Bài 51. Cơ quan phân tích thính giác

Phòng GD - Đt việt trì
trường THcs hùng lô
Giáo án: sinh học 8
Giáo viên: Mai ngọc trang
Kiểm tra bài cũ:
1. Nêu nguyên nhân, cách phòng tránh và biện pháp khắc phục tật cận thị?
2. Nêu nguyên nhân và biện pháp phòng tránh bệnh đau mắt hột?
Tiết 53 - Bài 51:
Cơ quan phân tích thính giác
Tiết 53: cơ quan phân tích thính giác
Cơ quan phân tích thính
giác ở người gồm những
bộ phận nào?
Cơ quan phân tích thính giác gồm:
Tế bào thụ cảm thính giác (Cq coocti)
- Dây thần kinh thính giác ( dây não VIII)
Vùng thính giác ( thuỳ thái dương)
I. Cấu tạo của tai
II. Chức năng thu nhận sóng âm
III. Vệ sinh tai
I. Cấu tạo của tai:
Tiết 53: cơ quan phân tích thính giác
Tiết 53: cơ quan phân tích thính giác
I. Cấu tạo của tai:
Bài tập: Hoàn chỉnh thông tin sau về các thành phần cấu
tạo của tai và chức năng của chúng
Tai được chia ra: tai ngoài, tai giữa và tai trong
- Tai ngoài gồm: ………………….có nhiệm vụ hứng sóng âm,……………..hướng sóng âm. Tai ngoài được giới hạn với tai giữa bởi ……………….( có đường kính khoảng 1 cm)
- Tai giữa là một khoang xương, trong đó có ………………
bao gồm xương búa, xương đe và xương bàn đạp khớp với
nhau. Xương búa được gắn vào màng nhĩ, xương bàn đạp
áp vào một màng giới hạn tai giữa với tai trong ( gọi là
màng cửa bầu dục có diện tích nhỏ hơn màng nhĩ 18 – 20 lần)
Khoang tai giữa thông với hầu nhờ vòi nhĩ nên bảo đảm áp
suất hai bên màng nhĩ được cân bằng
Màng nhĩ
Chuỗi xương tai
Vành tai
* Tai ngoài: + Vành tai  hứng sóng âm
+ Ống tai  hướng sóng âm
Ngăn giữa tai tai ngoài với tai giữa là màng nhĩ
(đường kính 1cm)
* Tai giữa là một khoang xương có:
(+) Chuỗi xương tai:
- Xương búa: gắn với màng nhĩ
- Xương đe:
- Xương bàn đạp:áp vào màng cửa bầu dục
(+) Vòi nhĩ thông với hầu đảm bảo áp suất 2 bên
màng nhĩ cân bằng nhau
ống tai
Tiết 53: cơ quan phân tích thính giác
I. Cấu tạo tai:
Tai trong gồm có 2 bộ phận :
Bộ phận tiền đình và các ống bán khuyên thu nhận các thông tin về vị trí và sự chuyển động của cơ thể trong không gian.
O�c tai thu nhận các kích thích của sóng âm. O�c tai bao gồm ............, trong có ốc tai màng. (H51.2)
............ là 1 ống màng chạy dọc ............. và cuốn quanh trụ ốc 2 vòng rưỡi, gồm ............... ở phía trên, ............ ở phía dưới và màng bên áp sát vào vách xương của ốc tai xương. Màng cơ sở có khoảng 24000 sợi liên kết dài ngắn khác nhau : dài ở đỉnh ốc và ngắn dần khi xuống miệng ốc. Chúng chăng ngang từ trụ ốc sang thành ốc.
Trên màng cơ sở co �............, trong đó có các tế bào thụ cảm thính giác.
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
O�c tai xương
O�c tai màng
Màng tiền đình
O�c tai xương
Màng cơ sở
Cơ quan Coocti
* Tai ngoài: + Vành tai  hứng sóng âm
+ Ống tai  hướng sóng âm
Ngăn giữa tai tai ngoài với tai giữa là màng nhĩ
(đường kính 1cm)
* Tai giữa là một khoang xương có:
(+) Chuỗi xương tai:
- Xương búa: gắn với màng nhĩ
- Xương đe:
- Xương bàn đạp:áp vào màng cửa bầu dục
(+) Khoang xương: thông với hầu hờ vòi nhĩ đảm
bảo áp suất 2 bên màng nhĩ cân bằng nhau
* Tai trong:
(+) Bộ phận tiền đình  thu nhận thông tin về vị trí
Và sự chuyển động của cơ thể trong không gian
(+) Ốc tai  thu nhận kích thích sóng âm
Cấu tạo ốc tai , gồm: - Ốc tai xương
- Ốc tai màng chạy dọc ốc tai xương, cuốn quanh trụ
ốc 2,5 vòng: +Màng tiền đình (phía trên)
+ Màng cơ sở (phía dưới) chứa
cơ quan Coocti, trong có tế bào thụ cảm thính giác
Tiết 53: cơ quan phân tích thính giác
Sóng
âm
Nêu chức năng thu nhận sóng âm của tai?
I. Cấu tạo tai:
* Tai ngoài: + Vành tai : hứng sóng âm
+ Ống tai: hướng sóng âm
màng nhĩ
Tai ngoài Tai giữa
đk 1 cm
* Tai giữa: là một khoang xương có:
(+ ) Chuỗi xương tai:
- Xương búa: gắn với màng nhĩ
- Xương bàn đạp: áp vào màng cửa bầu dục
(+) vòi nhĩ thông với hầu áp suất 2 bên màng nhĩ cân bằng.
II. Chức năng thu nhận sóng âm:
Sóng âm  màng nhĩ  chuỗi xương tai  cửa bầu
Chuyển động nội, ngoại dịch  rung màng cơ sở
kích thích cơ quan Coocti  vùng thính giác.
III. Vệ sinh tai:
Nêu biện pháp giữ gìn vệ sinh và bảo vệ
tai?
- Giữ vệ sinh tai
- Bảo vệ tai: + Không dùng vật nhọn ngoáy tai
+ Giữ vệ sinh mũi, họng để phòng bệnh về tai
+ Có biện pháp giảm và chống tiếng ồn
* Tai trong:
(+) Bộ phận tiền đình  thu nhận thông tin về vị trí và sự chuyển động của cơ thể trong không gian
(+) Ốc tai  thu nhận kích thích sóng âm
Cấu tạo ốc tai , gồm: - Ốc tai xương
- Ốc tai màng chạy dọc ốc tai xương, cuốn quanh trụ ốc 2,5 vòng: +Màng tiền đình (phía trên)
+ Màng cơ sở (phía dưới) chứa cơ quan Coocti, trong có tế bào thụ cảm thính giác
Tiết 53: cơ quan phân tích thính giác
Kiểm tra đánh giá:
1. Xác định các bộ phận của tai trên
hình vẽ:
I. Cấu tạo tai:
* Tai ngoài: + Vành tai : hứng sóng âm
+ Ống tai: hướng sóng âm
màng nhĩ
Tai ngoài Tai giữa
đk 1 cm
* Tai giữa: là một khoang xương có:
(+ ) Chuỗi xương tai:
- Xương búa: gắn với màng nhĩ
- Xương bàn đạp: áp vào màng cửa bầu dục
(+) vòi nhĩ thông với hầu áp suất 2 bên màng nhĩ cân bằng.
II. Chức năng thu nhận sóng âm:
Sóng âm  màng nhĩ  chuỗi xương tai  cửa bầu
Chuyển động nội, ngoại dịch  rung màng cơ sở
kích thích cơ quan Coocti  vùng thính giác.
III. Vệ sinh tai:
- Giữ vệ sinh tai
- Bảo vệ tai: + Không dùng vật nhọn ngoáy tai
+ Giữ vệ sinh mũi, họng để phòng bệnh về tai
+ Có biện pháp giảm và chống tiếng ồn
* Tai trong:
(+) Bộ phận tiền đình  thu nhận thông tin về vị trí và sự chuyển động của cơ thể trong không gian
(+) Ốc tai  thu nhận kích thích sóng âm
Cấu tạo ốc tai , gồm: - Ốc tai xương
- Ốc tai màng chạy dọc ốc tai xương, cuốn quanh trụ ốc 2,5 vòng: +Màng tiền đình (phía trên)
+ Màng cơ sở (phía dưới) chứa cơ quan Coocti, trong có tế bào thụ cảm thính giác
Tiết 53: cơ quan phân tích thính giác
Sóng
âm
Quá trình thu nhận kích thích sóng
âm diễn ra như thế nào giúp người
ta nghe được?
Kiểm tra đánh giá:
I. Cấu tạo tai:
* Tai ngoài: + Vành tai : hứng sóng âm
+ Ống tai: hướng sóng âm
màng nhĩ
Tai ngoài Tai giữa
đk 1 cm
* Tai giữa: là một khoang xương có:
(+ ) Chuỗi xương tai:
- Xương búa: gắn với màng nhĩ
- Xương bàn đạp: áp vào màng cửa bầu dục
(+) vòi nhĩ thông với hầu áp suất 2 bên màng nhĩ cân bằng.
II. Chức năng thu nhận sóng âm:
Sóng âm  màng nhĩ  chuỗi xương tai  cửa bầu
Chuyển động nội, ngoại dịch  rung màng cơ sở
kích thích cơ quan Coocti  vùng thính giác.
III. Vệ sinh tai:
- Giữ vệ sinh tai
- Bảo vệ tai: + Không dùng vật nhọn ngoáy tai
+ Giữ vệ sinh mũi, họng để phòng bệnh về tai
+ Có biện pháp giảm và chống tiếng ồn
* Tai trong:
(+) Bộ phận tiền đình  thu nhận thông tin về vị trí và sự chuyển động của cơ thể trong không gian
(+) Ốc tai  thu nhận kích thích sóng âm
Cấu tạo ốc tai , gồm: - Ốc tai xương
- Ốc tai màng chạy dọc ốc tai xương, cuốn quanh trụ ốc 2,5 vòng: +Màng tiền đình (phía trên)
+ Màng cơ sở (phía dưới) chứa cơ quan Coocti, trong có tế bào thụ cảm thính giác
Tiết 53: cơ quan phân tích thính giác
Kiểm tra đánh giá:
2. Cơ quan phân tích thính giác ở người, gồm có:
a. Vùng vỏ não ở thùy thái dương
b. Dây thần kinh thính giác
c. Các tế bào của cơ quan Coocti
d. Màng nhĩ .
Đáp án: a, b, c
3. Chuỗi xương tai ở tai giữa có xương búa được gắn vào:
a. ốc tai
b. Vòi nhĩ
c. Màng nhĩ
d. Màng cửa bầu dục .
I. Cấu tạo tai:
* Tai ngoài: + Vành tai : hứng sóng âm
+ Ống tai: hướng sóng âm
màng nhĩ
Tai ngoài Tai giữa
đk 1 cm
* Tai giữa: là một khoang xương có:
(+ ) Chuỗi xương tai:
- Xương búa: gắn với màng nhĩ
- Xương bàn đạp: áp vào màng cửa bầu dục
(+) vòi nhĩ thông với hầu áp suất 2 bên màng nhĩ cân bằng.
II. Chức năng thu nhận sóng âm:
Sóng âm  màng nhĩ  chuỗi xương tai  cửa bầu
Chuyển động nội, ngoại dịch  rung màng cơ sở
kích thích cơ quan Coocti  vùng thính giác.
III. Vệ sinh tai:
- Giữ vệ sinh tai
- Bảo vệ tai: + Không dùng vật nhọn ngoáy tai
+ Giữ vệ sinh mũi, họng để phòng bệnh về tai
+ Có biện pháp giảm và chống tiếng ồn
* Tai trong:
(+) Bộ phận tiền đình  thu nhận thông tin về vị trí và sự chuyển động của cơ thể trong không gian
(+) Ốc tai  thu nhận kích thích sóng âm
Cấu tạo ốc tai , gồm: - Ốc tai xương
- Ốc tai màng chạy dọc ốc tai xương, cuốn quanh trụ ốc 2,5 vòng: +Màng tiền đình (phía trên)
+ Màng cơ sở (phía dưới) chứa cơ quan Coocti, trong có tế bào thụ cảm thính giác
Tiết 53: cơ quan phân tích thính giác
Kiểm tra đánh giá:
3. Vai trò của ốc tai:
a. Xác định vị trí
b. Thu nhận kích thích sóng âm.
c. Cân bằng áp suất không khí.
d. Hứng sóng âm .
4. Để tai được bảo vệ tốt cần:
a. Thường xuyên vệ sinh tai
b. Không dùng que nhọn ngoáy tai
c. Tránh làm việc nơi ồn
d. Cả a, b, c đúng
I. Cấu tạo tai:
* Tai ngoài: + Vành tai : hứng sóng âm
+ Ống tai: hướng sóng âm
màng nhĩ
Tai ngoài Tai giữa
đk 1 cm
* Tai giữa: là một khoang xương có:
(+ ) Chuỗi xương tai:
- Xương búa: gắn với màng nhĩ
- Xương bàn đạp: áp vào màng cửa bầu dục
(+) vòi nhĩ thông với hầu áp suất 2 bên màng nhĩ cân bằng.
II. Chức năng thu nhận sóng âm:
Sóng âm  màng nhĩ  chuỗi xương tai  cửa bầu
Chuyển động nội, ngoại dịch  rung màng cơ sở
kích thích cơ quan Coocti  vùng thính giác.
III. Vệ sinh tai:
- Giữ vệ sinh tai
- Bảo vệ tai: + Không dùng vật nhọn ngoáy tai
+ Giữ vệ sinh mũi, họng để phòng bệnh về tai
+ Có biện pháp giảm và chống tiếng ồn
* Tai trong:
(+) Bộ phận tiền đình  thu nhận thông tin về vị trí và sự chuyển động của cơ thể trong không gian
(+) Ốc tai  thu nhận kích thích sóng âm
Cấu tạo ốc tai , gồm: - Ốc tai xương
- Ốc tai màng chạy dọc ốc tai xương, cuốn quanh trụ ốc 2,5 vòng: +Màng tiền đình (phía trên)
+ Màng cơ sở (phía dưới) chứa cơ quan Coocti, trong có tế bào thụ cảm thính giác
Tiết 53: cơ quan phân tích thính giác
Hướng dẫn về nhà:
- Học bài, trả lời câu hỏi 1, 2, 3, 4
- Đọc trước bài 52/ SGK 166
I. Cấu tạo tai:
* Tai ngoài: + Vành tai : hứng sóng âm
+ Ống tai: hướng sóng âm
màng nhĩ
Tai ngoài Tai giữa
đk 1 cm
* Tai giữa: là một khoang xương có:
(+ ) Chuỗi xương tai:
- Xương búa: gắn với màng nhĩ
- Xương bàn đạp: áp vào màng cửa bầu dục
(+) vòi nhĩ thông với hầu áp suất 2 bên màng nhĩ cân bằng.
II. Chức năng thu nhận sóng âm:
Sóng âm  màng nhĩ  chuỗi xương tai  cửa bầu
Chuyển động nội, ngoại dịch  rung màng cơ sở
kích thích cơ quan Coocti  vùng thính giác.
III. Vệ sinh tai:
- Giữ vệ sinh tai
- Bảo vệ tai: + Không dùng vật nhọn ngoáy tai
+ Giữ vệ sinh mũi, họng để phòng bệnh về tai
+ Có biện pháp giảm và chống tiếng ồn
* Tai trong:
(+) Bộ phận tiền đình  thu nhận thông tin về vị trí và sự chuyển động của cơ thể trong không gian
(+) Ốc tai  thu nhận kích thích sóng âm
Cấu tạo ốc tai , gồm: - Ốc tai xương
- Ốc tai màng chạy dọc ốc tai xương, cuốn quanh trụ ốc 2,5 vòng: +Màng tiền đình (phía trên)
+ Màng cơ sở (phía dưới) chứa cơ quan Coocti, trong có tế bào thụ cảm thính giác