Bài 52. Thực hành: Xem băng hình về đời sống và tập tính của Thú

Tiết 54 – Bài 52
THỰC HÀNH: XEM BĂNG HÌNH
VỀ ĐỜI SỐNG VÀ TẬP TÍNH CỦA THÚ
GV: Lều Thị Hoàng Hà
Lớp Thú hiện nay có khoảng 4600 loài, được chia thành 26 bộ. Chúng phân bố ở khắp mọi nơi trên trái đất, chúng có đời sống, tập tính phong phú và đa dạng.
1. Tập tính động vật là gì?
- Tập tính động vật là chuỗi những phản ứng trả lời lại các kích thích của môi trường (bên trong - bên ngoài).
2. ý nghĩa: Giúp ĐV thích nghi, tồn tại và phát triển.
I. LÝ THUYẾT
TẬP TÍNH BẨM SINH
Là loại tập tính sinh ra đã có ,
được di truyền từ bố mẹ và
đặc trưng cho loài.
TẬP TÍNH HỌC ĐƯỢC
Là loại tập tính được hình
thành trong quá trình sống
của cá thể, thông qua học tập
và rút kinh nghiệm
Tập tính hỗn hợp
Là tập tính sinh ra đã có nhưng sẽ được tiếp tục phát triển và hoàn thiện trong đời sống cá thể
Tập tính học được (Thứ sinh)
- Cơ chế hình thành, điều khiển tập tính ở động vật chính là cơ chế hoạt động của hệ thần kinh.
- Gồm cơ quan tiếp nhận cảm giác (trong, ngoài) cơ quan vận động và cơ quan điều khiển.
- Mỗi hoạt động bất kỳ của cơ thể đều là một phần của tập tính động vật
Cơ sở thần kinh (sinh học) của tập tính động vật:
Cơ quan thụ cảm
* Cơ sở thần kinh của tập tính
Tập tính động vật
THỰC HÀNH XEM PHIM
?
II. Thực hành xem băng hình tập tính của thú
TIẾT 54 - BÀI 52: THỰC HÀNH: XEM BĂNG HÌNH VỀ
ĐỜI SỐNG VÀ TẬP TÍNH CỦA THÚ
Các em hãy quan sát một số hình ảnh và tiến hành thảo luận những nội dung sau:
Hãy trình bày tóm tắt những nội dung chính của băng hình.
Thú sống ở những môi trường nào?
Hãy nêu các cách thức kiếm ăn và tập tính sinh sản ở thú
Quan sát và thảo luận nhóm hoàn thành nội dung bảng sau
1. MễI TRU?NG S?NG V� DI CHUY?N C?A TH�
Các em quan sát các hình ảnh sau - Thảo luận nhóm - ho�n th�nh phiếu học tập (Cột 1,2,3)
- K? tờn mụi tru?ng s?ng v� cỏch di chuy?n c?a thỳ?
- Quan sát mô tả các tập tính thích nghi với môi trường sống v� cỏch di chuy?n c?a thỳ?
Thú bay lượn : Đặc trưng là loài dơi, ban ngày nấp trong hang, hay chỗ tối, ban đêm bay đi săn mồi.
Thú bay lượn:
Hoạt động ban ngày (Sóc bay)
- Di chuyển: Lượn
Sóc bay côn đảo
Sóc bay
H?i c?u
Cá nhà táng
Bò biển
Cá heo ( Đenphin)
Thú ở nước:
- Chỉ sống trong môi trường nước: Cá voi, cá Đenphin(cá heo) Bũ bi?n, H?i c?u,
- Di chuyển bằng cách: Bơi trong nước
Cá voi lông gụ
Thú ở nước:
- Sống ở nước nhiều hơn cạn:
Thú mỏ vịt, rái cá, hải li, bũ nu?c, hà mã (trâu nước)
- Di chuyển: Bơi trong nước (nửa nước)
Bò nước ( Cá cúi)
Thú ở nước: Hà Mã
Thỏ di chuyển bằng cách nhảy đồng thời bằng cả hai chân sau.
Thú sống ở rừng núi, ở đồng bằng, trên hoang mạc, trên đồng cỏ và ngay trong thành phố..
2. Tập tính kiếm ăn:
Các loại thức ăn của thú:
- Thú ăn thức vật: các loại hạt, các loại rau,cỏ, củ, quả: Móng guốc, sóc, thỏ, kanguru,voi
- Thú ăn thịt (mồi sống): Hổ, báo, sư tử, mèo, chó sói
- Ăn tạp: Dơi, gấu....
Động vật ăn thực vật ( bé guèc lÎ)
Hươu cao cổ chuyên ăn lá non trên cao . Chúng có khả năng chạy rất nhanh trên cánh rừng thưa, đồng cỏ cằn cỗi ở châu Phi
Tập tính ăn uống (thú ăn thực vật)
Hạt dẻ là thứ quả làm thức ăn rất ưa thích của Sóc.Chúng có bản năng ăn và cắn hạt dẻ.Tuy nhiên , tập tính ăn, cắn vỡ hạt và gặm hạt dẻ của Sóc cũng phải qua một quá trình học tập và hoàn thiện dần
Có loại thú chuyên ăn một loại lá cây khuynh diệp như con kaola ở châu U�c.
Gấu trúc Trung quốc chuyên ăn lá trúc , lá tre
Gấu trúc: bẻ cành kiếm ăn
Báo
Gấu đen
Sói xám
Sư tử
Một số đại diện của bộ ăn thịt
Hổ
Thú ăn thịt có túi
Động vật rình mồi, vồ mồi, rượt đuổi mồi,giết chết con mồi… như thế nào ?
Bộ ăn thịt
Tập tính săn mồi và ăn mồi sống của bộ ăn thịt
Nhiều loài thú có thói quen di chuyển thành đàn đi kiếm ăn tùy theo mùa trong năm.
Trong đàn thú luôn có con đầu đàn thường là con đực ,to lớn.
Bò nước hay cá cúi (dugon) , sống ở vùng biển nhiều rong, tảo. Dugon là loài thú hiền lành.
Ở vùng biển Kiên giang Phú quốc nước ta có loài này
Thú ăn tạp
Cá voi là loài thú sống dưới nước lớn nhất trong giới động vật , đang có nguy cơ tuyệt chủng.
Cá voi chuyên ăn những phiêu sinh vật ở đại dương
Thú ăn tạp ( bé linh tr­ëng)
3. Tập tính sinh sản:
Quan sát các hình ảnh sau- Trả lời câu hỏi - điền vào phiếu học tập
- Thú đẻ trứng hay đẻ con
Phân biệt con đực, con cái: Voi, sư tử, móng guốc, lợn, dê, hươu xạ, cừu
Các giai đoạn sinh sản:
+ Ve vãn, k?t b?n tỡnh
+ Giao hoan, giao phối
+ Chửa đẻ (Thời gian mang thai, con non khỏe hay yếu)
+ Nuôi con, dạy con
Tập tính sinh sản:
- Phần lớn là tập tính bẩm sinh mang tính bản năng.
- Tác nhân kích thích: Môi trường ngoài (thời tiết, âm thanh, ánh sáng, hay mùi do con vật khác tiết ra…) và môi trường trong (hoocmon sinh dục).
- Ve vãn, tranh giành con cái, giao phối, chăm sóc con non.
- Tạo ra thế hệ sau, duy trì sự tồn tại của loài.
Thú có loài sinh sản bằng cách đẻ trứng. Đây là trường hợp rất hiếm, loài thú mỏ vịt đẻ trứng có rất nhiều ở châu U�c.
Tập tính: Ve vãn, kết bạn tình, giao hoan, giao phối
Tập tính chăm sóc v� b?o v? con non
Một số tập tính khác

- Ngoài các tập tính trên, thú cũn cú T?p tớnh b?o v? lónh th?:
( Lãnh thổ chính là một vùng được con vật bảo vệ để ngăn chặn bất kỳ sự xâm lấn nào của các cá thể cùng loài khác).
- Thông thường các cá thể đực trước mùa sinh sản và giao hoan bao giờ cũng "Đánh dấu", canh giữ một phần lãnh thổ nhất định.
Động vật bảo vệ lãnh thổ (cách đe dọa, tấn công, cách đánh dấu lãnh thổ
Tập tính xã hội:
- Tập tính thứ bậc: duy trì trật tự trong đàn, tăng cường truyền tính trạng tốt của con đầu đàn cho thế hệ sau.
- Tập tính vị tha: là tập tính hy sinh quyền lợi bản thân, thậm chí là tính mạng. Giúp nhau kiếm ăn, tự vệ. Duy trì sự tồn tại của cả đàn.
Tập tính xó h?i : s?ng theo bầy đàn
Tập tính di cư:
L� dạng tập tính rất ph?c tạp thể hiện trong quá trình di cư. Chúng thường di cư theo mùa, đ?nh k? h�ng năm để tránh cái lạnh giá hoặc tìm thức ăn mới.
Tập tính in vết
Tập tính quen nhờn:
Những kích thích l?p di l?p l?i nhi?u l?n m� không gây nguy hi?m gì,
d?ng v?t không có ph?n ?ng tr? l?i v� tr? lên quen nh?n d?i v?i chúng

Tập tính: học khôn
Xiếc thú: ăn kẹo cùng chúa sơn lâm
Khỉ sử dụng ống hút để uống nước dừa (T?p tớnh h?c du?c)
Báo cáo nội dung thảo luận.
Một số tập tính của thú
Lớp thú có đời sống đa dạng và phong phú:
- Môi trường sống: Trong nước, trên cây, trong đất, bay lượn, trên không…..
- Di chuyển: Đi, chạy, leo trèo, bay lượn, bơi
- Kiếm ăn: ¡n thÞt, ¨n thùc vËt, ăn tạp,
- Sinh sản: Đẻ con, đẻ trứng.
? Qua n?i dung trờn em cú nh?n xột gỡ v? d?i s?ng v� t?p tớnh c?a thỳ.
?
Có phải tập tính bẩm sinh nào cũng bất biến và không bao giờ thay đổi không?
Tập tính của ĐV được quyết định chủ yếu bởi nguồn gen di truyền. Nhưng tập tính không phải là bất biến và cố định mà nó luôn phát triển và hoàn thiện trong các điều kiện của môi trường sống nhất định.
Tại sao các hoạt động trong đời sống của động vật bậc thấp chủ yếu thuộc loại tập tính bẩm sinh?
ở động vật bậc thấp:
+ Hệ thần kinh có cấu trúc đơn giản, số lượng tế bào ít khả năng học tập rất thấp, việc học tập và rút kinh nghiệm rất khó khăn.
+ Tuổi thọ ngắn không có nhiều thời gian cho việc học tập.
Do vậy: Tập tính bẩm sinh là tập tính chủ đạo trong đời sống của các động vật bậc thấp.
? Tại sao động vật có hệ thần kinh phát triển v� con người có rất nhiều tập tính học được?
Tạm biệt các em
Chúc các em học tốt