ở người

GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: ĐỖ ViỆT TiẾN
ĐƠN VỊ: TRƯỜNG THCS VĂN LANG
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
CÁC THẦY GIÁO, CÔ GIÁO
ĐẾN DỰ GIỜ LỚP 8A3


KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi: Trình bày các điều kiện để thành lập một phản xạ có điều kiện ?
Trả lời: Phải có sự kết hợp giữa kích thích có điều kiện với kích thích không điều kiện. Quá trình kết hợp đó phải được lặp đi lặp lại nhiều lần.
Tiết 55: HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CẤP CAO Ở NGƯỜI


Tiết 55: HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CẤP CAO Ở NGƯỜI
I) SỰ THÀNH LẬP VÀ ỨC CHẾ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
D?c TT SGK-Trang 170
Qua thông tin trên cho em biết điều gì?
Phản xạ có điều kiện hình thành ở trẻ từ rất sớm.Các PXCĐK với ánh sáng, màu sắc, âm thanh được thành lập, trẻ càng lớn số lượng PXCĐK xuất hiện càng nhiều và càng phức tạp
Bên cạnh việc thành lập các phản xạ mới cũng xảy ra quá trình ức chế phản xạ, nếu phản xạ đó không còn cần thiết -> Giúp cơ thể thích nghi với điều kiện sống luôn thay đổi
Quan sát một số PXCĐK sau.
Quan sát một số PXCĐK ở con người
B� t?p v? tay theo m?
Học sinh trồng cây
Học sinh đọc sách
Bé đánh răng


Câu 1. Lấy VD trong đời sống về sự thành lập các phản xạ mới và ức chế các phản xạ cũ không còn thích hợp nữa?
Câu 2. Quá trình hình thành và ức chế PXCĐK có mối quan hệ với nhau như thế nào?
Dựa vào TT SGK, những hình ảnh trên hoạt động nhóm theo bàn trong 5 phút trả lời các câu hỏi sau.
+ Thành lập phản xạ dừng xe khi có tín hiệu đèn đỏ, đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông,
+Ức chế PXCĐK dậy sớm lúc 6 giờ vào mùa đông và thành lập PXCĐK mới lúc 5 giờ vào mùa hè.
Là hai quá trình thuận nghịch, có quan hệ mật thiết với.
nhau giúp cơ thể hình thành thói quen, tập quán, nếp sống có văn hóa .


Tiết 55
HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CẤP CAO Ở NGƯỜI
- Là hai quá trình thuận nghịch, có quan hệ mật thiết với nhau, là cơ sở hình thành thói quen, tập quán, nếp sống có văn hoá.
- PXCĐK được hình thành ở trẻ từ khi mới sinh. Trẻ càng lớn số lượng phản xạ càng nhiều và càng phức tạp.
PXCĐK không còn thích hợp sẽ xảy ra quá trình ức chế
I) SỰ THÀNH LẬP VÀ ỨC CHẾ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
Em đã thành lập được các thói quen, các nếp sống văn hoá nào tốt, chưa tốt?
+ Giống nhau: Về quá trình thành lập, điều kiện để hình thành và ức chế, ý nghĩa của chúng đối với đời sống.
+ Khác nhau: Về số lượng phản xạ, mức độ phức tạp của các PXCĐK.
Sự thành lập và ức chế PXCĐK ở người khác và giống động vật ở điểm nào ?
Những thói quen không nên làm
Những thói quen nên làm
Bộ não con người tiến hoá hơn động vật thể hiện ở các vùng nào ?

Vùng hiểu chữ viết
Ở người tiến hoá hơn ĐV có thêm các vùng


HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CẤP CAO Ở NGƯỜI
II) VAI TRÒ CỦA TIẾNG NÓI VÀ CHỮ VIẾT
Tiết 55:
1.Tiếng nói và chữ viết cũng là tín hiệu
gây ra các phản xạ có điều kiện cấp cao.
Quan sát các hình sau
Em có phản xạ gì nhìn thấy, ngửi thấy hay nghe nói đến các món ăn này
Ti?t nu?c b?t
Gà quay
Quả chanh
Xoài dầm
VÌ MIẾNG ĐẤT “VÀNG” CON TRAI ĐÁNH MẸ TRỌNG THƯƠNG
Em có phản xạ gì khi đọc các thông tin sau?
PHẪN NỘ
(không đồng
tình)
BUỒN CƯỜI
Khi nói đến quả dưa hấu em hình dung nó như thế nào?
Da màu xanh, lõi màu đỏ ăn có vị ngọt
Vậy qua các ví dụ trên em thấy tiếng nói và chữ viết có vai trò gì ?
Tiếng nói và chữ viết giúp ta mô tả sự vật giúp người đọc, nghe tưởng tượng ra được.
Tiếng nói và chữ viết cũng là tín hiệu của sự vật nhưng thuộc hệ thống tín hiệu thứ 2 chúng có thể gây ra các PXCĐK cấp cao (Vui, buồn, phẫn nộ…)


HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CẤP CAO Ở NGƯỜI
II) VAI TRÒ CỦA TIẾNG NÓI VÀ CHỮ VIẾT
Tiết 55:
1.Tiếng nói và chữ viết cũng là tín hiệu gây ra các phản xạ có điều kiện cấp cao
Tiếng nói và chữ viết giúp ta mô tả sự vật-> đọc, nghe và tưởng tượng ra
Tiếng nói và chữ viết là kết quả của quá trình học tập (mức độ từ thấp đến cao)->Hình thành các PXCĐK cấp cao (Vui, buồn, phẫn nộ… )
2.Tiếng nói và chữ viết là phương tiện để con người giao tiếp trao đổi kinh nghiệm với nhau
Con người trên khắp thế giới giao lưu với nhau bằng cách nào?
Ngôn ngữ (nói và viết )
Con người trao đổi với nhau những kinh nghiệm gì ? cho ví dụ ?
Kinh nghiệm trong cuộc sống, lao động sản xuất
học tập từ đời trước cho đời sau, dân tộc này cho dân tộc khác. Tích luỹ và trở thành kho tàng quý báu của nhân loại
Truyền kinh nghiệm học tập
Truyền kinh nghiệm làm giàu
GS. Ngô Bảo Châu
Hai học sinh cấp II
Truyền kinh nghiệm trong trồng trọt, chăn nuôi.
2.Tiếng nói và chữ viết là phương tiện để con người giao tiếp trao đổi kinh nghiệm với nhau
- Nhờ tiếng nói và chữ viết con người có thể trao đổi kinh nghiệm trong cuộc sống, lao động, sản xuất, học tập…
- Truyền từ đời nay sang đời khác,dân tộc này cho dân tộc khác->giúp nhân loại văn minh
HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CẤP CAO Ở NGƯỜI
Tiết 55:
Con khỉ này đang rất buồn vì phải dời xa con. Nó có biết than thở, kể lể với ai không? Vì sao?
Không , vì nó không có tiếng nói và chữ viết


Đọc TT SGK-T171
Quan sát hình vẽ trả lời câu hỏi sau
III) TƯ DUY TRƯU TƯỢNG


Con gà
Con ngựa
Con thỏ
Các con vật trên được con người gọi chung bằng khái niệm gì ?
Trả lời: Gọi chung là động vật.
Con ếch


Những cây này được con người gọi chung bằng khái niệm gì ?
Trả lời: Gọi chung là thực vật
Tư duy trừu tượng là gì?
Tr? l?i: Khả năng khái quát hóa trừu tượng hóa c�c s? v?t hi?n tu?ng c? th? th�nh c�c kh�i ni?m du?c di?n d?t b?ng t? m� con ngu?i cĩ th? hi?u du?c
Tư duy trừu tượng có ở động vật không ?
Trả lời: Chỉ có riêng ở người.


III) TƯ DUY TRỪU TƯỢNG
- Từ những thuộc tính chung của sự vật con người biết khái quát hoá thành những khái niệm được diễn đạt bằng các từ.
- Khả năng khái quát hoá, trừu tượng hoá.
-> Là cơ sở của tư duy trừu tượng (chỉ có ở người ).


Tiết 55
HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CẤP CAO Ở NGƯỜI
GHI NHỚ
Sự hình thành và ức chế các phản xạ có điều kiện ở người là hai quá trình thuận nghịch quan hệ mật thiết với nhau, là cơ sở để hình thành thói quen, tập quán, nếp sống có văn hóa.
Sự hình thành tiếng nói và chữ viết ở người cũng là kết quả của quá trình học tập, là quá trình hình thành các phản xạ có điều kiện cấp cao. Tiếng nói và chữ viết trở thành phương tiện giao tiếp giúp con người hiểu nhau, là cơ sở của tư duy.
D?c ghi nh? SGK T171
CỦNG CỐ


Câu 1: “Tiếng nói và chữ viết là tín hiệu gây ra các phản xạ … cấp cao ở người”. Em hãy điền từ còn thiếu trong dấu ….
Đáp án: Có điều kiện
BÀI TẬP
Câu 2: Ở người, bên cạnh việc thành lập các phản xạ mới cũng xảy ra quá trình gì ?
Đáp án: Ức chế phản xạ
Câu 3:Phương tiện để con người giao tiếp, trao đổi kinh nghiệm với nhau là gì ?
Đáp án: Tiếng nói và chữ viết.
Câu 4: Về số lượng,thì phản xạ có điều kiện ở người so với động vật như thế nào ?
Đáp án: Nhiều hơn
Câu5: “Khả năng khái quát hóa, trừu tượng hoá là cơ sở cho tư duy trừu tượng, chỉ có riêng ở…..” Em hãy điền từ còn thiếu trong dấu…
Đápp án: Người


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
+ Trả lời các câu hỏi SGK.
+ Xây dựng các thói quen, tập quán, học tập tốt, nếp sống có văn hoá.
Đọc trước bài “ Vệ sinh hệ thần kinh”
-Tim hiểu các chất có hại cho hệ thần kinh
Xin chân thành cảm ơn
các thầy, cô giáo và các em học sinh!