Bài 50. Đa dạng của lớp Thú: Bộ Ăn sâu bọ, bộ Gặm nhấm, bộ Ăn thịt

TRƯỜNG THCS PHAN ĐÌNH PHÙNG
Tổ: Hóa - Sinh - Thể Dục - KTCN - Địa
KÍNH CHÀO
QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ
L?P 73

GV: NGUYỄN NGỌC THƯỞNG
KIỂM TRA BÀI CŨ
Trình bày đặc điểm cấu tạo của dơi thích nghi với đời sống bay và cá voi thích nghi với đời sống ở nước?
Trả lời:
* Dơi: Chi trước biến thành cánh da nối chi trước, thân, chi sau và đuôi, chi sau nhỏ, yếu; đuôi ngắn.
* Cá voi : Chi trước biến thành vây bơi. Chi sau tiêu biến, có vây đuôi nằm ngang. Cơ thể hình thoi, có lớp mỡ dưới da dày.
ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tt)
Tiết 52: BỘ ĂN SÂU BỌ - BỘ GẶM NHẤM
BỘ ĂN THỊT
I. Bộ ăn sâu bọ
Kể tên một số đại diện của bộ ăn sâu bọ?
Hãy cho biết các đại diện ăn gì? Kiếm ăn vào thời gian nào? Cách kiếm ăn ra sao?
Ăn sâu bọ, kiếm ăn vào ban đêm, có tập tính đào bới đất, đám lá rụng tìm sâu bọ và giun đất.
Tiết 52: BỘ ĂN SÂU BỌ - BỘ GẶM NHẤM - BỘ ĂN THỊT
I. Bộ ăn sâu bọ
Quan sát hình, cho biết các đại diện này có cấu tạo về răng, mắt, chi như thế nào để phù hợp với lối sống?
Mõm dài, răng nhọn, răng hàm cũng có 3 – 4 mấu nhọn.
Chi trước ngắn, ngón tay khỏe, bàn tay rộng.
Thị giác kém phát triển nhưng khứu giác rất phát triển, đặc biệt là lông xúc giác.
Tiết 52: BỘ ĂN SÂU BỌ - BỘ GẶM NHẤM - BỘ ĂN THỊT
I. Bộ ăn sâu bọ:
Đại diện: Chuột chù, chuột chũi…
Đặc điểm:
+ Mõm dài, răng nhọn.
+Thị giác kém phát triển, khứu giác rất phát triển, đặc biệt là lông xúc giác.
+Chi trước ngắn, ngón tay khỏe, bàn tay rộng.
Tiết 52: BỘ ĂN SÂU BỌ - BỘ GẶM NHẤM - BỘ ĂN THỊT

Em có biết
Chuột chù còn có tên gọi nào khác?
Vì sao có tên gọi như vậy?
Chuột chù còn có tên gọi khác là chuột xạ. Chuột xạ có mùi hôi rất đặc trưng. Mùi hôi này được tiết ra từ các tuyến da ở hai bên thân chuột đực. Nhưng đối với họ hàng nhà chuột chù, thì đây là “hương thơm” để chúng nhận ra nhau. Hương thơm này càng nồng nặc hơn về mùa sinh sản của chúng.
Chuột chũi sống đào hang trong đất, bộ lông dày mượt, tai mắt nhỏ, ẩn trong lông. Trong khi đi, đuôi va chạm vào thành đường hầm nhờ những lông xúc giác mọc trên đuôi mà con vật nhận biết được đường đi.
Chuột đồng có thuộc vào bộ ăn sâu bọ không?
Tiết 52: BỘ ĂN SÂU BỌ - BỘ GẶM NHẤM - BỘ ĂN THỊT
II. Bộ gặm nhấm
Ngoài chuột đồng trong bộ gặm nhấm còn đại diện nào khác?
Tiết 52: BỘ ĂN SÂU BỌ - BỘ GẶM NHẤM - BỘ ĂN THỊT
Chuột đồng
sóc
Chuột nhảy
Chuột lang
II. Bộ gặm nhấm
Tiết 52: BỘ ĂN SÂU BỌ - BỘ GẶM NHẤM - BỘ ĂN THỊT
Thức ăn của thú gặm nhấm là gì? Cách ăn như thế nào?
II. Bộ gặm nhấm
Tiết 52: BỘ ĂN SÂU BỌ - BỘ GẶM NHẤM - BỘ ĂN THỊT
Bộ răng có cấu tạo như thế nào để phù hợp với kiểu ăn gặm nhấm?
II. Bộ gặm nhấm
Tiết 52: BỘ ĂN SÂU BỌ - BỘ GẶM NHẤM - BỘ ĂN THỊT
- Đại diện: chuột đồng, sóc, nhím
- Đặc điểm: răng cửa lớn, luôn mọc dài,
thiếu răng nanh, có khoảng trống hàm.

Tiết 52: BỘ ĂN SÂU BỌ - BỘ GẶM NHẤM - BỘ ĂN THỊT
Tại sao chuột nhà hay cắn phá những vật dụng không phải là thức ăn như bàn ghế, áo, quần,….?
Do răng cửa luôn mọc dài ra cho nên chúng phải gặm nhấm để mài mòn răng.
Với đời sống như trên, bộ gặm nhấm là động vật như thế nào?
Em có biết
Tác hại ghê gớm của chuột: đó là khả năng phát triển nòi giống nhanh một cách khủng khiếp. Một năm một đôi chuột có thể sinh sản được 800 cháu chắt, ăn hết gần 2000kg lương thực.
Tiết 52: BỘ ĂN SÂU BỌ - BỘ GẶM NHẤM - BỘ ĂN THỊT
Làm như thế nào để hạn chế sự sinh sôi, nảy nở của chuột?
Dùng thuốc diệt chuột, đặt bẫy diệt chuột…
Không tạo điều kiện cho chuột phát triển: sắp xếp đồ đạt gọn gàng, ngăn nắp….
Nuôi mèo để bắt chuột
Tiết 52: BỘ ĂN SÂU BỌ - BỘ GẶM NHẤM - BỘ ĂN THỊT
III. Bộ ăn thịt
Kể tên các đại diện của bộ ăn thịt?
Sư tử
Gấu
Mèo
Chó sói
Tiết 52: BỘ ĂN SÂU BỌ - BỘ GẶM NHẤM - BỘ ĂN THỊT
III. Bộ ăn thịt
Bộ ăn thịt có những cách bắt mồi nào?
- Rình mồi và vồ mồi ( Hổ, báo...)
- Đuổi mồi và bắt mồi( chó sói...)
Tiết 52: BỘ ĂN SÂU BỌ - BỘ GẶM NHẤM - BỘ ĂN THỊT
III. Bộ ăn thịt
Bộ răng của thú ăn thịt có cấu tạo như thế nào để phù hợp với lối sống?
Răng cửa
Răng nanh
Răng hàm
Vuốt mèo
Đệm thịt
Chân của bộ Ăn thịt thích nghi với lối sống bắt mồi như thế nào ?
Các ngón chân có vuốt cong, dưới có đêm thịt dày nên đi rất êm
III. Bộ ăn thịt
Tiết 52: BỘ ĂN SÂU BỌ - BỘ GẶM NHẤM - BỘ ĂN THỊT
III. Bộ Ăn thịt
- Đại diện: mèo, chó sói, báo…
- Đặc điểm:
+Bộ răng: có đủ 3 loại : răng cửa ngắn, sắc; răng nanh dài nhọn; răng hàm có mấu dẹp
+Chân có vuốt cong, đệm thịt dày.
BÀI TẬP
Thảo luận nhóm , Sắp xếp các đại diện sau vào các bộ mà em đã học và hoàn thành nội dung bảng.
Sư tử
Hoàn thành bảng sau:
Chuột chù
Chuột desman
Chuột hải ly
Nhím
Báo hoa mai
Sư tử
Trên mặt đất
Đơn độc
Đơn độc
Tìm mồi
Các răng đều nhọn
Ăn động vật
Răng cửa lớn, có khoảng trống hàm
Đơn độc
Đơn độc
Răng nanh dài nhọn, răng hàm dẹp bên sắc
Rình mồi, vồ mồi
Ăn động vật
Gần vực nước
Tìm mồi
Ăn động vật
Trên mặt đất
Đơn độc
Đàn
Ăn thực vật
Trên mặt đất
Trên mặt đất
Đuổi mồi, bắt mồi
1. Trình bày đặc điểm cấu tạo của chuột chũi thích nghi với đời sống đào hang?
- Thị giác kém phát triển, khứu giác phát triển đặc biệt là lông xúc giác.
- Chi trước ngắn, ngón tay khỏe, bàn tay rộng → Đào hang
2. Dựa vào bộ răng hãy phân biệt ba bộ thú: ăn sâu bọ, găm nhấn, ăn thịt?
Ăn sâu bọ: Các răng đều nhọn
Gặm nhấm: Răng cửa lớn, luôn mọc dài, thiếu răng nanh, Có khoảng trống hàm
Ăn thịt: Răng cửa ngắn sắc, răng nanh dài nhọn, răng hàm có nhiều mấu dẹp.

3. Chân của bộ ăn thịt có đặc điểm nào thích nghi với đời sống?
Đuổi mồi và bắt mồi
Rình mồi và vồ mồi

4. Nêu tập tính bắt mồi của bộ ăn thịt?

- Ngón chân có vuốt cong, dưới có đệm thịt dày
Trò chơi: ĐI TÌM BÍ MẬT
1
3
2
4
DẶN DÒ
- Học thuộc bài, trả lời câu hỏi 1, 2, 3 SGK trang 165.
- Đọc mục “Em có biết”.
- Đọc trước bài: “Bộ móng guốc và bộ linh trưởng”.
- Sưu tầm tranh của bộ móng guốc và bộ Linh trưởng.