Bài 52. Phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện

Chào mừng quý thầy cô
Về dự với lớp học chúng ta.
GV Nghiêm Trường Giang
KIỂM TRA BÀI CŨ
Trả lời:
* Cấu tạo: Gồm tai ngoài, tai giữa, tai trong
+) Tai ngoài: Vành tai, ống tai, màng nhĩ.
+) Tai giữa: Chuỗi xương tai, vòi nhĩ.
+) Tai trong: - Bộ phận tiền đình và ống bán khuyên
- Ốc tai
* Chức năng: Thu nhận âm thanh. Thu nhận cảm giác thăng bằng và chuyển động trong không gian.

? Nêu cấu tạo và chức năng của tai.

H.a H.b H.c H.d H.e
1 2 3 4 5
1 - c; 2 - d; 3 - a; 4 - e; 5 - b
Quan sát hình vẽ sau đây
và ghép hành động tương ứng với câu diễn giải.
PX nào được hình thành trong đời sống ?
Chia ra 2 loại phản xạ là: Phản xạ có điều kiện và phản xạ không điều kiện
1, 2
3, 4, 5
Những phản xạ nào sinh ra đã có ?

Qua các VD trên -> PX được chia thành mấy loại ? Đó là những loại nào ?

I. PHÂN BIỆT PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN VÀ PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
Thế nào là phản xạ không điều kiện?
- Phản xạ không điều kiện là phản xạ sinh ra đã có, không cần phải học tập.
Phản xạ có điều kiện là phản xạ được hình thành trong đời sống cá thể là kết quả của quá trình rèn luyện và học tập.
Thế nào là phản xạ có điều kiện?
TUẦN 28/TIẾT 54 PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
VÀ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
X
X
X
X
X
TUẦN 28/TIẾT 54 PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
VÀ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN

ĐÁNH DẤU X VÀO Ô TƯƠNG ỨNG

1. Hình thành phản xạ có điều kiện
TUẦN 28/TIẾT 54 PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
VÀ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
I. PHÂN BIỆT PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN VÀ PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
II. SỰ HÌNH THÀNH PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
* Thí nghiệm
Vùng thị giác ở thuỳ chẩm
Vùng ăn uống ở
vỏ não
Trung khu tiết nước bọt
Đường liên hệ tạm thời đang hình thành
Đường liên hệ tạm thời đã được hình thành
A
B
H52.1 Phản xạ định hướng với ánh đèn
H52.2 Ph?n x? ti?t nu?c b?t d?i v?i th?c an
H52.3 Thành lập PXCĐK tiết nước bọt khi có ánh đèn
A. Bật đèn rồi cho chó ăn nhiều lần ánh đèn trở thành tín hiệu của ăn uống
B. PXCĐK tiết nước bọt với ánh đèn đã được thành lập
II SỰ HÌNH THÀNH PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
1. Hình thành phản xạ có điều kiện
I. PHÂN BIỆT PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN VÀ PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
TUẦN 28/TIẾT 54 PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
VÀ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
Điều kiện để thành lập PXCĐK là gì?
- Điều kiện: Phải có sự kết hợp giữa kích thích có điều kiện với kích thích không điều kiện.
Thực chất của việc thành lập PXCĐK là gì?
- Thực chất của việc hình thành PXCĐK là sự hình thành đường liên hệ thần kinh tạm thời nối các vùng của vỏ não lại với nhau
II SỰ HÌNH THÀNH PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
1. S? hỡnh th�nh ph?n x? cú di?u ki?n
2. ?c ch? ph?n x? cú di?u ki?n
Nêu ý nghĩa của sự hình thành và ức chế PXCĐK đối với đời sống ?
TUẦN 28/TIẾT 54 PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
VÀ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
I. PHÂN BIỆT PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN VÀ PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
- PXCDK du?c hỡnh th�nh n?u khụng du?c c?ng c? thu?ng xuyờn s? m?t do ?c ch? t?t d?n.
* Ý nghĩa:
Đảm bảo sự thích nghi với môi trường và điều kiện sống luôn thay đổi.
- Hình thành thói quen, tập quán tốt đối với con người.
Nếu sau nhiều lần bật đèn mà không cho chó ăn thì còn hiện tượng “tiết nước bọt”nữa không ?
KHÔNG - Do điều kiện cho chó ăn khi bật đèn không còn nên tín hiệu bật đèn trở thành vô nghĩa
- PXCĐK này sẽ mất do ức chế tắt dần
Muốn duy trì PXCĐK ta phải làm gì?
Lấy thêm ví dụ về thành lập và ức chế PXCĐK ?
TUẦN 28/TIẾT 54 PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
VÀ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
I. PHÂN BIỆT PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN VÀ PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
II. SỰ HÌNH THÀNH PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
1. S? hỡnh th�nh ph?n x? cú di?u ki?n
2. ?c ch? ph?n x? cú di?u ki?n
III. SO SÁNH CÁC TÍNH CHẤT CỦA PXCĐK VÀ PXKĐK:
Tính chất của phản xạ
không điều kiện
III. SO SÁNH CÁC TÍNH CHẤT CỦA PXCĐK VÀ PXKĐK:
Tính chất của phản xạ
có điều kiện
1. Trả lời các kích thích tương ứng
hay kích thích không điều kiện
1’. Trả lời các kích thích bất kì hay
kích thích có điều kiện
2. Bẩm sinh
2.?
3.?
3’. Dễ mất khi không cũng cố
4. Có tính chất di truyền, mang tính
chất chủng loại
4’. ?
5.?
5’. Số lượng không hạn định
6. Cung phản xạ đơn giản
6’. Hình thành đường liên hệ tạm thời
2’. Được hình thành trong đời sống
3. Bền vững
4’. Có tính chất cá thể, không di truyền
5. Số lượng có hạn
7. Trung ương nằm ở trụ não, tuỷ sống
7’. ?
7’. Trung ương nằm ở vỏ não
Nêu mối quan hệ giữa PXCĐK với PXKĐK ?
TUẦN 28/TIẾT 54 PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
VÀ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
I. PHÂN BIỆT PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN VÀ PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
II. SỰ HÌNH THÀNH PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
III. SO SÁNH CÁC TÍNH CHẤT CỦA PXCĐK VÀ PXKĐK:
PXCĐK và PXKĐK Có liên quan chặt chẽ với nhau:
PXKĐK là cơ sở để thành lập PXCĐK
- Phải có sự kết hợp giữa kích thích có điều kiện với kích thích không điêù kiện
Câu 1: PXKĐK là loại phản xạ:
a. Bẩm sinh b.Có tính bền vững c.Có tính di truyền d. Cả a,b,c

Câu 2: PXCĐK là:
a. Được hình thành trong đời sống qua quá trình học tập, rèn luyện
b. Có tính bẩm sinh, được hình thành thường xuyên
c. Không di truyền, được hình thành do kết quả của bản năng
d. Không di truyền có tính chất bền vững.

Câu 3.Bản chất của đường liên hệ tạm thời là:
a. Ức chế phản xạ có điều kiện b. Nối các vùng ở vỏ não với nhau
c. Nằm ở vỏ não d. Nằm ở tuỷ sống

Câu 4: Ý nghĩa của sự hình thành và ức chế PXCĐK đối với đời sống:
Đảm bảo sự thích nghi với môi trường và ĐK sống luôn thay đổi.
b. Hình thành thói quen, tập quán tốt đối với con người.
c. Tạo điều kiện cho mọi sinh vật có nhiều tập tính.
d. Chỉ ý a và b đúng

a
d
b
d
BÀI TẬP: HÃY CHỌN CÂU TRẢ LỜI ĐÚNG NHẤT
TUẦN 28/TIẾT 54 PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
VÀ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
I. PHÂN BIỆT PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN VÀ PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
Phản xạ có điều kiện là phản xạ được hình thành trong đời sống cá thể là kết quả của quá trình rèn luyện và học tập.
Phản xạ không điều kiện là phản xạ sinh ra đã có, không cần phải học tập.
II. SỰ HÌNH THÀNH PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
1. Hình thành phản xạ có điều kiện
- Điều kiện: Phải có sự kết hợp giữa kích thích có điều kiện với kích thích không điều kiện, quá trình đó phải lặp lại nhiều lần.
- Thực chất của việc hình thành PXCĐK là sự hình thành đường liên hệ thần kinh tạm thời nối các vùng của vỏ não lại với nhau
2. Ức chế phản xạ có điều kiện: PXCĐK được hình thành nếu không được củng cố thường xuyên sẽ mất do ức chế tắt dần
* Ý nghĩa: Đảm bảo sự thích nghi với môi trường và điều kiện sống luôn thay đổi.
- Hình thành thói quen, tập quán tốt đối với con người.
III. SO SÁNH CÁC TÍNH CHẤT CỦA PXCĐK VÀ PXKĐK: Bảng kiến thức


Hướng dẫn về nhà
- Về nhà học bài, trả lời câu hỏi SGK.
- Tìm hiểu bài mới: Hoạt động thần kinh cấp cao ở người
Xin chân thành cảm ơn
quý thầy cô và các em học sinh