Bài 50. Kính lúp

KIỂM TRA BÀI CŨ
Nêu điều kiện để vật thật qua thấu kính hội tụ cho ảnh ảo? Đặc điểm của ảnh ảo?
Điều kiện thấu kính hội tụ cho ảnh ảo:
Vật thật nằm trong khoảng tiêu cự của thấu kính
Đặc điểm:
Ảnh ảo, cùng chiều và lớn hơn vật.
Sửa các câu em cho là sai:
a/ Người cận thị mắt không điều tiết, không mang kính vẫn có thể nhìn rõ vật ở một khoảng cách nhất định nào đó trước mắt.
b/ Một kính cận có thể dùng chung cho mọi người cận thị.
c/ Có thể xảy ra trường hợp mắt này cận thị nhưng mắt kia thì không.
d/ Người bị cận 2,75 độ nhẹ hơn hơn người bị cận 3,5 độ
e/ Người cận thị có thể mang kính lão.
f/ Khi mang kính ta không nhìn thấy vật mà thấy ảnh của vật.

Câu b, e sai
b/ Kính cận chỉ phụ vào mắt từng người
e/ Mang kính lão thì tật cận thị nặng thêm.
Bài mới
KÍNH LÚP
Người thợ sữa chữa đồng hồ thường đeo vật gì trước mắt?
Kính lúp có tác dụng gì?
Kính lúp dùng để quan sát các vật nhỏ
I. KÍNH LÚP LÀ GÌ?
Kính lúp là một thấu kính hội tụ, có tiêu cự ngắn, dùng để quan sát các vật nhỏ
Mỗi kính lúp có một số bội giác (G) ghi bằng các số như 2x, 3x, 5x...
Dùng kính lúp có số bội giác càng lớn để quan sát một vật thì sẽ thấy ảnh càng lớn
Số bội giác thường được ghi ngay trên vành đỡ kính
Thông tin 1
Giữa số bội giác và tiêu cự (cm) của kính lúp có hệ thức G =
Các dạng thấu kính thường gặp
Hãy cho biết số bội giác kính lúp em cầm trên tay là bao nhiêu?
Áp dụng công thức
Tính tiêu cự của kính lúp mà em có đó?
Số bội giác Kính lúp liên quan như thế nào với tiêu cự của kính?
Số bội giác của kính lúp càng nhỏ, tiêu cự càng lớn và ngược lại
KẾT LUẬN:
Kính lúp là một thấu kính hội tụ có tiêu cự ngắn, dùng để quan sát những vật nhỏ. Số bội giác của kính lúp cho biết ảnh mà mắt thu được khi dùng kính lớn gấp bao nhiêu lần so với ảnh mà mắt thu được khi quan sát trực tiếp vật mà không dùng kính.
II. CÁCH QUAN SÁT MỘT VẬT NHỎ QUA KÍNH LÚP
Quan sát một vật nhỏ qua kính lúp.
Thông tin 2a
Qua kính vật có ảnh thật hay ảnh ảo? To hay nhỏ hơn vật?
Ảnh qua kính là ảnh ảo, to hơn vật
Khi thấy ảnh của vật, đo khoảng cách từ vật đến kính
Thông tin 2b
Cách đo: Đặt vật trên bàn, một bạn giữ cố định kính lúp ở phía trên vuông góc với vật sao cho quan sát thấy ảnh của vật. Bạn khác dùng thước đo áng chừng khoảng cách từ vật đến kính.
So sánh khoảng cách đó với tiêu cự của kính ở phần trên.
Khoảng cách đó với tiêu cự của kính ở phần trên như thế nào?
Khoảng cách đó nhỏ hơn tiêu cự của kính.

Thông tin 2c
Vẽ ảnh của vật qua kính lúp như hình 50.2
Ảnh của vật qua kính lúp.
Muốn có ảnh như hình thì vật AB phải nằm trong khoảng nào?
Trong khoảng tiêu cự của thấu kính
Kết luận gì?
Khi quan sát một vật nhỏ kính lúp, ta phải đặt vật trong khoảng tiêu cự của kính lúp sao cho thu được một ảnh ảo lớn hơn vật. Mắt nhìn thấy ảnh ảo đó.
III. Vận dụng
C5. Kể một số trường hợp trong thực tế đời sống và sản xuất phải sử dụng đến kính lúp?
Đọc và viết chữ nhỏ
Quan sát một chi tiết nhỏ của một đồ vật như đồng hồ, mạch điện tử
Quan sát những chi tiết nhỏ của một số con vật (con kiến, con muỗi) hay thực vật (các bộ phận tế bào trên lá cây)
Vài hình ảnh sử dụng kính lúp
Người cao tuổi đọc báo bằng kính lúp
Soi điện thoại bằng kính lúp
Học sinh quan sát côn trùng bằng kính lúp
Ảnh con kiến qua kính lúp
Người thợ kim hoàn soi vàng bằng kính lúp
Kiểm tra đồ thủ công mỹ nghệ bằng kính lúp
C6. Đo tiêu cự của kính lúp có số bội giác đã biết trên bàn
Cách thực hiện:
Đặt vật trên bàn, một bạn giữ cố định kính lúp ở phía trên sao cho quan sát thấy ảnh của vật.
Bạn khác đo khoảng cách từ vật đến kính lúp. Ghi lại kết quả đo.
Nghiệm lại hệ thức giữa G và f
GHI NHỚ:
Kính lúp là thấu kính hội tụ có tiêu cự ngắn, dùng để quan sát các vật nhỏ.
Vật cần quan sát phải đặt trong khoảng tiêu cự của kính để cho một ảnh ảo lớn hơn vật. Mắt nhìn thấy ảnh ảo đó.
Dùng kính lúp có số bội giác càng lớn để quan sát vật thì thấy ảnh càng lớn.
Củng cố:
Sữa chữa các câu sau mà em cho là sai?
a/ Để quan sát vật qua kính lúp, phải đặt vật nằm trong tiêu cự của kính lúp.
b/ Có thể xảy ra trường hợp cả vật và ảnh nằm trong tiêu cự của kính lúp.
c/ Một kính lúp có tiêu cự 3cm thì vật cần đặt cách kính lúp tối đa là 5cm.
d/ Vật cách kính lúp 5cm thì ảnh luôn luôn xa kính lúp hơn 5cm
Câu sai là: c/ Một kính lúp có tiêu cự 3cm thì vật cần đặt cách kính lúp tối đa là 3cm.

b/ Có thể xảy ra trường hợp cả vật và ảnh nằm trong tiêu cự của kính lúp.
d/ Vật cách kính lúp 5cm thì ảnh luôn luôn xa kính lúp hơn 5cm
Vật và ảnh nằm trong tiêu cự
Vật cách kính 5 cm
Ảnh xa kính hơn 5 cm
Mắt quan sát một vật cách kính lúp một khoảng cố định 2cm.Ta phải chọn kính lúp có tiêu cự bao nhiêu thì mới quan sát được ảnh ảo?
Vật phải nằm trong khoảng tiêu cự, vì vậy phải chọn kính lúp có tiêu cự lớn hơn 2cm, tức số bội giác nhỏ hơn
Hãy điền vào các ô còn trống
6,25
X10
X40
1,25
Có thể em chưa biết
Ga li lê là người đầu tiên chế tạo ra kính thiên văn vào năm 1610 bằng cách ghép các thấu kính hội tụ và phân kỳ với nhau. Kính này có độ phóng đại 14X
Ngoài ra người ta còn phối hợp kính lúp và các loại thấu kính khác để cho ta nhiều quang cụ mới
Ga li lê
Dặn dò:
Vận dụng công thức tính số bội giác, tính tiêu cự của kính lúp và ngược lại.
Nắm vững cách quan sát một vật qua kính lúp
Tiết sau:
Bài tập quang hình học.
Học lại cách vẽ ảnh của vật qua gương, qua thấu kính, các đặc điểm về tật mắt và cách khắc phục tật mắt.