Bài 52. Phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện

Các vị đại biểu cùng toàn thể các thầy cô giáo !
Môn sinh học lớp 8
Tiết 54 :

Mục tiêu :
Kiến thức :
HS phân biệt được phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện.
Trình bày được quá trình hình thành các phản xạ mới và ức chế các phản xạ cũ. Nêu rõ các điều kiện cần khi thành lập các phản xạ có điều kiện.ý nghĩa của phản xạ có điều kiện đối với đời sống
Kỹ năng :
Rèn kỹ năng quan sát và phân tích hình, tư duy so sánh và liên hệ thực tế.
Kỹ năng hoạt động nhóm
Thái độ : Giáo dục ý thức học tập nghiêm túc, chăm chỉ.
Chuẩn bị :
Giáo viên : Tranh phóng to H.52.1-3
Bảng phụ : Bảng 52.1 - 52.2
Học sinh : Phiếu học tập : Bảng 51.1; 52.2 (SGK)

Kiểm tra bài cũ

Câu hỏi 1:

Phản xạ là gì ? Cho ví dụ?





Đáp án :

Phản xạ là phản ứng của cơ thể để trả lời các kích thích của môi trường, giúp cơ thể thích nghi với điều kiện sống
ví dụ: chạm tay vào vật nóng tay rụt lại

Câu hỏi 2: Điền chú thích đúng vào các khâu trong
cung phản xạ ?

Cơ quan thụ cảm

Nơron hướng tâm
Nơron chung gian (trung ương thần kinh)
Nơron li tâm

Cơ quan phản ứng
Tiết 54:
I.Phân biệt phản xạ có điều kiện và phản xạ không điều kiện


+
+
+
+
+
+
Thế nào là phản xạ không điều kiện?

Thế nào là phản xạ có điều kiện?
Kết luận:

* Phản xạ không điều kiện là phản xạ bẩm sinh

(sinh ra đã có) không cần phải học tập.

* Phản xạ có điều kiện là phản xạ được hình thành trong đời

sống cá thể, là kết quả của quá trình học tập và luyện
II.Sự hình thành phản xạ có điều kiện:

1.Hình thành phản xạ có điều kiện.

a. Thí nghiệm của Paplốp



Nêu các bước tiến hành thí nghiệm của Paplốp ?
Bước 1 : Bật đèn => chó không tiết nước bọt

Bước 2 : Cho chó ăn => chó tiết nước bọt

Bước 3 : Bật đèn + cho chó ăn => chó tiết nước bọt

(làm nhiều lần)

Bước 4 : Bật đèn => chó tiết nước bọt
Tại sao khi chỉ bật đèn mà chó lại tiết nước bọt ?
Bật đèn chó tiết nước bọt vì:

Vì cùng một lúc cả trung khu thị giác và trung khu ăn uống đều nhận được kích thích và làm nhiều lần như vậy, thì giữa hai trung khu hình thành đường liên hệ tạm thời.Nên khi chỉ cần bật đèn thì chó sẽ tiết nước


Để thành lập được phản xạ có điều kiện cần có những điều kiện gì?

Thực chất của việc hình thành phản xạ có điều kiện là gì?

Kết luận:
* Điều kiện có sự kết hợp giữa kích thích có điều kiện với kích thích không điều kiện. Quá trình kết hợp đó phải được lặp đi lặp lại nhiều lần.

* Thực chất của việc thành lập phản xạ có điều kiện là sự hình
thành đường liên hệ thần kinh tạm thời, nối các vùng của vỏ đại não với
nhau.

2. ức chế phản xạ có điều kiện
Nếu bật đèn nhiều lần mà không cho chó ăn thì hiện tượng gì sẽ sảy ra?

(chó không tiết nước bọt)
Em hãy giải thích tại sao ?


Khi phản xạ có điều kiện không được thường xuyên củng cố, phản xạ sẽ

mất dần. Vì sao?

*Đường liên hệ thần kinh tạm thời dần dần mất đi, gọi là quá trình ức chế các phản xạ có điều kiện
Việc hình thành và ức chế phản xạ có điều kiện có ý nghĩ gì đối với đời sống?

3. ý nghĩa của việc hình thành và ức chế phản xạ có điều kiện:

* đảm bảo sự thích nghi với môi trường và điều kiện sống luôn thay đổi
* hình thành các thói quen, tập quán tốt đối với con người
III.So sánh các tính chất của các phản xạ không điều kiện với phản xạ có điều kiện:


Bền vững
Số lượng hạn chế
Được hình thành trong đời sống
Không di truyền, có tính chất cá thể
.Trung ương thần kinh nằm trên vỏ não
Đáp án :

Phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện có mối liên quan chặt

chẽ với nhau:

Phản xạ không điều kiện là cơ sở để thành lập phản xạ có điều kiện,

phải có sự kết hợp giữa một kích thích không điều kiện với một kích thích

có điều kiện.
Giữa phản xạ không điều kiện và có điều kiện có mối liên hệ như thế nào ?

Kết luận chung : SGK_trang 168
Củng cố
Bài tập 1,2 : (Sử dụng phần mềm Viôlet )

Bài tập 3 :
Đọc mục "em có biết" và trả lời câu hỏi :
a- Vì sao quân sĩ hết khát nước ? ( trong câu chuyện Tào Tháo với rừng mơ )
b- Vì sao nhà Chúa chịu mất mèo? ( câu chuyện Mèo của Trạng Quỳnh )

* Hướng dẫn về nhà :
Học bài và trả lời câu hỏi sách giáo khoa.
Đọc mục " Em có biết".
Ôn tập để tiết sau kiểm tra 1 tiết.


Bài giảng kết thúc
Xin chân thành cảm ơn !