Bài 52. Tinh bột và xenlulozơ

HÓA HỌC 9
TRƯỜNG THCS HỒNG BÀNG
TINH BỘT
Thời gian 1 tiết
Bài 52
XENLULOZƠ
&
MỤC TIÊU BÀI GIẢNG
Nắm được công thức chung, đặc điểm cấu tạo phân tử của tinh bột và xenlulozơ .
Nắm được tính chất hoá học, tính chất lí học và ứng dụng của tinh bột, xenlulozơ .
Viết được phương trình hoá học phản ứng thủy phân của tinh bột, xenlulozơ và phản ứng tạo thành những chất này trong cây xanh .

I. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN
Hãy quan sát các hình sau và cho biết trạng thái tự nhiên
Lúa
Ngô
Bông
TINH BỘT
XENLULOZƠ
I. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN
Hãy chọn từ thích hợp ( xenlulozơ hoặc tinh bột ) rồi điền vào các chổ trống :

a. Trong các loại củ, quả, hạt có chứa nhiều _____________
b. Thành phần chính của sợi bông, gỗ, nứa là ____________
c. ______________ là lương thực con người . .

tinh bột
Tinh bột
xenlulozơ
II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
Em hãy thực hiện thí nghiệm sau :
Lần lượt cho một ít tinh bột, xenlulozơ vào hai ống nghiệm, thêm nước vào, và lắc nhẹ, sau đó đun nóng hai ống nghiệm
Em hãy quan sát và cho biết trạng thái, màu sắc, sự hoà tan trong nước của tinh bột và xenlulozơ trước và sau khi đun nóng ?
Tinh bột
Chất rắn màu trắng,
Không tan trong nước ở nhiệt độ thường,
Tan được trong nước nóng tạo ra dung dịch keo .
Xenlulozơ
Chất rắn màu trắng,
Không tan trong nước ngay cả khi đun nóng .
III. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ
Chọn câu đúng trong các câu sau :

a. Xenlulozơ và tinh bột có phân tử khối nhỏ .
b. Xenlulozơ có phần tử khối nhỏ hơn tinh bột .
c. Xenlulozơ và tinh bột có phân tử khối bằng nhau .
d. Xenlulozơ và tinh bột đều có phân tử khối rất lớn, nhưng phân tử khối của xenlulozơ lớn hơn nhiều so với tinh bột .
Xenlulozơ và tinh bột đều có phân tử khối rất lớn, nhưng phân tử khối của xenlulozơ lớn hơn nhiều so với tinh bột .
III. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ
* Tinh bột và xenlulozơ có phân tử khối rất lớn .
* Tinh bột và xenlulozơ được tạo thành do nhiều nhóm mắc – C6H10O5 - liên kết lại với nhau .
– C6H10O5 – C6H10O5 – C6H10O5 –
Viết gọn
( – C6H10O5 – )n
Nhó m – C6H10O5 – : mắt xích phân tử
n : số mắc xích khoảng 1200  1600
IV. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC
Em hãy cho biết quá trình hấp thu tinh bột trong cơ thể người và động vật
1. Phản ứng thủy phân :
Tinh bột
Enzim amilaza
Mantozơ
Enzim mantaza
Glucozơ
Em hãy cho, nếu đun tinh bột hoặc xenlulozơ với dung dịch axít thì xảy ra quá trình gì ? Sản phẩm thu được là chất gì ?
Quá trình thủy phân để tạo ra glucozơ .
nC6H12O6
+
nH2O
Axit
t0
( - C6H10O5 - )n
Ở nhiệt độ thường, tinh bột và xenlulozơ bị thủy phân thành glucozơ nhờ xúc tác của các enzim thích hợp .
IV. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC
Em hãy tiến hành thí nghiệm sau :
2. Tác dụng của tinh bột với iot :
Nhỏ vài giọt dung dịch iot vào ống nghiệm đựng hồ tinh bột
Em hãy quan sát và nêu nhận xét thí nghiệm trên
Nhỏ vài giọt dung dịch iot vào ống nghiệm đựng hồ tinh bột sẽ thấy xuất hiện màu xanh . Đun nóng màu xanh biến mất, để nguội lại hiện ra
V. TINH BỘT, XENLULO CÓ ỨNG DỤNG GÌ ?
Em hãy cho biết tinh bột và xenlulozơ được tạo thành trong cây xanh nhờ quá trình gì ?
Quá trình quang hợp
Em hãy cho biết vai trò của tinh bột như thế nào ?
Là lương thực quan trọng của con người .
Nguyên liệu để sản xuất đường glucozơ và rượu etylic .
6nCO2
+
5nH2O
Clorophin
Ánh sáng
( -C6H10O5- )n
+
6nO2
V. TINH BỘT, XENLULO CÓ ỨNG DỤNG GÌ ?
Em hãy cho biết ứng dụng xenlulozơ ?
XENLULOZƠ
Sản xuất giấy
Vật liệu xây dựng
Sản xuất đồ gỗ
Sản xuất vải sợi
CỦNG CỐ
Nêu phương pháp nhận biết các chất sau
a. Tinh bột, xenlulozơ, saccarozơ .
b. Tinh bột, glucozơ, saccarozơ

Ghi nhớ

Tinh bột và xelulozơ là những chất rắn màu trắng, không tan trong nước . Riêng tinh bột tan được trong nước nóng .
Công thức chung của tinh bột và xenlulozơ là
( -C6H10O5- )n .
3. Tinh bột và xenlulozơ bị thủy phân trong dung dịch axit tạo ra glucozơ . Tinh bột tác dụng với iot tạo ra màu xanh đặc trưng .
4. Tinh bột và xenlulozơ đóng vai trò quan trong trong đời sống và sản xuất .
DẶN DÒ
Chuẩn bị trước bài 53 _ “ PROTEIN “
Thực hiện các bài tập 4 sách giáo khoa _ trang 158

Thực hiện 03 năm 2006