Bài 51. Bài tập quang hình học

`
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH
TRƯỜNG THCS CHU VĂN AN
VẬT LÝ 9
Giáo viên hướng dẫn: Cô Trương Thanh Lương
SV thực hiện: Nguyễn Thị Thu Thanh
Bài 51
Bài tập
Quang hình học

BÀI TẬP I
NỘI DUNG
Một bình trụ tròn có chiều cao 8cm và
đường kính 20cm. Một học sinh đặt mắt nhìn
vào trong bình sao cho thành bình vừa vặn che
khuất hết đáy (hình 51.1). Khi đổ nước vào xấp
xỉ � bình thì bạn đó vừa vặn nhìn thấy tâm 0
của đáy.
Hãy vẽ tia sáng từ tâm 0 của đáy bình
đến mắt .
0
Hình: 51.1
Tại sao trước khi đổ nước mắt chỉ nhìn thấy điểm A mà không nhìn thấy điểm 0 ?
A
Bài 51: bµi tËp quang h×nh häc

BÀI TẬP I
NỘI DUNG
Một bình trụ tròn có chiều cao 8cm và
đường kính 20cm. Một học sinh đặt mắt nhìn
vào trong bình sao cho thành bình vừa vặn che
khuất hết đáy (hình 51.1). Khi đổ nước vào xấp
xỉ � bình thì bạn đó vừa vặn nhìn thấy tâm 0
của đáy.
Hãy vẽ tia sáng từ tâm 0 của đáy bình
đến mắt .
0
Hình: 51.1
I
h/
h
A
Tại sao khi đổ nước vào tới ¾ bình lại nhìn thấy điểm 0 ?
Nêu cách vẽ đường truyền tia sáng từ 0 đến mắt ?
Bài 51: bµi tËp quang h×nh häc
Muốn vẽ góc tới và góc khúc xạ ta cần xác định gì?

BÀI TẬP I
NỘI DUNG
Một v?t sáng AB có dạng mũi tên đặt
vuông góc với trục chính của một thấu kính hội
tụ, cách thấu kính 16cm,A nằm trên trục chính.
Thấu kính có tiêu cự là 12cm.
a/Hãy vẽ ảnh của vật AB theo đúng tỷ lệ?
b/Hãy đo chiều cao của ảnh và của vật
trên hình vẽ và tính xem ảnh cao gấp bao nhiêu
lần vật ?
Hãy cho biết cụ thể tính chất của ảnh trong trường hợp này ?
Nêu cách cách dựng ảnh của vật ?
BÀI TẬP II
Bài 51: bµi tËp quang h×nh häc
Bài 51: bµi tËp quang h×nh häc
Một vật sáng AB có dạng mũi tên được đặt vuông góc với trục chính của TKHT, cách thấu kính 16 cm, A nằm trên trục chính. Thấu kính có tiêu cự 12 cm
Bài 2 . (Về việc dựng ảnh của của một vật thấu kính hội tụ )
0
Hãy vẽ ảnh của vật AB theo đúng tỷ lệ.
Hãy đo chiều cao của ảnh và của vật trên hình vẽ và tính xem ảnh cao gấp bao nhiêu lần vật.
A
B
I
F
F
B`
A`
+ Vẽ ảnh
12 cm
16 cm
+ Đo ảnh
ảnh gấp 3 lần vật
Bài 51: bµi tËp quang h×nh häc
Bài 2: (Về việc dựng ảnh của của một vật thấu kính hội tụ )
0
A
B
F
F`
B`
A`
12 cm
16 cm
I
OA = d = 16cm
OF=OF’= f = 12cm
AB=h So víi A’B’ = h’ ?
+ Tính (so sánh AB và A`B`)
Từ (1) và (2) ta có
(1)
(2)
Nên ta có
Nên ta có
Thay các trị số đã cho OA=16 cm; OF =12 cm ta tính được OA` = 48 cm . Thay tiếp các trị số trên vào (1) ta được:
Vậy ảnh cao gấp 3 lần vật

BÀI TẬP I
NỘI DUNG
Hoà bị cận thị có điểm cực viễn CV nằm
cách mắt 40cm. Bình cũng bị cận thị có điểm cực
viễn CV nằm cách mắt 60cm.
a/Ai cận thị nặng hơn ai ?
b/Hoà và Bình đều phải đeo kính để khắc
phục tật cận thị. Kính được đeo sát mắt.Đó là thấu
kính loại gì ? Kính ai có tiêu cự ngắn hơn ?
Nêu đặc điểm chính của tật cận thị ?
Cách khắc phục tật cận thị ?
BÀI TẬP II
BÀI TẬP III
Kính cận thích hợp là loại kính có đặc điểm gì ?
Bài 51: bµi tËp quang h×nh häc
Bài 3 . (Về tật cận thị )
Câu hỏi
a. Đặc điểm chính của mắt cận là không nhìn rõ các vật ở xa mắt hay gần mắt?
a. Đặc điểm chính của mắt cận là không nhìn rõ các vật ở xa mắt.
Trả lời
b.Người bị cận thị càng nặng thì càng không nhìn rõ các vật ở xa mắt hay gần mắt?
b.Người bị cận thị càng nặng thì càng không nhìn rõ các vật ở xa mắt
c.Khắc phục tật cận thị là làm cho người cận có thể nhìn rõ các vật ở xa mắt hay gần mắt?
c.Khắc phục tật cận thị là làm cho người cận có thể nhìn rõ các vật ở xa mắt.
d.Kính cận thị là thấu kính hội tụ hay phân kỳ?
d.Kính cận thị là thấu kính phân kỳ.
BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH
Bài 3 . (Về tật cận thị )
F
CV
Luu ý: Khi đeo kính ta nhìn rõ ảnh của vật - Kính cận thích hợp là kính có tiêu điểm F trùng với điểm cực viễn CV của mắt.
Qua vẽ các tia đặc biệt cho thấy: Các tia qua quang tâm luôn cắt phần kéo dài của tia ló trong khoảng từ cực viễn đến kính, chứng tỏ ảnh luôn nằm trong giới hạn nhìn rõ của mắt.
Bằng cách vẽ hãy chứng minh rằng tất cả các vật nằm trước kính đều cho ảnh nằm từ điểm cực viễn đến kính, tức là nằm trong giới hạn nhìn rõ của mắt. Từ đó suy ra tiêu cự của kính và từ đó so sánh tiêu cự của kính mà Hoà và Bình phải đeo ?
BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH
Kính cận thích hợp là loại kính có đặc điểm gì ?
BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH
Vẽ ảnh
Bài 3 . (Về tật cận thị )
F
CV
Khi vật càng xa, các tia qua quang tâm càng gần với trục chính, ảnh càng gần với tiêu điểm F. Vật ở xa vô cực ảnh trùng với tiêu điểm F.
Bài 3 . (Về tật cận thị )
CV
Ta trở lại bài 3, các em xem dưới dạng mô phỏng
CV
Mắt Hoà
Mắt Bình
40 cm
60 cm
a. Ai cận thị nặng hơn?
Trả lời : Hoà cận thị nặng hơn Bình
BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH
Bài 3 . (Về tật cận thị )
CV
Ta trở lại bài 3, các em xem dưới dạng mô phỏng
CV
Mắt Hoà
Mắt Bình
Tiêu cự thích hợp
-40 cm
Tiêu cự thích hợp
-60 cm
b.1. Đó là thấu kính loại gì?
Trả lời : Đó là thấu kính phân kỳ
b.2. Kính của ai có tiêu cự ngắn hơn?
Trả lời : Kính của Hoà có tiêu cự ngắn hơn
F
F
BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH
CV mắt cận
CV mắt bình thường
Cận thị nhẹ
Cận thị nặng
Mắt bình thường so với mắt cận có mức độ khác nhau.
BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH

BÀI TẬP I
NỘI DUNG
BÀI TẬP II
BÀI TẬP III
BÀI TẬP IV

Một vật sáng AB = h đặt trước thấu kính hội tụ
và cho ảnh A`B` = h` như hình vẽ.
Biết OA = d, OA` = d`, thấu kính có tiêu cự
OF = OF` = f . Chứng minh rằng:

1.

2.

3.
Với TKHT (Ảnh thật)
Với TKHT (Ảnh ảo)
BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH
Trường hợp cho ảnh thật của TKHT
Ta có :
Tóm tắt: AB = h; A’B’ = h’; OF = OF’ =f;
Bài 4:
(1)
Ta cũng có :
(2)
Từ (1) và (2) ta có
BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH


d/f = dd/+ df
Chia 2 vế cho dd/f ta được :
<=>
<=>
?
<=>
BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH
Bài 4:
Tóm tắt: AB = h; A’B’ = h’; OF = OF’ =f;
Trường hợp cho ảnh ảo của TKHT

BÀI TẬP I
NỘI DUNG
BÀI TẬP II
BÀI TẬP III
BÀI TẬP IV

Một vật sáng AB = h đặt trước thấu kính ph�n k?
và cho ảnh A`B` = h`
Biết OA = d, OA` = d`, thấu kính có tiêu cự
OF = OF` = f . Chứng minh rằng:

1.


2.


BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH
BÀI TẬP V
Dặn dò
Học kỹ bài.
Làm bài tập 51 SBT trang 58-59
Chúc các em học tốt!