Bài 52. Phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY, CÔ ĐẾN DỰ GIỜ HỘI THI GIÁO VIÊN GIỎI
PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO THĂNG BÌNH
TRƯỜNG THCS NGÔ QUYỀN
MÔN SINH HỌC 8
TIẾT 56: PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
VÀ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN

Ngày dạy: 19.03.2016
Giáo viên thực hiện: Hồ Thanh Tâm
Phản ứng của cơ thể trả lời kích thích môi trường thông qua hệ thần kinh gọi là gì?
1
2
3
4
5
6
EM HÃY GIẢI Ô CHỮ SAU:
A
H
P
N
X
A
phản xạ có điều kiện
phản xạ không điều kiện
Tiết 56:
PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
VÀ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN

? Một em bé mới sinh có những phản xạ nào?
biết khóc, biết bú, biết nuốt
 Phản xạ không điều kiện
? Mét người ch­a bao giê ăn tr¸i xoài (chanh) khi tr«ng thÊy tr¸i xoài (chanh) cã ph¶n øng gì không?
Không có phản ứng.
? Nếu đã vài lần được ăn xoài (chanh) thì khi nhìn thấy trái xoài (chanh) thì người đó sẽ có phản ứng gì?
Tiết nước bọt.
 Phản xạ có điều kiện.
Vậy thế nào là phản xạ không điều kiện, phản xạ có điều kiện
- Phản xạ không điều kiện: là phản xạ sinh ra đã có, không cần phải học tập.
- Phản xạ có điều kiện: là phản xạ được hình thành trong đời sống cá thể, là kết quả của quá trình học tập rèn luyện.
PHÂN BIỆT PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN VÀ
PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
PHÂN BIỆT PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
VÀ PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
Hãy xác định xem trong các ví dụ nêu dưới đây, đâu là phản xạ không điều kiện, đâu là phản xạ có điều kiện và đánh dấu (X) vào cột tương ứng ở bảng 52-1






II. SỰ HÌNH THÀNH PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
1. Hình thành phản xạ có điều kiện
12
13
Hình 52.1 Phản xạ định hướng với ánh đèn
Hình 52.2 Phản xạ tiết nước bọt đối với thức ăn
Ánh đèn là kích thích
có điều kiện
Thức ăn khi chạm vào lưỡi thì nước bọt chảy ra.
Đây là kích thích không điều kiện
14
Sự kết hợp kích thích có điều kiện với kích thích không điều kiện nhiều lần
II. SỰ HÌNH THÀNH PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
1. Hình thành phản xạ có điều kiện
1. Trong thí nghiệm đâu là kích thích có điều kiện và đâu là kích
thích không điều kiện?
DỰA VÀO THÍ NGHIỆM TRÊN, HÃY TRẢ LỜI:
Kích thích có điều kiện là: ánh đèn,
Kích thích không điều kiện là: tiết nước bọt.
2. Để thành lập được phản xạ có điều kiện cần những điều kiện gì?
3. Thực chất của việc thành lập phản xạ có điều kiện là gì?
-Phải có sự kết hợp giữa kích thích có điều kiện và kích thích không điều kiện.
-Quá trình kết hợp phải được lặp lại nhiều lần.
Thực chất của sự thành lập PXCĐK là sự thành lập đường liên hệ tạm thời.
II. SỰ HÌNH THÀNH PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
1. Hình thành phản xạ có điều kiện
+ Phải có sự kết hợp giữa kích thích có điều kiện và
kích thích không điều kiện.
+ Quá trình kết hợp phải được lặp lại nhiều lần.
Bản chất của sự thành lập PXCĐK là sự thành lập đường liên hệ tạm thời.
- Những điều kiện thành lập được phản xạ có điều kiện:

Dựa vào thí nghiệm PapLov các em cho thêm ví dụ về việc thành lập PXCĐK.
Đường liên hệ tạm thời dần mất đi
Trong thí nghiệm trên, nếu chỉ bật đèn mà không cho chó ăn nhiều lần thì hiện tượng gì sẽ xảy ra? Tại sao?
Lượng nước bọt tiết ra ít dần, cuối cùng ngừng tiết. Hiện tượng này gọi là ức chế tắt dần.Do không được củng cố nên đường liên hệ tạm thời dần dần bị mất.
Vậy ức chế phản xạ có điều kiện là gì? Nó có ý nghĩa như thế nào đối với cơ thể?
2. Ức chế phản xạ có điều kiện
- Phản xạ có điều kiện dễ mất đi nếu không được củng cố thường xuyên.
-Ý nghĩa:
+ Đảm bảo cơ thể thích nghi với môi trường và điều kiện sống luôn thay đổi
+ Hình thành các thói quen tập quán tốt
Giúp các nạn nhân nghiện (ma tuý , thuốc lá…) có thể cai nghiện được
Hình thành thói quen tốt trong học tập , lao động và bảo vệ môi trường.
III. SO SÁNH TÍNH CHẤT CỦA PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN VÀ
PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
Bảng 52-2. So sánh tính chất của PXCĐK và PXKĐK
Được hình thành trong đời sống cá thể qua học tập, rèn luyện
Bền vững
Không di truyền, có tính chất cá thể
Số lượng hạn chế
Trung ương thần kinh nằm ở vỏ não
Từ bảng so sánh trên,
em hãy nêu mối quan hệ giữa PXCĐK và PXKĐK.
III. SO SÁNH TÍNH CHẤT CỦA PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN VÀ
PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
- Tính Chất (Nội dung bảng52-2).
Mối quan hệ giữa phản xạ có điều kiện
với phản xạ không điều kiện:

+ PXKĐK là cơ sở thành lập PXCĐK
+ Phải có sự kết hợp giữa kích thích có điều kiện và
kích thích không điều kiện( kích thích có điều kiện
phải tác động trước kích thích không điều kiện)
DẶN DÒ
- Học bài và trả lời câu hỏi.
- Đọc phần “Em có biết”.
- Nghiên cứu trưước bài 53.
Hẹn gặp lại!
GV: Hồ Thanh Tâm
XIN KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ GIÁO
VÀ CÁC EM HỌC SINH MẠNH KHOẺ
HẠNH PHÚC & THÀNH ĐẠT