Bài 50. Kính lúp

Chào mừng quý thầy cô giáo cùng các em học sinh lớp 9/1 trường THCS Quế Trung đã đến với tiết học hôm nay.
Thực hiện: N-Q.
Giáo viên trường THCS Quế Trung.
Chúng ta cùng
bắt đầu tiết học hôm nay
Hãy nêu biểu hiện của mắt cận và cách khắc phục mắt cận?
Câu hỏi kiểm tra 1:
KIỂM TRA BÀI CŨ
Biểu hiện của tật cận thị: Mắt cận nhìn rõ những vật ở gần nhưng không nhìn rõ những vật ở xa.

Để khắc phục tật cận thị mắt phải đeo kính cận là thấu kính phân kì để nhìn rõ những vật ở xa.
Đáp án
Hãy nêu biểu hiện của mắt lão và cách khắc phục mắt cận?
Câu hỏi kiểm tra 2:
KIỂM TRA BÀI CŨ
Biểu hiện của mắt lão: Mắt cận nhìn rõ những vật ở xa nhưng không nhìn rõ những vật ở gần.

Để khắc phục mắt phải đeo kính lão là thấu kính hội tụ để nhìn rõ những vật ở xa.
Đáp án

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi kiểm tra 2:
Biết tiêu cự của kính cận bằng khoảng cách từ mắt đến điểm cực viễn của mắt. Thấu kính nào trong bốn thấu kính dưới đây có thể làm kính cận?
Các em cùng theo dõi đoạn hội thoại giữa hai anh em bạn Bình và bạn An nhé…
TIẾT 56
I. Kính lúp
Tiết 58
I. Kính lúp
Thấu kính
Vành đỡ kính
Cán kính
Tiết 58
I. Kính lúp
Hãy quan sát kính lúp và cho biết kính lúp là thấu kính loại gì?
?
Tiết 58
Tiết 57
Kính lúp là một thấu kính hội tụ có tiêu cự ngắn.
Tiết 58
I. Kính lúp
Kính lúp dùng để làm gì?
?
Tiết 58
Tiết 57
I. Kính lúp
Kính lúp được dùng để quan sát các vật nhỏ.
Tiết 57
I. Kính lúp
Hãy cho biết số bội giác được kí hiệu là gì và được ghi như thế nào?
?
Tiết 57
I. Kính lúp
Mỗi kính lúp có một số bội giác, kí hiệu là G và được ghi bằng các con số như: 2x; 3x; 5x; ...
Tiết 57
Dựa vào thông tin trong SGK, hãy cho biết mối liên hệ giữa số bội giác của một kính lúp và ảnh của vật khi quan sát qua kính lúp?
?
Tiết 58
I. Kính lúp
Kính lúp có số bội giác càng lớn khi quan sát một vật thì sẽ thấy ảnh càng lớn.
Tiết 58
I. Kính lúp
Dựa vào thông tin trong SGK, hãy cho biết mối liên hệ giữa tiêu cự f và số bội giác G của một kính lúp?
?
Tiết 58
I. Kính lúp
Hệ thức giữa số bội giác G và tiêu cự f (đo

bằng xenximet) của một kính lúp là:
Tiết 58
I. Kính lúp
B1. Cầm cố định vị trí của kính lúp có số bội giác 1,5x để quan sát ảnh của vật nhỏ đặt trên mặt bàn.
B2. Thay kính lúp có số bội giác 2x vào vị trí của kính lúp có số bội giác 1,5x và tiếp tục quan sát ảnh của vật nhỏ đặt trên bàn.
B3. Thay kính lúp có số bội giác 3x vào vị trí của kính lúp có số bội giác 2x và tiếp tục quan sát ảnh của vật nhỏ đặt trên bàn.
B4. Tính tiêu cự của các kính lúp trên; sắp xếp thứ tự vị trí của kính lúp cho ảnh từ nhỏ đến lớn khi quan sát cùng một vật.
Hướng dẫn làm thí nghiệm kiểm chứng mối liên hệ giữa số bội giác của một kính lúp và ảnh của vật khi quan sát qua kính lúp.
Chú ý: Điền kết quả thí nghiệm vào phiếu học tập
Hoạt động nhóm
Tiết 58
Tiết 57
I. Kính lúp
Báo cáo kết quả hoạt động nhóm
16,7cm
12,5cm
8,33cm
1
2
3
I. Kính lúp
Báo cáo kết quả hoạt động nhóm
16,7cm
12,5cm
8,33cm
1
2
3
Với cùng một vật quan sát thì kính lúp có số bội giác nhỏ cho ảnh ............... kính lúp có số bội giác lớn.
C1. Kính lúp có số bội giác càng lớn sẽ có tiêu cự ...................
càng ngắn
nhỏ hơn
C2. Số bội giác nhỏ nhất của kính lúp là 1,5X. Vậy tiêu cự dài nhất của kính lúp là .................
16,7cm
Tiết 58
I. Kính lúp
Dựa vào thông tin trong SGK, em hãy cho biết khi nói “Số bội giác của một kính lúp là 3X” điều đó cho biết gì?
?
“Số bội giác của một kính lúp là 3X” cho biết ảnh mà mắt thu được khi dùng kính lớn gấp 3 lần so với ảnh mà mắt thu được khi quan sát trực tiếp vật mà không dùng kính
Tiết 58
I. Kính lúp
Vậy số bội giác của một kính lúp cho biết gì?
?
Tiết 58
Tiết 57
Số bội giác của một kính lúp cho biết ảnh mà mắt thu được khi dùng kính lớn gấp bao nhiêu lần so với ảnh mà mắt thu được khi quan sát trực tiếp vật mà không dùng kính.
Tiết 58
KẾT LUẬN
KẾT LUẬN
Kính lúp là một thấu kính hội tụ có tiêu cự ngắn, dùng để quan sát những vật nhỏ.

Mỗi kính lúp có một số bội giác kí hiệu là G, được ghi bằng các con số như: 2x, 3x, 5x … Số bội giác của kính lúp cho biết ảnh mà mắt thu được khi dùng kính lúp lớn gấp bao nhiêu lần so với ảnh mà mắt thu được khi quan sát trực tiếp vật mà không dùng kính.

Dùng kính lúp có số bội giác càng lớn để quan sát một vật thì sẽ thấy ảnh càng lớn.
Anh ơi! Sao em dùng kính lúp để quan sát vật nhỏ mà chẳng thấy cái gì hết thế này !...
Em đã sử dụng kính lúp đúng cách chưa?
Sử dụng kính lúp như thế nào cho đúng hả anh? Giúp em với !
II. Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp.
Tiết 57
II.
Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp.
I. Kính lúp
Tiết 57
II.
Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp.
Hoạt động nhóm
B1. Đặt cố định vị trí vật trên giá quang học.

B2. Đặt kính lúp trên giá sao cho mắt chúng ta thu được ảnh của vật khi nhìn qua kính.

B3. Đo khoảng cách từ vật đến kính, so sánh khoảng cách đó với tiêu cự của kính.
Hướng dẫn làm thí nghiệm quan sát một vật qua kính lúp.
I. Kính lúp
Tiết 57
II.
Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp.
Khoảng cách từ vật đến kính (d) ................... tiêu cự (f) của kính.
nhỏ hơn
F
d
f
A
B
Báo cáo kết quả hoạt động nhóm
I. Kính lúp
Tiết 57
II.
Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp.
Vẽ ảnh của vật qua kính lúp
I. Kính lúp
Tiết 57
II.
Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp.
Vẽ ảnh của vật qua kính lúp
F
F’
A
B
A’
B’
I. Kính lúp
Tiết 57
II.
Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp.
Vẽ ảnh của vật qua kính lúp
Qua kính sẽ có ảnh thật hay ảnh ảo?
To hay nhỏ hơn vật?
?
I. Kính lúp
F
F’
A
B
A’
B’
Tiết 57
II.
Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp.
Vẽ ảnh của vật qua kính lúp
Ảnh mà mắt thu được khi quan sát vật qua kính lúp là ảnh ảo và ảnh có kích thước lớn hơn vật.
I. Kính lúp
F
F’
A
B
A’
B’
Tiết 57
II.
Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp.
Vẽ ảnh của vật qua kính lúp
Muốn quan sát một vật nhỏ qua kính lúp ta phải đặt vật ở đâu? Vì sao?
?
I. Kính lúp
F
F’
A
B
A’
B’
Tiết 57
II.
Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp.
Vẽ ảnh của vật qua kính lúp
Khi quan sát một vật qua kính lúp, ta phải đặt trong khoảng tiêu cự của kính sao cho thu được một ảnh ảo lớn hơn vật. Mắt nhìn thấy ảnh ảo đó.
I. Kính lúp
F
F’
A
B
A’
B’
III. Vận dụng
II.
Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp.
I. Kính lúp
Tiết 57
III. Vận dụng
II.
Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp.
I. Kính lúp
Tiết 57
C5. Em hãy kể một số trường hợp trong thực tế đời sống và sản xuất phải sử dụng đến kính lúp?
?
III. Vận dụng
II.
Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp.
I. Kính lúp
Tiết 57
C5. Em hãy kể một số trường hợp trong thực tế đời sống và sản xuất phải sử dụng đến kính lúp?
Quan sát những chi tiết nhỏ của một số con vật hay thực vật (Các bộ phận của côn trùng, các vân trên lá cây, các chi tiết của mặt cắt của rễ cây…)
?
III. Vận dụng
II.
Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp.
I. Kính lúp
Tiết 57
C5. Em hãy kể một số trường hợp trong thực tế đời sống và sản xuất phải sử dụng đến kính lúp?
Đọc những chữ viết nhỏ.
?
III. Vận dụng
II.
Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp.
I. Kính lúp
Tiết 57
C5. Em hãy kể một số trường hợp trong thực tế đời sống và sản xuất phải sử dụng đến kính lúp?
Quan sát những chi tiết nhỏ của một đồ vật (Các chi tiết trong: đồng hồ, mạch điện tử, bức tranh…)
?
III. Vận dụng
II.
Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp.
I. Kính lúp
Tiết 57
C6. Em hãy đo tiêu cự của một kính lúp có độ bội giác đã biết và nghiệm lại hệ thức giữa G và f ?
?
Đo tiêu cự của kính lúp tương tự như đo tiêu cự của thấu kính hội tụ ở bài thực hành tiết 51.

Kiểm tra bằng công thức
Hướng dẫn
III. Vận dụng
II.
Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp.
I. Kính lúp
Tiết 57
Ghi nhớ
Kính lúp là thấu kính hội tụ có tiêu cự ngắn, dùng để quan sát các vật nhỏ.

Vật cần quan sát phải đặt trong khoảng tiêu cự của kính để cho một ảnh ảo lớn hơn vật. Mắt nhìn thấy ảnh ảo đó.

Dùng kính lúp có số bội giác càng lớn để quan sát thì ta thấy ảnh càng lớn
Có thể em chưa biết!
1. Các kính lúp có số bội giác từ 1,5X đến 40X
2. Các kính hiển vi có số bội giác từ 50X đến 1500X.
3. Kính hiển vi điện tử có số bội giác đến 1.000.000 X
4. Tỉ số giữa độ cao của ảnh với độ cao của vật gọi là số phóng đại của ảnh. Tỉ số giữa góc mà người quan sát trông ảnh qua kính và góc mà người đó trông vật khi không dùng kính (vật đặt cách mắt 25cm) gọi là số bội giác. Số bội giác và số phóng đại là hai đại lượng vật lí khác nhau.
Trò chơi ô chữ
Trò chơi ô chữ
1
2
3
4
5
6
7
Đây là một dụng cụ làm bằng vật liệu trong suốt được giới hạn bởi 2 mặt cầu hoặc một mặt cầu và một mặt phẳng.
?
Đây là một đại lượng vật lý cho biết độ lớn của ảnh khi quan sát vật qua kính lúp.
Mắt nhìn thấy gì của vật khi quan sát vật qua kính lúp?
Kính lúp dùng để quan sát những đối tượng nào?
Kích thước ảnh của vật khi quan sát qua kính lúp như thế nào so với kích thước thật của vật?
Đại lượng kí hiệu là f của thấu kính?
Từ còn thiếu trong câu sau là gì?
“Sử dụng tia tới đến quang tâm để vẽ ảnh của vật qua kính lúp thì tia này cho tia ló tiếp tục truyền thẳng theo ……. của tia tới.”
Hướng dẫn học ở nhà
Hướng dẫn học ở nhà
Hướng dẫn:
Dùng 2 trong 3 tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ để dựng ảnh.

Dựa vào ảnh vừa dựng được để nêu tính chất ảnh.

Sử dụng kiến thức hình học về các cặp tam giác đồng dạng để so sánh chiều cao của ảnh với vật.
Bài tập 50.5
Một người dùng kính lúp có tiêu cự 10cm để quan sát một vật nhỏ. Vật đặt cách kính 8cm.
a. Dựng ảnh của vật qua kính không cần đúng tỉ lệ.
b. Ảnh là ảnh thật hay ảnh ảo?
c. Ảnh lớn hơn hay nhỏ hơn vật bao nhiêu lần?
Hướng dẫn học ở nhà
Về nhà các em học kỹ bài cũ, làm các bài tập 50.1 – 50.5 SBT và xem trước các bài tập ở bài 51 để tiết sau giải bài tập.
Tiết học đến đây kết thúc!

Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô giáo cùng tất cả các em học sinh lớp 9/ trường THCS Quế Trung.
Chào tạm biệt
& hẹn gặp lại ...
Tháng 04 - 2011