Bài 51. Cơ quan phân tích thính giác

TRƯỜNG THCS THUẬN HÒA
Nhieät lieät chaøo möøng
THầY,CÔ ĐếN Dự GIờ
THĂM LớP
1.Mắt có các tật nào ? Nguyên nhân và cách khắc phục ?
2.Nêu hậu quả của việc đau mắt hột và cách phòng tránh?
Các em có biết nhờ đâu mà chúng ta nghe được âm thanh từ mọi thứ xung quanh chúng ta ? Và trong cuộc sống chắc hẳn các em cũng gặp trường hợp không nghe dược hoặc nghe không rõ, các em có biết tại sao không ?
Tại sao ta có thể phân biệt được các loại âm thanh trầm bổng, to nhỏ khác nhau?
Đó là nhờ cơ quan phân tích thính giác. Vậy cơ quan phân tích thính giác có cấu tạo như thế nào ? Chúng ta cùng tìm hiểu qua bài học hôm nay.
CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
TIẾT 53 - BÀI 51

- Một cơ quan phân tích bao gồm những thành phần nào ?
-Cơ quan phân tích thính giác gồm những bộ phận nào ?
* Cơ quan phân tích gồm 3 bộ phận:
- Bộ phận ngoại biên ( cơ quan thụ cảm ).
- Bộ phận dẫn truyền hay các dây thần kinh.
- Bộ phận trung ương hay các trung khu ở bán cầu đại não.
*Cơ quan phân tích thính giác gồm:
Tế bào thụ cảm thính giác
Dây thần kinh thính giác
Vùng thính giác ( ở thuỳ thái dương).

























TAI NGOÀI
TAI GIỮA
TAI TRONG
Vành tai
Ống tai
Màng nhĩ
Chuỗi xươg tai
Vòi nhĩ
Ống bán khuyên
Ốc tai
Dây thần kinh số VIII
?-Hãy quan sát hình (lưu ý phần chú thích),thảo luận nhóm hoàn chỉnh thông tin sau:
I. Cấu tạo của tai:
1- Tai ngoài gồm............... có nhiệm vụ hứng sóng âm,............... hướng sóng âm. Tai ngoài giới hạn với tai giữa bởi.......(có đường kính khoảng 1cm
2-Tai giữa là một khoang xương, trong đó có ......bao gồm xương búa, xương đe và xương bàn đạp khớp với nhau. Xương búa được gắn vào màng nhĩ, xương bàn đạp áp vào một màng giới hạn tai giữa với tai trong (gọi là màng cửa bầu dục- có diện tích nhỏ hơn màng nhĩ 18-20 lần).
Khoang tai giữa thông với hầu nhờ có vòi nhĩ nên bảo đảm áp suất hai bên màng nhĩ được cân bằng.
vành tai
ống tai
màng nhĩ
chuỗi xương tai
(1)
(2)
(3)
(4)
CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
BÀI 51:
?-Tai có cấu tạo gồm những phần nào?

vành tai
ống tai
màng nhĩ
Chuỗi xương tai
vòi nhĩ
ống bán khuyên
dây thần kinh số VIII
ốc tai
Tai ngoài
Tai giữa

Tai giữa gồm những bộ phận nào? Chức năng của từng bộ phận?


Tai trong
Tai ngoài gồm những bộ phận nào? Chức năng của từng bộ phận?
I/ Cấu tạo tai:
*Tai ngoài: - Vành tai: hứng sóng âm.
- ống tai: hướng sóng âm.
- Màng nhĩ: truyền và khuyếch đại sóng âm.
*Tai giữa: - Chuỗi xương tai: truyền
sóng âm.
- Vòi nhĩ: cân bằng áp
suất 2 bên màng nhĩ.

T?i sao ngồi trên máy bay khi cất cánh và hạ cánh ta thường thấy ù tai, đau trong tai?
Vì áp suất hai bên màng nhĩ không cân bằng, cần há miệng ra.
CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
BÀI 51:

ốc tai
Tiền đình

Tai trong gåm nh÷ng bé phËn nµo? Chøc n¨ng cña tõng bé phËn?

* Tai trong:
- Bộ phận tiền đình và các ống bán khuyên: thu nhận thông tin về vị trí và chuyển động của cơ thể trong không gian.
ốc tai: Thu nhận kích thích sóng âm.

CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
BÀI 51:
Em có biết: Điều hoà thăng bằng cơ thể là do chức năng tiền đình ở tai trong.Khi tiền đình bị tổn thương, cơ thể sẽ không giữ được thăng bằng.Tiền đình bên phải tổn thương: sẽ lệch đầu và mất thăng bằng về bên trái và ngược lại.
I. Cấu tạo của tai:
* Tai ngoài:
* Tai giữa:
- Chuỗi xương tai: Truyền sóng âm
- Vòi nhĩ: Cân bằng áp suất 2 bên màng nhĩ
?Quan sát hình bên và nêu cấu tạo của ốc tai ?
* Tai trong:
- Bộ phận tiền đình và các ống bán khuyên: Thu nhận thông tin về vị trí và sự chuyển động của cơ thể trong không gian
- ốc tai: Thu nhận kích sóng âm
+ốc tai gồm ốc tai xương và ốc tai màng. ốc tai màng có màng cơ sở có cơ quan Coocti trong đó có các tế bào thụ cảm thính giác.

II. Chức năng thu nhận sóng âm:
- Vành tai: Hứng sóng âm

- ống tai: Hướng sóng âm
- Màng nhĩ: Khuếch đại âm
CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
BÀI 51:
I. Cấu tạo của tai:
II. Chức năng thu nh?n sóng âm:
* Hãy sắp xếp thành phần cấu tạo của tai theo thứ tự thu nhận kích thích sóng âm
Vành tai
Màng nhĩ
Chuỗi xương tai
Ống tai
Nội dịch
Ngoại dịch
Tế bào thụ cảm thính giác của cơ quan Coocti
Th? t? d�ng l�: A - D - B - C - F - E - G
CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
BÀI 51:

Sãng ©m mµng nhÜ chuçi x­¬ng tai cöa bÇu chuyÓn ®éng ngo¹i dÞch vµ néi dÞch rung mµng c¬ së kÝch thÝch c¬ quan Coãc ti xuÊt hiÖn xung thÇn kinh vïng thÝnh gi¸c ë thuú th¸i d­¬ng (ph©n tÝch ©m thanh)
I. Cấu tạo của tai:
II. Chức năng thu nhận sóng âm:
III. V? sinh tai:
?- Để tai hoạt động tốt chúng ta cần lưu ý điều gì?
- Giữ vệ sinh tai.
- Bảo vệ tai.
Em có biết: Tổng số tế bào thụ cảm thính giác ở tai người khoảng 23500 tế bào thính giác, được chia làm 4-5 dãy chạy dọc trên màng cơ sở, 3-4 dãy ngoài, mỗi dãy có khoảng 5000 tế bào và 1 dãy trong có khoảng 3500 tế bào.
Các tế bào ở dãy ngoài có ngưỡng kích thích thấp so với các dãy trong. Chính vì vậy mà ta có thể nghe được âm to (mạnh), nhỏ (yếu) khác nhau.
CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
BÀI 51:
III. V? sinh tai:
- Giữ vệ sinh tai sạch sẽ bằng khăn mềm, tăm bông
- Bảo vệ tai:
+ Không dùng vật sắc nhọn,ngoáy tai, nghịch tai.
+ Giữ vệ sinh mũi họng để phòng bệnh cho tai.
+ Có biện pháp chống và giảm tiếng ồn.
Qua hình vẽ, em hãy nêu các biện pháp giữ vệ sinh và bảo vệ tai?
CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
BÀI 51:
I. Cấu tạo của tai:
II. Chức năng thu nhận sóng âm:






Qua bµi häc h«m nay, c¸c em n¾m ®­îc nh÷ng néi dung chÝnh nµo?
Tại sao các bệnh tai mũi họng thường liên quan đến nhau?
Tai mũi họng là 3 cơ quan thông nhau. Khi một cơ quan bị viêm nhiễm không được điều trị thì rất dễ viêm nhiễm cơ quan khác.
Bệnh tai mũi họng chịu tác động lớn của môi trường xung quanh: nhiệt độ, độ ẩm, tiếng ồn, khói bụi,.
Chó ý: TrÎ nhá khi ch¬i hay tù cho dÞ vËt vµo tai, hoÆc bÞ mét sè c«n trïng chui vµo tai CÇn lÊy ra thËn träng vµ ®óng c¸ch, tr¸nh g©y biÕn chøng.
CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
BÀI 51:
BÀI 51: CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
I. Cấu tạo của tai:
Tai ngoài: Vành tai: hứng sóng âm; Ống tai: hướng sóng âm; Màng nhĩ: khuếch đại âm
- Tai giữa: Chuỗi xương tai: truyền sóng âm; Vòi nhĩ: cân bằng áp suất hai bên màng nhĩ
- Tai trong: Bộ phận tiền đình: thu nhận thông tin về vị trí và chuyển động của cơ thể trong không gian; Ốc tai: thu nhận kích thích sóng âm
II. Chức năng thu nhận sóng âm:
Cơ chế : Sóng âm  màng nhĩ  chuỗi xương tai  cửa bầu  chuyển động ngoại dịch và nội dịch  rung màng cơ sở  kích thích cơ quan Coocti xuất hiện xung thần kinh  vùng thính giác (phân tích cho biết âm thanh)
III. V? sinh tai:
- Không dùng vật nhọn hoặc sắc để lấy ráy tai hoặc ngoáy tai.
- Tránh nơi có tiếng ồn hoặc tiếng động mạnh.
- Trẻ em cần được giữ gìn vệ sinh để tránh viêm họng.
Vành tai
ống bán khuyên
Dây thần kinh số VIII
ốc tai
Vòi nhĩ
Màng nhĩ
ống tai
Bài tập: Chỉ tranh, nêu cấu tạo và chức năng các bộ phận của tai?
Tai ngoài
Tai giữa
Tai trong
Chuỗi xương tai
Trò chơi ô chữ
Ô1: Hứng sóng âm là chức năng của bộ phận này.
Ô2: Bộ phận này nằm trên màng cơ sở có các tế bào thụ cảm thính giác.
Ô3:Màng mỏng giới hạn giữa tai ngoài và tai giữa
Ô4:Bộ phận làm nhiệm vụ hướng sóng âm.
Ô5:Kích thích này được thu nhận ở ốc tai
Ô6:Nhỏ hơn màng nhĩ 18-20 lần, giới hạn tai giữa với tai trong.
Ô7:Nơi đảm bảo áp suất hai bên màng nhĩ cân bằng.
Có thể em chưa biết: Bệnh điếc tai:
- Điếc dẫn truyền: tai ngoài và tai giữa không truyền được âm thanh (do thủng màng nhĩ, viêm tai giữa)
- Điếc tiếp nhận: tai trong không thu nhận được kích thích sóng âm, do bệnh ở tai trong hoặc thần kinh,do nhiễm độc thuốc lá, ngộ độc rượu hoặc làm việc nơi quá ồn.
- Điếc hỗn hợp: thường ở người già do khả năng đàn hồi của màng nhĩ kém.
- Tai người nghe được các âm thanh trong giới hạn khoảng 20 - 20.000Hz, nhưng tai cừu có thể nghe được âm có tần số dưới 20Hz, trong khi dơi và cá heo lại có thể nghe được siêu âm với tần số 100.000Hz. Chó có thể nghe âm thanh mà tai người không nghe thấy.
hướng dẫn Về NHà
2. §äc tr­íc bµi: Ph¶n x¹ kh«ng ®iÒu kiÖn vµ ph¶n x¹
cã ®iÒu kiÖn.
+ Hoµn thµnh tr­íc néi dung b¶ng 52.1 SGK.

Nắm được nội dung bài học SGK và trả lời các câu hỏi 1,2,3 cuối bài.
Làm thí nghiệm như hướng dẫn ở câu hỏi 4 và ghi kết quả.
1. Bài vừa học:
bàI HọC ĐếN ĐÂY Là HếT
Chúc thầY CÔ SứC KHỏE, CáC EM HọC TốT.