Bài 52. Phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện

QUÝ THẦY CÔ GIÁO CÙNG CÁC EM HỌC SINH
TRƯờng thcs đại đồng
Tổ khoa học tự nhiên
Giáo viên: Vũ Thị Minh
[email protected]
Điện thoại: 01295122599
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi: Trình bày các điều kiện để thành lập một phản xạ có điều kiện ?
Trả lời: Phải có sự kết hợp giữa kích thích có điều kiện với kích thích không điều kiện. Quá trình kết hợp đó phải được lặp đi lặp lại nhiều lần.
I- Sự thành lập và ức chế phản xạ có điều kiện:
Đọc TT SGK-Trang 170
Qua thông tin trên cho em biết điều gì
Phản xạ có điều kiện hình thành ở trẻ từ rất sớm.Các PXCĐK với ánh sáng, màu sắc, âm thanh được thành lập, trẻ càng lớn số lượng PXCĐK xuất hiện càng nhiều và càng phức tạp
Bên cạnh việc thành lập các phản xạ mới cũng xảy ra quá trình ức chế phản xạ, nếu phản xạ đó không còn cần thiết -> Giúp cơ thể thích nghi với điều kiện sống luôn thay đổi
Quan sát một số PXCĐK ở con người
B� t?p v? tay theo m?
Học sinh trồng cây
Học sinh đọc sách
Bé đánh răng


Câu 1. Lấy VD trong đời sống về sự thành lập các phản xạ mới và ức chế các phản xạ cũ không còn thích hợp nữa?
Câu 2. Quá trình hình thành và ức chế PXCĐK có mối quan hệ với nhau như thế nào trên?
Dựa vào TT SGK, những hình ảnh trên hoạt động nhóm trong 5 phút trả lời các câu hỏi sau
+ Thành lập phản xạ dừng xe khi có tín hiệu đèn đỏ, đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông,
+Ức chế PXCĐK dậy sớm lúc 6 giờ vào mùa đông và thành lập PXCĐK mới lúc 5 giờ vào mùa hè
Là hai quá trình thuận nghịch, có quan hệ mật thiết với
nhau giúp cơ thể hình thành thói quen, tập quán, nếp sống có văn hóa
I- Sự thành lập và ức chế phản xạ có điều kiện:
 Sự thành lập và ức chế PXCĐK Là hai quá trình thuận nghịch, có quan hệ mật thiết với nhau, là cơ sở hình thành thói quen, tập quán, nếp sống có văn hoá.
PXCĐK được hình thành ở trẻ từ khi mới sinh. Trẻ càng lớn số lượng phản xạ càng nhiều và càng phức tạp.
PXCĐK không còn thích hợp sẽ xảy ra quá trình ức chế
Em đã thành lập được các thói quen, các nếp sống văn hoá nào tốt, chưa tốt ?
+ Giống nhau: Về quá trình thành lập, điều kiện để hình thành và ức chế, ý nghĩa của chúng đối với đời sống.
+ Khác nhau: Về số lượng phản xạ, mức độ phức tạp của các PXCĐK.
Sự thành lập và ức chế PXCĐK ở người khác và giống động vật ở điểm nào ?
Những thói quen không nên nên làm
Những thói quen nên làm
Bộ não con người tiến hoá hơn động vật thể hiện ở
Các vùng nào ?

Vùng hiểu chữ viết
Ở người tiến hoá hơn ĐV có thêm các vùng
I- Sự thành lập và ức chế phản xạ có điều kiện:
 Sự thành lập và ức chế PXCĐK Là hai quá trình thuận nghịch, có quan hệ mật thiết với nhau, là cơ sở hình thành thói quen, tập quán, nếp sống có văn hoá.
PXCĐK được hình thành ở trẻ từ khi mới sinh. Trẻ càng lớn số lượng phản xạ càng nhiều và càng phức tạp.
PXCĐK không còn thích hợp sẽ xảy ra quá trình ức chế
II- Vai trò của tiếng nói và chữ viết:
1.Tiếng nói và chữ viết cũng là tín hiệu gây ra các PXCĐK cấp cao
Em có phản xạ gì nhìn thấy, ngửi thấy hay nghe nói đến các món ăn này
Ti?t nu?c b?t
Gà quay
Quả chanh
Xoài dầm
VÌ MIẾNG ĐẤT “VÀNG” CON TRAI ĐÁNH MẸ TRỌNG THƯƠNG
Em có phản xạ gì khi đọc các thông tin trên?
PHẪN NỘ
BUỒN CƯỜI
Khi nói đến quả dưa hấu em hình dung nó như thế nào?
Da màu xanh, lõi màu đỏ ăn có vị ngọt
Vậy qua các ví dụ trên em thấy tiếng nói và chữ viết có vai trò gì ?
Tiếng nói và chữ viết giúp ta mô tả sự vật, hiện tượng
 đọc, nghe và tưởng tượng
Tiếng nói và chữ viết cũng là tín hiệu của sự vật, hiện tượng nhưng thuộc hệ thống tín hiệu thứ 2
 Gây ra các PXCĐK cấp cao (Vui, buồn, phẫn nộ… )
I- Sự thành lập và ức chế phản xạ có điều kiện:
 Sự thành lập và ức chế PXCĐK Là hai quá trình thuận nghịch, có quan hệ mật thiết với nhau, là cơ sở hình thành thói quen, tập quán, nếp sống có văn hoá.
PXCĐK được hình thành ở trẻ từ khi mới sinh. Trẻ càng lớn số lượng phản xạ càng nhiều và càng phức tạp.
PXCĐK không còn thích hợp sẽ xảy ra quá trình ức chế
II- Vai trò của tiếng nói và chữ viết:
1.Tiếng nói và chữ viết cũng là tín hiệu gây ra các PXCĐK cấp cao
Tiếng nói và chữ viết giúp ta mô tả sự vật, hiện tượng  đọc, nghe và tưởng tượng.
Tiếng nói và chữ viết là kết quả của quá trình học tập (mức độ từ thấp đến cao) Hình thành các PXCĐK cấp cao (Vui, buồn, phẫn nộ… )
I- Sự thành lập và ức chế phản xạ có điều kiện:
II- Vai trò của tiếng nói và chữ viết:
1.Tiếng nói và chữ viết cũng là tín hiệu gây ra các PXCĐK cấp cao
Tiếng nói và chữ viết giúp ta mô tả sự vật, hiện tượng  đọc, nghe và tưởng tượng.
Tiếng nói và chữ viết là kết quả của quá trình học tập (mức độ từ thấp đến cao) Hình thành các PXCĐK cấp cao (Vui, buồn, phẫn nộ… )
2.Tiếng nói và chữ viết là phương tiện để con người giao tiếp trao đổi kinh nghiệm với nhau
Con người trên khắp thế giới giao lưu với nhau bằng cách nào?
Ngôn ngữ (nói và viết )
chung là tiếng Anh
Con người trao đổi với nhau những kinh nghiệm gì ? cho ví dụ
Kinh nghiệm trong cuộc sống, lao động sản xuất
học tập Từ đời trước cho đời sau, dân tộc này cho dân tộc khác Tíc luỹ trở thành kho tàng quý
báu của nhân loại
Truyền kinh nghiệm học tập
GS. Ngô Bảo Châu
Hai học sinh cấp II
Truyền kinh nghiệm làm giàu
Truyền kinh nghiệm trong trồng trọt, chăn nuôi
I- Sự thành lập và ức chế phản xạ có điều kiện:
II- Vai trò của tiếng nói và chữ viết:
1.Tiếng nói và chữ viết cũng là tín hiệu gây ra các PXCĐK cấp cao
Tiếng nói và chữ viết giúp ta mô tả sự vật, hiện tượng  đọc, nghe và tưởng tượng.
Tiếng nói và chữ viết là kết quả của quá trình học tập (mức độ từ thấp đến cao) Hình thành các PXCĐK cấp cao (Vui, buồn, phẫn nộ… )
2.Tiếng nói và chữ viết là phương tiện để con người giao tiếp trao đổi kinh nghiệm với nhau
- Nhờ tiếng nói và chữ viết con người có thể trao đổi kinh nghiệm trong cuộc sống, lao động, sản xuất, học tập… Truyền từ đời nay sang đời khác, dân tộc này cho dân tộc khác  giúp nhân loại tiến bộ, văn minh.
Con khỉ này đang rất buồn vì phải dời xa con.
Nó có biết than thở, kể lể với ai không? Vì sao?
 Không , vì nó không có tiếng nói và chữ viết
I- Sự thành lập và ức chế phản xạ có điều kiện:
II- Vai trò của tiếng nói và chữ viết:
1.Tiếng nói và chữ viết cũng là tín hiệu gây ra các PXCĐK cấp cao
Tiếng nói và chữ viết giúp ta mô tả sự vật, hiện tượng  đọc, nghe và tưởng tượng.
Tiếng nói và chữ viết là kết quả của quá trình học tập (mức độ từ thấp đến cao) Hình thành các PXCĐK cấp cao (Vui, buồn, phẫn nộ… )
2.Tiếng nói và chữ viết là phương tiện để con người giao tiếp trao đổi kinh nghiệm với nhau
- Nhờ tiếng nói và chữ viết con người có thể trao đổi kinh nghiệm trong cuộc sống, lao động, sản xuất, học tập… Truyền từ đời nay sang đời khác, dân tộc này cho dân tộc khác  giúp nhân loại tiến bộ, văn minh.
III- Tư duy trừu tượng:


Con gà
Con ngựa
Con thỏ
Các con vật trên được con người gọi chung bằng khái niệm gì ?
Trả lời: Gọi chung là động vật
Con ếch


Những cây này được con người gọi chung bằng khái niệm gì ?
Trả lời: Gọi chung là thực vật


Tư duy trừu tượng là gì?
Tr? l?i: Khả năng khái quát hóa trừu tượng hóa c�c s? v?t hi?n tu?ng c? th? th�nh c�c kh�i ni?m du?c di?n d?t b?ng t? m� con ngu?i cĩ th? hi?u du?c
Tư duy trừu tượng có ở động vật không ?
Trả lời: Chỉ có riêng ở người
I- Sự thành lập và ức chế phản xạ có điều kiện:
II- Vai trò của tiếng nói và chữ viết:
1.Tiếng nói và chữ viết cũng là tín hiệu gây ra các PXCĐK cấp cao
2.Tiếng nói và chữ viết là phương tiện để con người giao tiếp trao đổi kinh nghiệm với nhau
- Nhờ tiếng nói và chữ viết con người có thể trao đổi kinh nghiệm trong cuộc sống, lao động, sản xuất, học tập… Truyền từ đời nay sang đời khác, dân tộc này cho dân tộc khác  giúp nhân loại tiến bộ, văn minh.
III- Tư duy trừu tượng:
- Từ những thuộc tính chung của sự vật con người biết khái quát hoá thành những khái niệm được diễn đạt bằng các từ
- Khả năng khái quát hoá, trừu tượng hoá  Là cơ sở của tư duy trừu tượng (chỉ có ở người )


GHI NHỚ
Sự hình thành và ức chế các phản xạ có điều kiện ở người là hai quá trình thuận nghịch quan hệ mật thiết với nhau, là cơ sở để hình thành thói quen, tập quán, nếp sống có văn hóa.
Sự hình thành tiếng nói và chữ viết ở người cũng là kết quả của quá trình học tập, là quá trình hình thành các phản xạ có điều kiện cấp cao. Tiếng nói và chữ viết trở thành phương tiện giao tiếp giúp con người hiểu nhau, là cơ sở của tư duy.
CỦNG CỐ


Câu 1: “Tiếng nói và chữ viết là tín hiệu gây ra các phản xạ … cấp cao ở người”. Em hãy điền từ còn thiếu trong dấu ….
Đáp án: Có điều kiện
BÀI TẬP
Câu 2: Ở người, bên cạnh việc thành lập các phản xạ mới cũng xảy ra quá trình gì ?
Đáp án: Ức chế phản xạ
Câu 3:Phương tiện để con người giao tiếp, trao đổi kinh nghiệm với nhau là gì ?
Đáp án: Tiếng nói và chữ viết.
Câu 4: Về số lượng,thì phản xạ có điều kiện ở người so với động vật như thế nào ?
Đáp án: Nhiều hơn
Câu5: “Khả năng khái quát hóa, trừu tượng hoá là cơ sở cho tư duy trừu tượng, chỉ có riêng ở…..” Em hãy điền từ còn thiếu trong dấu…
Đápp án: Người


HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
Bài vừa học:
+ Trả lời các câu hỏi SGK.
+ Xây dựng các thói quen, tập quán, học tập tốt, nếp sống có văn hoá.
Bài sau:
Đọc trước bài “ Vệ sinh hệ thần kinh”
-Tim hiểu các chất có hại cho hệ thần kinh
Xin chân thành cảm ơn
các thầy, cô giáo và các em học sinh!